Azərbaycan bələdiyyə seçkilərinə hazırlaşarkən qeyri-hökumət təşkilatlarının (QHT) aktiv iştirakı və cəmiyyətin məlumatlandırılması ön plana çıxır.
Bu istiqamətdə "İnformasiya və Sosial Təşəbbüslərə Dəstək" İctimai Birliyinin sədri və QHT.az saytının rəhbəri Cəsarət Hüseynzadə Crossmedia.az-a açıqlama verərək, QHT-lərin seçki prosesindəki roluna diqqət çəkib.
Hüseynzadə, ölkəmizdə keçirilən prezident, parlament və bələdiyyə seçkilərinin hər birinin vacibliyini vurğulayıb. Xüsusilə bələdiyyə seçkilərinin yerli icmaların problemlərinin həllində və inkişafında əhəmiyyətini qeyd edən Hüseynzadə bildirib ki, dünya təcrübəsində bələdiyyə seçkiləri cəmiyyətlə birbaşa əlaqə qurmaq baxımından əsas seçki prosesi hesab olunur. Azərbaycanda bu sahədə daha güclü təcrübənin formalaşması üçün atılan addımlar var və hökumət bələdiyyələrin fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində islahatlar aparır.
QHT-lərin bələdiyyə seçkilərində fəal iştirakı müxtəlif funksiyaları əhatə edir. Cəsarət Hüseynzadə vurğulayır ki, QHT-lər seçkilər öncəsi maarifləndirmə kampaniyaları ilə cəmiyyəti məlumatlandırmalıdır. Bu kampaniyalar vətəndaşların səsvermə hüququ, bələdiyyə seçkilərinin əhəmiyyəti və seçki prosesinə dair doğru məlumatların yayılmasına xidmət edəcək. Hüseynzadə hesab edir ki, maarifləndirici kampaniyaların həm rəqəmsal platformalarda, həm də birbaşa təlim və seminarlarda təşkili vacibdir.
Hüseynzadə həmçinin qeyd edir ki, seçki zamanı şəffaflığın təmin olunması üçün QHT-lər müstəqil müşahidəçi qruplar yarada bilərlər. Bu qruplar seçkilərdə ictimai nəzarəti həyata keçirərək şəffaflığı təmin edəcək. Seçki monitorinq qrupları vasitəsilə QHT-lər koalisiyalar şəklində və ya müstəqil formada ölkə üzrə müşahidələr apararaq seçki prosesində şəffaflıq və qanunvericiliyə uyğunluq prinsiplərinə riayət olunmasını izləyəcəklər.
Bələdiyyə seçkilərinə qatılmaq istəyən potensial namizədlərin hazırlığını dəstəkləmək üçün QHT-lər tərəfindən xüsusi təlimlər də təşkil edilə bilər. Hüseynzadənin fikrincə, bu təlimlər vasitəsilə namizədlər seçki kampaniyalarının təşkili, seçki qanunlarına riayət olunması və vətəndaşlarla daha effektiv kommunikasiya yollarını öyrənə bilərlər. Bu təlimlər həm də QHT-lərin seçki prosesində vətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının rolunu artırmasına yardım edəcək.
Bələdiyyə seçkiləri ilə məhdudlaşmayan QHT-bələdiyyə əməkdaşlığı, ictimai xidmətlərin göstərilməsi, yerli ehtiyacların təmin edilməsi və şəhərlərin abadlaşdırılması kimi sahələrdə əhəmiyyətli töhfələr verə bilər. Hüseynzadə bu əməkdaşlığın ekoloji layihələrdən tutmuş həssas qrupların müdafiəsinə qədər geniş sahələrdə yeni imkanlar açdığını vurğulayır. Əlilliyi olan şəxslər, müharibə qaziləri və şəhid ailələri üçün xüsusi proqramlar təşkil edərək, onların sosial inteqrasiyasına dəstək olmaq mümkün olacaq.
QHT-lərin rolunun daha da artırılması üçün qanunvericilikdə bələdiyyələrin qrant almaq hüququ ilə bağlı dəyişikliklər edilib. Hüseynzadənin fikrincə, bələdiyyələrin inkişafı və vətəndaş cəmiyyəti ilə effektiv əlaqələrin qurulması məqsədilə maliyyə dəstəyi verəcək xüsusi bir fond yaradılması da faydalı ola bilər. Bu fond vasitəsilə bələdiyyələr icma ehtiyaclarına uyğun layihələr həyata keçirə və öz fəaliyyətlərini daha da genişləndirə bilərlər.
Hüseynzadə ictimai iştirakçılığın vacibliyini vurğulayaraq, 2014-cü ildə qəbul edilmiş qanun çərçivəsində yerli hakimiyyət orqanlarının bu iştirakçılığı təmin etməli olduğunu qeyd edir. QHT-lərin maarifləndirmə və ictimai nəzarət mexanizmləri vasitəsilə vətəndaşların öz hüquqlarını bilmələri və bələdiyyə idarəçiliyinə daha çox qoşulmaları təmin edilə bilər.
Beləliklə, bələdiyyə seçkilərinə hazırlıq dövründə QHT-lərin fəal iştirakı və maarifləndirmə fəaliyyətləri, seçkilərin şəffaflığının qorunması və icmaların inkişafına dəstək olmaq üçün mühüm bir addımdır. Azərbaycanın gələcək bələdiyyə sistemi üçün QHT-lər və bələdiyyələrin birgə fəaliyyətləri əhəmiyyətli töhfələr verəcək.
Nihat Tahirov
