Professor: "Mirzə Cəlilin jurnalistikası ayrıca bir sahə kimi tədris olunmalıdır" - MÜSAHİBƏ

Jurnalistika hər bir cəmiyyətin həyatında müstəsna rola malikdir. Cəmiyyətin ictimai rəyinin formalaşmasında media əvəzolunmaz vasitədir. Azərbaycan jurnalistikası öz missiyasının öhdəsindən uğurla gəlir. Bu il Azərbaycan jurnalistikasının 150 illiyi tamam olur. Geridə qoyduğumuz əsr yarım təkcə Azərbaycan jurnalistikasının deyil, həm də cəmiyyətinin, tarixinin öyrənilməsi baxımından qiymətlidir. Çünki mətbuat həm də cəmiyyətin aynasıdır. 

Crossmedia.az mətbuatın 150 illiyi ilə bağlı silsilə müsahibələri davam etdirir. Bu dəfəki müsahibimiz filologiya elmləri doktoru, BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin professoru, Əməkdar jurnalist Allahverdi Məmmədlidir.

- Azərbaycan milli mətbuatının yaranmasından 150 il ötür. Mətbuatımızın keçdiyi bu bir əsr yarım yolu necə qiymətləndirirsiniz?

- Azərbaycan milli mətbuatı yarandığı gündən inkişafdadır. Azərbaycan ədəbiyyatı, jurnalistikası xüsusilə XIX əsrin axırlarında- XX əsrin əvvəllərində çox böyük nailiyyətlər qazanıb. Həmin dövrdən həm ədəbiyyatda, həm də jurnalistikada yeni mərhələ başlayıb .Həmin dövrün qələm adamlarının bir çoxu həm publisistika, həm də ədəbiyyatla məşğul olublar. 1875-ci ildə Həsən bəy Zərdabi özünün "Əkinçi"si ilə milli mətbuatın əsasını qoyduqdan sonra mətbuat orqanlarımız tədricən artmağa və jurnalistikamız təkmilləşməyə başladı. XX əsrin əvvəlində ölkədə iki əsas jurnal var idi. Onlardan biri "Molla Nəsrəddin", ikincisi "Füyuzat" jurnalı idi. Hər iki jurnal ədəbi məktəbə çevrilməklə həm jurnalistikada, həm də ədəbiyyatda yeni nəsil yetişdirdi. 

- Siz Cəlil Məmmədquluzadə irsinin, "Molla Nəsrəddin" jurnalının görkəmli araşdırmaçılarındansınız. Adı çəkilən nəşrin Azərbaycan milli mətbuatındakı rolu nədən ibarət olub?

- Cəlil Məmmədquluzadə "Molla Nəsrəddin" jurnalını yaratmaqla jurnalistikaya yeniliklər gətirdi. O, realizm cərəyanının yaradıcılarından olub. Satirik jurnalistikanın, satirik publisistikanın əsasını qoyub. İlk dəfə rəngli, şəkilli jurnal buraxan naşir olub. Sərbəst satirik qrafikanın və karikaturanın əsasını qoyan şəxsdir. Aşağı təbəqənin mənafeyini ifadə edən mütəfəkkirdir. Azərbaycan jurnalistikasına istiqlal düşüncəsi gətirən publisistdir. İlk dəfə olaraq öz oxucusu ilə türkün açıq ana dilində danışan jurnalistdir. Və ən nəhayət, böyük azərbaycançıdır. Azərbaycançılıq ideyasının yaradıcılarından biridir. 

İlk dəfə olaraq məhz "Molla Nəsrəddin" jurnalının şimallı cənublu Azərbaycanda və xaricdə müxbir postlarını yaradıb. Onun ətrafına topladığı publisistlər bütöv Azərbaycanı əhatə edib. Jurnalın ətrafında olan yazarların hərəsi bir regionu, bütöv Azərbaycanı təmsil edib. Jurnal hətta okeanın o tayına, Amerika qitəsinə qədər gedib çıxıb. Bunların hamısını Mirzə Cəlil çox böyük ustalıqla həyata keçirib. Amma Cəlil Məmmədquluzadənin jurnalistika məktəbi yetərincə öyrənilməyib. Çox arzu edirəm ki, Cəlil Məmmədquluzadənin jurnalistika məktəbi lazımınca öyrənilsin. Çünki o jurnalistika məktəbində bütöv Azərbaycan var, vətən, millət, ana dili məsələləri var. Məsələn, onun “Azərbaycan” məqaləsini nümunə götürək. "Azərbaycan" məqaləsində Cəlil Məmmədquluzadə mükəmməl publisist qələmi ilə o taylı-bu taylı bütöv Azərbaycanın coğrafi xəritəsini cızıb. 

- Məlum olduğu kimi, hər bir yazar estetik idealını ortaya qoymaq üçün müəyyən metodlardan istifadə edir. Mirzə Cəlil yaradıcılığında bu metod nə idi? Ümumiyyətlə, Cəlil Məmmədquluzadənin həyat və yaradıcılıq yolu haqqında nələri demək istərdiniz?

- Onun istifadə etdiyi əsas metod satira olub. O, bu metodla cəmiyyətdə olan eybəcərlikləri göstərirdi. Klassik ədəbiyyatda daha çox gözəllik tərif və təbliğ olunub. Məsələn, Nizaminin, Füzulinin əsərlərində olduğu kimi. Amma Mirzə Cəlil cəmiyyətdəki eybəcərlikləri qələmə alıb. İnsanları bu eybəcərliklərdən imtina etməyə çağırıb, xalqı özünü dərk etməyə, azad olmağa səsləyib. Mirzə Cəlilin bütöv publisistikası insanlara istiqlal düşüncəsi aşılamaqdır. O, istəyirdi ki, Azərbaycan insanı ayıq, olsun, həssas olsun, bir-birinə, xüsusilə, qadınlara hörmət etsin. Təsadüfi deyil ki, "Molla Nəsrəddin"dəki yazıların əksəriyyəti qadın azadlığı ilə bağlıdır. Cəlil Məmmədquluzadə həm də Qori Müəllimlər Seminariyasını bitirmiş müəllim olub. Həm peşəsinə sadiq müəllim kimi fəaliyyət göstərib, həm də nasir, şair, jurnalist, publisist kimi fəal olub. İctimaiyyətçi olub. O, 1890-1897-ci illərdə Nehrəmdə məktəb açıb, 40 şagird cəlb edib, onlardan doqquzu qız olub. Bəlkə də, Azərbaycanda ilk qız məktəbinin əsasını qoyanlardan biri Mirzə Cəlildir. O dövrdə Tiflisdən Nehrəmə dəmir kotan gətirdib. Bu o deməkdir ki, o həyatını millətə, xalqa həsr edib. Həm maarifçi , həm publisist, həm də ictimai xadim kimi xalqına xidmət edib. Cəlil Məmmədquluzadənin bütün həyatı xalqa xidmətlə bağlıdır. Molla Nəsrəddinin ilk nömrəsində o qeyd edirdi: “…Məni gərək bağışlayasınız, ey mənim türk qardaşlarım ki, mən sizlə türkün açıq ana dili ilə danışıram. Mən onu bilirəm ki, türk dili danışmaq eybdir və o şəxsin elminin azlığına dəlalət edir. Amma hərdənbir keçmiş günləri yad etmək lazımdır: salınız yadınıza o günləri ki, ananız sizi beşikdə yırğalaya-yırğalaya sizə türk dilində lay-lay deyirdi…” Sonda yazır ki, hərdənbir ana dilini danışmaqda keçmişdəki gözəl günləri yad etməyin nə eybi var?! Sənətkarın yaradıcılığında vətənpərvərlik xüsusi önəm daşıyır. Onu da deyim ki, Mirzə Cəlilin həyat yolu çox keşməkeşli olub. Onun ilk həyat yoldaşı nehrəmli Həlimə olub. Həlimə xanım övlad dünyaya gətirərkən vəfat edib. Bundan sonra yazıçı həmin kənddən çıxıb. Bəlkə də, yoldaşı ölməsə idi, ömrünün sonuna qədər kənddə qalacaqdı. O, ədəbi nümunələrini də kənddə yazıb. Məsələn, "Danabaş kəndinin əhvalatları" həmin dövrün məhsuludur. 1894-cü ildə qələmə alınıb. "Danabaş Kəndinin əhvalatları" əsəri Mirzə Cəlilin sağlığında çap olunmayıb. Öləndən sonra əsəri çap ediblər. Mirzə Cəlilin yaratdığı əsərlər, ədəbi yaradıcılığı hələ də diqqətlə öyrənilir. Hər gələn nəslin bu yaradıcılığa öz baxışı var. Ona görə ki, bu yaradıcılığın özünə müxtəlif yanaşmalar var. Onu öyrənib axıra çatdırmaq çox çətindir. Çünki Cəlil Məmmədquluzadə çox dərin adam olub. O, ədəbiyyatda, publisistikada Azərbaycan xalqının məişətində hələ də yaşayan bir çox məsələyə toxunub. Onun publisistikasını, o cümlədən felyetonlarını oxuyanda hesab edirsən ki, Mirzə Cəlil bunu bu gün üçün yazıb. "Molla Nəsrəddin"dəki sözlərdə bitkin obraz var, hətta bu sözlərin iyi, qoxusu da var . Cəlil Məmmədquluzadənin “atalar sözləri” rubrikasından bir neçə nümunə deyim: “Uşağın fərasətlisi dərsdən qaçar”, “İkiarvadlı ev bərəkətli olar”, “Adam yata-yata alim olar”. Bu ifadələr bu gün üçün də müasir səslənir. Cəlil Məmmədquluzadənin xəbərləri də unikal səciyyəyə malikdir. Məsələn yazırdı ki, Rusiyada sakitlikdir, qurd quzu ilə oynayır. Yəni müəllif sətiraltı formada deyirdi ki, Rusiyada böyük təlatümlər gözlənilir. Yaxud da yazırdı ki, İstanbulda küçədə öskürməyi qadağan ediblər. Yəni despotizm o həddə çatıb ki, insanlar artıq öskürə də bilmirlər. Onun yaradıcılığında bir sətirlik xəbərin altında böyük mənalar gizlənir. Mirzə Cəlilin məqalələri, felyetonları zaman- zaman böyük rezonans doğurub. Onu dəfələrlə məhkəməyə cəlb ediblər, amma ittihamları sübut edə bilməyiblər. Böyük sənətkarın yaradıcılığında yalnız xeyirxahlıq var. Cəlil Məmmədquluzadənin əsərlərində xalqa, millətə qarşı heç bir təhqir, həqarət alçaltma yoxdur. Əksinə, o, xalqı sivil, savadlı və inkişaf etmiş görmək istəyir. Çox istərdim ki, "Molla Nəsrəddin" ədəbi məktəbi kimi jurnalistika məktəbi də tədris edilsin, öyrədilsin və tədqiq edilsin. Azərbaycancılıq ideyasında insanları müəyyən prinsiplər birləşdirir. Mirzə Cəlilin yaratdığı satira metodu insanları birləşdirən gücə çevrilib. O, çıxış yolunu mənfiliklərin tənqidində görür. Onun tənqidi sağlam tənqiddir. Bu tənqidə qarşı çıxanlar böyük səhvə yol verirlər. Mirzə Cəlil həmişə xalqın və millətin inkişafına, maariflənməsinə kömək etmək istəyib. Jurnalistikanın əsas prinsipləri – məlumatlandırmaq və maarifləndirməkdir. Bu yoxdursa, sənin informasiyanın özü yarımçıq olur. Mirzə Cəlilin yaradıcılığı Azərbaycan xalqının inkişafı ilə bağlı olub. Biz bu gün mətbuatımızın 150 illiyini qeyd edərkən onun zəhmətlərini də qeyd etməliyik. Onun ədəbiyyatda olduğu kimi, jurnalistikada da böyük rolu olub. O, tənqidi realistlər nəslini yetişdirib. Cəlil Məmmədquluzadənin publisistikasında vətən, millət və dil kimi dəyərlər var. Təəssüf ki, onu sağlığında vətənin və millətin əleyhinə çalışmaqda, dili korlamaqda ittiham ediblər. Mirzə Cəlil dəfələrlə tənqidlərə məruz qalıb. Onu məcbur ediblər ki, “Molla Nəsrəddin”i Allahsızlar Cəmiyyətinin orqanı kimi nəşr etsin, amma o, bundan imtina edib. Cəlil Məmmədquluzadə Mirzə Ələkbər Sabirlə dost olub. Sabir xəstə olanda Cəlilin Tiflisdəki evində qalıb, müalicə alıb. Həmidə xanım və Mirzə Cəlil ona qayğı göstərib. Amma 1926-cı ildə Sabirin Bakıda qoyulan heykəlinin açılışına Mirzə Cəlili dəvət etməyiblər. Ona görə ki, Mirzə Cəlilə münasibət yaxşı deyildi. Mirzə Cəlil uşaqları donmasın deyə, əlyazmalarını sobada yandırıb. Bəlkə də, o əlyazmalar ən qiymətli materiallar idi. Ona görə Mirzə Cəlili bütöv bir şəxsiyyət kimi qiymətləndirmək lazımdır. Onun yaradıcılığı həm ədəbiyyatda, həm də publisistikada dəyərlidir. Əhməd bəy Ağaoğlu 1910-cu ildə İstanbula gedərkən Mirzə Cəlillə vağzalda görüşüb. Söhbət zamanı Əhməd bəy etiraf edib ki, sizin kimi “həqiqəti yazmağı da bacarmaq lazımdır”. Cəlil Məmmədquluzadə həqiqəti yazmağı bacaran bir yazıçı, jurnalist olub. Onun Azərbaycan ədəbiyyatı və jurnalistika tarixində özünəməxsus yeri var. Biz jurnalistika fakültəsində “Molla Nəsrəddin” jurnalının sənətkarlıq xüsusiyyətləri” seçmə fənnini tədris edirik. Niyə? Çünki tələbələr yaxşı jurnalist olmaq üçün “Molla Nəsrəddin”in necə fəaliyyət göstərdiyini bilməlidirlər. Hesab edirəm ki, Cəlil Məmmədquluzadə Azərbaycan jurnalistikasında bütün dövrlər üçün nümunə olacaq bir iz qoyub.

- Müasir mətbuatda hansı yeni tendensiyalar müşahidə olunur?

- Həm elm və texnologiyanın inkişafı, həm də müasir insanın intelekti ilə yeni media formalaşır. Bu yeni media bəzi media subyektlərinin fəaliyyətini ya məhdudlaşdırıb, ya da fəaliyyətin çap versiyasını arxa plana keçirib.. Bildiyiniz kimi, medianın dörd əsas subyekti var. Bunlar audiovizual, çap, onlayn media subyektləri və agentliklərdir. Qəzetlər çox az tirajla nəşr olunur. İstənilən qəzetin onlayn versiyası var. Bu tendensiyanın qarşısını almaq mümkün deyil. İstərdim ki, çap versiyası unudulmasın. Çünki çap versiyasında redaktə və məsuliyyət var. O, arxivdir, tarixdir. Çap versiyasını qorumaq lazımdır. Biz müəyyən dövrün tarixini, həmçinin, jurnalistikanın tarixini o qəzetlərdən öyrənirik. Gələcəkdə bu onlayn çapın tarixdə yaşamaq hüququ nə qədər realdır? İstərdim ki , real olsun. Qəzetin özünə məxsus aurası, şrift qoxusu var. 2000-ci ildən sonra elektron Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin müxtəlif versiyaları meydana çıxıb: WhatsApp, Instagram, TikTok, saytlar. Bəzən adama elə gəlir ki, mətbuat aləmində böyük bir xaos var. Bunun üçün çox iş görmək lazımdır. Medianın İnkişafı Agentliyinin üzərinə mühüm öhdəliklər düşür. Media  Agentliyi son zamanlar uğurlu iş ortaya qoyub. Məsələn, Media Reyestri yaradılıb. Bu o deməkdir ki, jurnalistikanı ləkələyən insanların sıradan çıxması üçün proseslər gedir. Əvvəllər Mətbuat Şurası 100-dən artıq qəzeti "qara siyahı"ya salmışdı. Çünki o nəşrlər qara piarla məşğul olurdular, rüşvət alırdılar. Xidməti vəsiqədən sui-istifadə olunurdu. Onların qarşısını almaq üçün “jurnalist kimdir”? sualına cavab axtarırıq. Jurnalistika fakültəsində bu suala cavab verə bilməyən tələbəni tələbə hesab etmirəm. Jurnalistika fakültəsinin tələbələri informasiyanın, medianın, Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin nə olduğunu bilməlidirlər. Hesab edirəm ki, Media savadlılığı təkcə jurnalistə deyil, mediadan istifadə edən hər kəsə, yəni əslində bütün cəmiyyətə lazımdır. Məhz media savadlılığı sayəsində saxta xəbəri real informasiyadan ayırmaq mümkündür. Ümumiyyətlə, cəmiyyət maariflənməyə məhkumdur. Əgər bir insanın yeni texnologiyadan başı çıxmasa, heç vaxt mediaya yaxın gedə bilməyəcək. Əgər rəqəmsallıq nədir bilməsə, interaktiv olmasa, onun üçün çətin olacaq. O, anlamasa ki, bugünkü mətbuat zaman tanımır, zamansızlıq, məkansızlıq şəklində fəaliyyət göstərir, o, heç vaxt mətbuatı və orada yazılanları dərk edə bilməyəcək. Bu gün biz mətbuatın 150 illiyindən danışanda çalışmalıyıq ki, oxucularımız yetərincə maariflənsin, dünyagörüşləri artsın.

- Sizcə, mövcud hüquqi baza, qanunvericilik yeni tendesiyalara adekvatdırmı? Hansısa müəyyən dəyişikliklərə və əlavələrə ehtiyac varmı?

- 2000-ci illərdən başlayaraq elektron medianın çoxalması ilə tələblərə uyğun olaraq Audiovizual Şura və Mətbuat Şurası yaradıldı. Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin inkişaf etdirilməsi üçün bir sıra Qanunlar hazırlandı. 2002-ci ilə “Televiziya və Radio Verilişləri haqqında”, 2004-cü ildə "İctimai televiziya haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunları qəbul edildi. 2005-ci ildə "İnformasiya əldə etmək haqqında" Qanun qəbul olundu. Yəni kifayət qədər qanunlar hazırlanır. Lakin bu qanunların hazırlanması ilə bərabər onların icrası da əsas məsələlərdən biridir. Biz həm yerli qanunvericilik bazasından, həm də beynəlxalq qanunvericilik bazasından istifadə etməliyik. Çünki dünyaya inteqrasiya prosesi gedir. Biz öz içimizdə qapanıb qala bilmərik. Azərbaycan mediası dünyaya açıq olmalıdır. Hesab edirəm ki, dünyaya açıq olmağımız üçün biz beynəlxalq qanunvericilik mənbələrini də öyrənməliyik və həmin qanunlardan istifadə etməliyik. 1948-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Assambleyası "İnsan hüquqları və azadlıqları haqqında" Ümumdünya Bəyannaməsi qəbul edib. Burada jurnalistlərin də hüquq və azadlıqlarından danışılır. 1966-ci il dekabrın 16-sında qəbul edilən "Mülki və Siyasi hüquqlar haqqında" Avropa paktı var. Biz bu paktdan istifadə etməliyik. Xüsusilə, 1950-ci ildə "İnsan hüquqları və əsas azadlıqları haqqında" Avropa Konvensiyasına və onun müddəalarına istinad olunmalıdır. İnsan hüquq və əsas azadlıqları haqqında qəbul edilən qanunlar dünən də aktual idi, bu gün də aktualdır. Bəzən media nümayəndələri hüquqlarını, vəzifələrini bilir, amma məsuliyyətlərini bilmirlər. Bunun üçün də müəyyən tədbirlər görülməlidir. Jurnalistlərin hüquq və vəzifələri ilə yanaşı, həm də onların məsuliyyət məsələsi önə çəkilməlidir. Biz müxtəlif dillərdə dünyaya çıxışlar etməliyik. Hesab edirəm ki, biz bunu hələ ki, yetərincə edə bilmirik. Yeri gəlmişkən, bir təklifimi də deyim, çox istərdim ki, Xaricdə Yaşayan  Azərbaycanlılarla İş Üzrə Dövlət Komitəsinin və xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarının dəstəyi ilə müxtəlif ölkələrdə Azərbaycan həqiqətlərini yerli dildə yayan medialar fəaliyyət göstərsin. Azərbaycan reallıqlarının dünya ictimaiyyətinə tanıdılması üçün bu işlər görülməlidir.  

- Hər nə qədər hüquqi məsuliyyət olsa belə zaman-zaman reket jurnalistlərin peyda olduğunu görürük. Sizcə, bu nə ilə bağlıdır? Jurnalistikanı asan sahə kimimi görürlər, yoxsa qanunvericilikdə hüquqi cəzamı artırılmalıdır? 

- Azərbaycan hüquqi, demokratik, dünyəvi dövlətdir. Reketçiliyin səbəblərindən biri bizim ölkəmizdə demokratik azadlıqlardan sui-istifadə edilməsidir. Mediamız azad fəaliyyət göstərir. Ali Qanunumuz olan Konstitusiyamızda yazılıb ki, hər kəsin azad düşünmək və düşündüyünü azad ifadə etmək azadlığı var. Hər kəsin mətbuat, söz azadlığı var. Bu azadlıqdan bəzən sui-istifadə edirlər. Elə sosial şəbəkələrdə olan xaosun yaranmasının bir səbəbi də azadlıqdan sui-istifadə edilməsidir. Bəzən çox səviyyəsiz, kontentdən uzaq, həddindən artıq zərərli informasiyalar təbliğ olunur və paylaşılır. Bunun qarşısını almaq üçün birinci növbədə maarifləndirmə olmalıdır. İnsanların intellektual hissəsi səviyyəsi az olan hissəsini üstələməlidir. İkinci, məsuliyyət artırılmalıdır. Bu Mətbuat Şurasının, Audiovizual Şuranın, Media Agentliyinin və Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin rəhbərlərinin üzərinə düşür. Media qurumlarının vəzifəsi odur ki, müəyyən konfranslar, treyninqlər, kütləvi tədbirlər həyata keçirib jurnalistləri maarifləndirsinlər. İnsanların başına gələn bütün mənfi halların özəyində onların hüququ zəif bilmələri durur. Əgər hüququ bilsələr, əməllərindən çəkinəcəklər. Reket jurnalistlər bilmir ki, onlar cinayət edirlər. Səhvlərinə görə, cinayətlərinə görə onları hansı cəza gözləyə bilər? Reket jurnalistlərin qarşısını almaq üçün müasir media inkişaf etdirilməlidir. . Qanunlarımız var və çox ciddi tədbirlər görülür. İstər İnzibati məcəllədə, istərsə də Cinayət məcəlləsində təsbit olunan maddələr imkan vermir ki, kimsə reket jurnalistliklə məşğul olsun. Azərbaycan qanunvericiliyi ilə insanların şərəf və ləyaqəti, işgüzar nüfuzu ciddi şəkildə qorunur. Yəni, ümumilikdə bu sahədə qanunvericlikdə boşluq yoxdur. Sadəcə olaraq dediyim kimi, insanlar məsuliyyətlərini bilməlidirlər. 

- Prezident İlham Əliyevin mətbuatın 150 illiyinin qeyd olunması ilə bağlı müvafiq Sərəncamının əhəmiyyəti nədir?

- Bu Sərəncam çox böyük əhəmiyyətə malikdir. Mətbuatımızın 150 illiyinin qeyd olunması həm də xalqımızın, vətənimizin 150 ildə keçdiyi yolu özündə əks etdirir. Bu, təkcə bizim milli mətbuatımızın tarixi deyil, həm də 150 illik siyasi, iqtisadi və social həyatımızın tarixidir. Mətbuatın inkişafı məhz cəmiyyətin inkişafıdır. Bu Sərəncam milli mətbuatımıza verilən dəyərdir. Milli mətbuatımızın keçdiyi inkişaf yolu ilə bərabər xalqımızın keçdiyi inkişaf yolunu göstərən mötəbər bir hüquqi sənəddir. Bu, bizim keçdiyimiz yoldur. Bu yolu dərindən öyrənmək və öyrətmək media mənsublarının borcudur. Milli mətbuatımızın 150 illik yubileyinin qeyd olunması ona görə lazım və vacibdir ki, mətbuatımızla necə sivil ölkə olduğumuz bilinsin. Bizim mətbuatımız həm də məktəb yaradıb. Bu məktəbin görkəmli nümayəndələri var. Sonda onu deyə bilərəm ki, Prezidentimizin mətbuata qayğısı həm də insanlara qayğısıdır. 

Kənan Novruzov,

Fatimə Məmmədova