Suriya və YPG arasında razılaşma: Sülh və sabitliyə doğru mühüm addım
Suriya hökuməti ilə YPG arasında razılıq sənədi imzalanıb. Bu sənəd ölkədə sülh və sabitliyi təmin etməyə, münaqişələrin qarşısını almağa yönəlib. Razılaşmaya əsasən, Suriya ərazisində atəşkəs elan edilməli, dövlət idarəçiliyi bütün ərazilərə şamil olunmalı və qaçqın suriyalıların təhlükəsiz şəkildə geri qayıtması təmin edilməlidir. Sənəd, həmçinin bütün suriyalıların, o cümlədən kürd icmasının siyasi və vətəndaş hüquqlarını qorumağı nəzərdə tutur.
Bu razılaşma bölgədə illərlə davam edən münaqişənin həlli yolunda əhəmiyyətli addım sayıla bilər. Tərəflər nifrət nitqini və cəmiyyətin parçalanmasını rədd edərək, birgə işləməyə razılaşıblar. Maraqlıdır ki, bu hadisə PKK lideri Abdulla Öcalanın tərəfdarlarına təslim olmaq çağırışı etməsindən və PKK-nın özünü buraxacağı ilə bağlı yayılan xəbərlərdən sonra baş verib. Sənədin atəşkəsin təmin edilməsi, dövlət idarəçiliyinin gücləndirilməsi və qaçqınların təhlükəsiz şəkildə geri qayıdışının təmin olunması kimi müddəaları regional siyasi mənzərəyə ciddi təsir göstərə bilər. Bu dəyişikliklər regionda yeni siyasi mənzərənin formalaşacağına işarə edir.
Bu məsələnin əhəmiyyətini dəyərləndirmək üçün politoloq Aytən Qurbanova Crossmedi.az-a fikirlərini bölüşdü:
“YPG rəhbəri Mazlum Abdi Şahin və Suriya Prezidenti əş-Şaraa arasında imzalanan sənədə əsasən etnik və ya dini kimliyindən asılı olmayaraq bütün vətəndaşlara münasibətdə cəmiyyətdə bərabərhüquqluluq prinsipi tətbiq ediləcək. Eyni zamanda, Bəşər Əsəd rejiminin qalıqları ilə birgə mübarizəni şərtləndirən müvafiq razılaşma da sənəddə öz əksini tapıb. Təbii ki, belə bir razılaşmanın əldə olunması indiki məqamda çox mühüm addımdır. Suriyada yenidənqurma mərhələsinin nisbi sabitlik şəraitində keçməsi və təhlükəsizliklə bağlı ola biləcək təhdidlərin nəzarət altında saxlanması gələcək dövr üçün də tərəflər arasında davamlı və konstruktiv əməkdaşlığın təminatı ola bilər”.
Politoloq, sözügedən sənədin regional ölkələr tərəfindən necə qəbul edildiyini və onların bu məsələyə münasibətlərinə aydınlıq gətirdi:
“Regional və qlobal güclərin bu məsələyə münasibəti isə təbii ki, birmənalı deyil, çünki Suriyada kifayət qədər ziddiyyətli maraqlar arasında mübarizə hələ də davam edir. İstisnasız olaraq onu qeyd edə bilərik ki, YPG ilə Suriya hökuməti arasında imzalanmış sənəd mahiyyət etibarilə Türkiyənin bu məsələyə dair yanaşmasını əks etdirir və düşünürəm ki, Türkiyə tərəfindən də dəstəklənir. İran və Rusiyanın maraqları isə tamamilə fərqli yanaşmaları özündə ehtiva etsə də, indiki məqamda açıq şəkildə hər hansı əks çıxışların olacağını ehtimal etmirəm”.
Beləliklə, Suriya hökuməti və YPG arasında imzalanan razılaşma, ölkədə sülh və sabitlik istiqamətində mühüm addım kimi qiymətləndirilir. Razılaşma, həmçinin bütün suriyalıların hüquqlarının qorunmasını nəzərdə tutur.
Bölgədə yeni siyasi reallıqlar yaradan bu addım, PKK-nın gələcək taleyi ilə bağlı yayılan xəbərlərlə üst-üstə düşür. Politoloqun da vurğuladığı kimi, sənəd Türkiyə tərəfindən dəstəklənə bilər, İran və Rusiyanın isə buna ehtiyatla yanaşacağı gözlənilir. Bir sözlə, müqavilənin icrası Suriyanın gələcək siyasi mənzərəsini formalaşdırmaqda mühüm rol oynayacaq.
Gülbəniz Səfərova
19:37 13.03.2025
Oxunuş sayı: 20879
