Aİ ABŞ ilə gərginlik fonunda bu il “Rəqəmsal Diplomatiya” təşəbbüsü ilə çıxış edəcək
Avropa Komissiyası texnologiya sahəsində digər regionlarla əməkdaşlıq edir, lakin ABŞ sual işarəsi olaraq qalır.
Crossmedia.az xarici mənbələrə istinadən xəbər verir ki, Avropa Komissiyası bu ilin birinci yarısında “Rəqəmsal Diplomatiya” təşəbbüsü ilə çıxış etməyi planlaşdırır. Prosesdən xəbəri olan mənbə Euronews-a bu təşəbbüsün məqsədləri barədə danışıb.
Komissiya nümayəndələri keçən həftə Sinqapur və Hindistan ilə rəqəmsal tərəfdaşlığı gücləndirmək üçün addımlar atdılar və digər ölkələrlə əlaqə qurmağı hədəflədilər.
Məsələn, Komissiya Hindistanla yarımkeçirici təchizat zəncirlərinin dayanıqlığını artırmaq və yaşıl və təmiz texnologiyaların inkişafı istiqamətində irəliləyişə nail olmaq üçün razılığa gəlib.
ABŞ ilə rəqəmsal əlaqələr gərgindir
Digər tərəfdən, Aİ-nin ən böyük ticarət tərəfdaşı olan ABŞ ilə rəqəmsal əlaqələri də pisləşir. Yanvar ayında vəzifəyə gəldikdən sonra ABŞ prezidenti Donald Trampın Aİ-nin rəqəmsal qanunlarını sərt tənqid etməsi bunu daha da çətinləşdirib.
Bazar ertəsi Mobil Dünya Konqresində çıxış edən ABŞ Federal Rabitə Komissiyasının (FCC) sədri Brendan Karr Aİ-nin Rəqəmsal Xidmətlər Qanununu “ifadə azadlığına hücum” kimi qiymətləndirib.
Aİ Ticarət və Texnologiya Şurası (TTC) adlı forum vasitəsilə Hindistanla ticarət və texnologiya siyasətlərini koordinasiya etməyə çalışır. O, həmçinin Kanada, Yaponiya, Cənubi Koreya və Sinqapur ilə rəqəmsal tərəfdaşlıqlara və Avstraliya ilə əməkdaşlıq müqavilələrinə malikdir.
Komissiya rəsmilərinin sözlərinə görə, Aİ hazırda TTC və ya rəqəmsal tərəfdaşlıq müqaviləsi olmayan, lakin ümumi dəyərlərə malik olan ölkələrlə də sıx əlaqə saxlayır. Gələcəkdə bu ölkələrlə rəsmi tərəfdaşlıq əlaqələrinin yarana biləcəyi bildirilsə də, hələlik konkret addım atılmayıb.
AB və ABŞ arasında TTC 2021-ci ildə Von der Leyenin rəhbərlik etdiyi komissiya və Bayden administrasiyası tərəfindən istifadəyə verilib. Bununla belə, hər iki tərəf bu il seçkilərə gedəcəyindən forumun gələcəyi qeyri-müəyyən olaraq qalır. Bununla belə, əməkdaşlıq texniki səviyyədə davam edir.
Tarixi əlaqələr və strateji prioritetlər
Keçən il Aİ-yə üzv dövlətlər rəqəmsal alyansların yaradılmasının yalnız Komissiya qərarlarına əsaslanmamalı və 27 Aİ ölkəsinin prosesə daha çox cəlb edilməli olduğunu vurğuladılar.
İclas protokollarına əsasən, bəzi üzv dövlətlər Belçika, İspaniya və Portuqaliya kimi ölkələrin Afrika və Cənubi Amerika ilə tarixi əlaqələrindən istifadə edərək rəqəmsal əməkdaşlığı genişləndirməyi təklif ediblər.
Ölkələr həmçinin sualtı kabellər, məlumatların ötürülməsi və saxlanması və kritik xammalların təhlükəsizliyinə üstünlük vermək barədə razılığa gəliblər.
Komissiyanın Rəqəmsal Diplomatiya təşəbbüsü üzv dövlətlərin 2022-ci ilin iyulunda ümumi Avropa yanaşmasını qəbul etmək üçün qəbul etdiyi qərarın davamı olacaq. Bu qərar rəqəmsal texnologiyaların yaratdığı problemlərə qarşı qlobal rəqəmsal qaydalar üzrə Aİ-nin liderliyini gücləndirmək məqsədi daşıyırdı.
Ötən il xarici işlər nazirləri rəqəmsal diplomatiyanın son illər irəliləyişini qiymətləndirərkən rəqəmsal məsələlərin texniki məsələdən strateji və siyasi prioritetə çevrildiyini vurğulamışdılar.
Aİ Xarici Fəaliyyət Xidmətinin (EEAS) məsələ ilə bağlı bəyanatında deyilir: “Bu müzakirə Aİ-nin inteqrasiya olunmuş xarici siyasəti üçün rəqəmsal məsələlərin və yeni yaranan texnologiyaların əhəmiyyətini və Avropa komandası kimi birgə işləməyin zəruriliyini vurğuladı.
Zəhra Ağayeva
19:51 04.03.2025
Oxunuş sayı: 678
