Rusiya məsuliyyətdən yayınır? - Qəzaya dair ibtidai hesabat açıqlanıb
Dekabrın 25-də Azərbaycan Hava Yollarına (AZAL) məxsus Embraer 190 tipli sərnişin təyyarəsinin Qazaxıstanın Aktau şəhəri yaxınlığında qəza enişi etməsi ilə bağlı araşdırmanın ilkin hesabatı açıqlandı. Hesabatda hava gəmisinin füzelyajında çoxsaylı zədələrin olduğu, bunların "kənar obyektlərin təsiri" nəticəsində yarandığı vurğulanır. Lakin bu "kənar obyektlərin" nə olduğu və hansı qüvvə tərəfindən istifadəyə verildiyi dəqiq açıqlanmır.
Rusiyanın məsuliyyətdən yayınmaq üçün susqunluq nümayiş etdirməsi, eyni zamanda Qazaxıstanın ehtiyatlı açıqlamalar verməsi hadisənin əsl səbəblərini gizlətməyə hesablanmış addım kimi görünür. Hesabatda mühərriklərin və idarəetmə sistemlərinin uçuş zamanı problemsiz işlədiyi, lakin Qroznı hava məkanında GPS siqnallarının itməsi və naməlum səs qeydlərinin ortaya çıxması təsdiqlənir. Bu, AZAL təyyarəsinin hədəfə alındığını düşünməyə ciddi əsaslar yaradır.
Təyyarənin füzelyajında çoxsaylı zədələrin olduğu bildirilir, lakin rus tərəfi bu hadisəyə dair nə rəsmi açıqlama verib, nə də məsuliyyəti öz üzərinə götürməyə hazır olduğunu göstərib. Beynəlxalq aviasiya qaydalarına əsasən, belə bir hadisə dərhal aydınlaşdırılmalı, cavabdeh tərəflər məsuliyyət daşımalıdır. Lakin Moskvanın susqunluğu və Qazaxıstanın tərəddüdlü mövqeyi hadisənin üstünü örtmək cəhdi kimi qiymətləndirilə bilər.
Azərbaycan ictimaiyyəti və beynəlxalq hava nəqliyyatı mütəxəssisləri bu hadisənin təfərrüatlarının gizlədilməməsi üçün qəti addımların atılmasını tələb edir. Rusiya üzr istəmək və ya təzminat ödəmək niyyətində görünmür, lakin bu məsələnin ört-basdır edilməsinə imkan vermək həm Azərbaycanın hava məkanının təhlükəsizliyi, həm də beynəlxalq aviasiya qaydalarına hörmət baxımından qəbuledilməzdir.
Hadisə ilə bağlı Crossmedia.az-a açıqlama verən Milli Məclisin deputatı Ceyhun Məmmədov bildirib ki, bütün faktlar açıq şəkildə ortadadır və bu məsələnin ört-basdır edilməsinə yol verilməməlidir:
“Qeyd etmək lazımdır ki, bütün faktlar göz önündədir. Hətta təyyarənin istehsal edildiyi şirkət açıqlamamışdan əvvəl belə hər kəsə məlum idi ki, bu təyyarə vurulub və təyyarənin vurulması da Rusiya tərəfindən həyata keçirilib. Buna görə də bu fakt artıq məlumdur. Burada biz konkret olaraq bu məsələnin məsuliyyətini üzərinə götürüldüyünü görmürük. Hesab edirik ki, bu hadisə iki ölkə arasındakı münasibətlərə ciddi təsir göstərə bilər”.
Deputat əlavə edib ki, Azərbaycan bütün tərəflərdən məsələyə obyektiv yanaşılmasını tələb edir:
“Azərbaycan bütün tərəflərdən məsələyə obyektiv yanaşılmasını istəyir. Təəssüflə qeyd etmək lazımdır ki, Rusiya tərəfi də məsələyə eqoistcə yanaşır, öz səhvini və bu məsələ ilə bağlı məsuliyyətini qəbul etmək istəmir. Bugünkü şübhələr də məhz bundan qaynaqlanır ki, Rusiya bu hadisəyə görə Azərbaycana təsir göstərməli, öz səhvini etiraf etməli və təzminat ödəməlidir. Bu, birmənalı şəkildə həyata keçirilməlidir”.
C. Məmmədovun sözlərinə görə, Azərbaycanın istəyi sadəcə olaraq məsələyə düzgün və obyektiv qiymət verilməsidir:
“Azərbaycanın istədiyi, tələbi məsələyə düzgün və obyektiv yanaşılmasıdır, obyektiv qiymət verilməsidir. Bizim bu gün başqa bir istəyimiz yoxdur. Rusiya tərəfi də bunu nəzərə almalıdır. Düzgün və obyektiv qiymət verilməsi üçün bir addım olaraq bir daha qeyd edirik ki, Azərbaycanın tələbi haqlıdır və Azərbaycan bu tələbi irəli sürərkən konkret qərara və hüquqa əsaslanır”.
Deputat vurğulayıb ki, hadisənin məsuliyyətini daşıyan şəxslər cavab verməlidirlər:
“Bizim istəyimiz ondan ibarətdir ki, bu cinayəti törədənlər məsuliyyətə cəlb edilsinlər. Onlar bu məsuliyyətə görə cavab verməlidirlər. Təəssüf ki, Rusiya bu məsələyə hələ də eqoistcəsinə yanaşmağa davam edir və bu da yalnız və yalnız münasibətlərin pozulmasına xidmət edir. Belə bir yanaşma düzgün deyil. Ölkələrimiz arasında strateji tərəfdaşlıq və əməkdaşlıq mövcuddur. Bu əməkdaşlığın qorunması üçün də Rusiya və digər tərəfdaşlar, o cümlədən Qazaxıstan real addımlar atmalı və konkret nəticələr əldə olunmalıdır”.
Nihat Tahirov
17:47 05.02.2025
Oxunuş sayı: 8232
