Politoloq: "Ermənistana tam müstəqil dövlət kimi yanaşmaq düzgün deyil”

Ermənistan Avropa İttifaqının (Aİ) “mülki missiyası”nın mandatını 2025-ci ilin fevralından sonra da uzatmaq istəyir. Missiya əvvəlcə iki aylıq göndərilsə də, sonradan Ermənistanın təkidi ilə Bakının razılığı olmadan iki illik uzadılıb. Ermənistan missiyanın yalnız delimitasiya və demarkasiya edilmiş ərazilərdə deyil, geniş ərazilərdə fəaliyyətini zəruri hesab edir. Azərbaycan isə missiyanın fəaliyyətindən narazıdır və bu, tərəflər arasında gərginlik yaradır. Aİ hazırda mandatın uzadılması üçün çalışır.

Mövzu ilə bağlı politoloq Tofiq Abbasov Crossmedia.az-a açıqlamasında qeyd edib ki, Ermənistan xarici güclərin təsiri altında olan bir ölkədir və ona tam mənada müstəqil dövlət kimi yanaşmaq düzgün deyil:  "Aİ-nin qondarma “vətəndaş missiyası” adı altında müşahidəçilərini Ermənistan ərazisində yerləşdirməsi isə rəsmi İrəvana zorla qəbul etdirilən bir addım idi. Bu layihənin əsas təşəbbüskarlarından biri Fransa Prezidenti Emmanuel Makron idi. O, eyni zamanda həmin müşahidəçilərin Azərbaycanda da yerləşdirilməsinə çalışırdı”. 

Politoloqun sözlərinə görə, müşahidəçilərin bölgədəki əsas məqsədi vəziyyəti sabitləşdirmək və sülh müqaviləsinin imzalanmasını təmin etmək deyil, Qərb institutlarının bölgədə fiziki mövcudluğunu təmin etmək idi: “Müşahidəçilərin əsas məqsədi bölgədə yerləşib kəşfiyyat fəaliyyəti aparmaq, Azərbaycan daxilində baş verən proseslər haqqında məlumat toplayıb öz rəhbər mərkəzlərinə ötürmək idi. Rəsmi olaraq isə bu fəaliyyət “müşahidə missiyası” kimi təqdim olunurdu. Amma fakt budur ki, Ermənistanın törətdiyi təxribatlar nəticəsində cəbhə bölgəsində bir neçə dəfə atışmalar baş verib və bu “müşahidə missiyası” onların qarşısını almaq üçün heç bir tədbir görməyib. Əksinə, hadisələr baş verdikdən sonra yalnız ümumi ifadələrlə vəziyyəti şərh etməklə kifayətləniblər. Hətta Ermənistan Müdafiə Nazirliyi özü etiraf edib ki, onların hərbçiləri səhv edib və bununla bağlı araşdırma aparılacaq. Onlar söz veriblər ki, təxribat törədənlər cəzalandırılacaq. Lakin Avropa İttifaqının müşahidə missiyası bu etiraflara baxmayaraq, heç bir konkret mövqe sərgiləməyib”. 

Politoloq fikrincə, bütün bunlar onu göstərir ki, onların burada olması sülhün təmin edilməsinə deyil, Qərb dövlətlərinin maraqlarına xidmət edir: “Azərbaycan isə bu məsələdə qəti mövqe nümayiş etdirib. Prezident İlham Əliyevin də qeyd etdiyi kimi, Ermənistan istəyirsə, öz ərazisində onlara yer ayırsın, bu, bizi maraqlandırmır”.

T.Abbasov bildirib ki, ABŞ və digər Qərb dövlətlərinin nümayəndələri sərhəd bölgələrinə səfərlər edir, müxtəlif obyektlərin tikintisi adı altında infrastruktur qurur və Azərbaycan ərazilərinə kəşfiyyat xarakterli müşahidələr aparır. "Azərbaycan bu fəaliyyətlərdən xəbərdardır və buna görə də heç bir təşviş keçirmir. Əksinə, bütün mümkün təxribatların qarşısını almaq üçün vaxtında lazımi addımlar atır".

Politoloq həmçinin Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə irəli sürülən "3+3" formatına diqqət çəkib: "Bu format bölgədə şəffaflığı təmin etməyi, ölkələrin öz problemlərini özlərinin həll etməsini və kənar qüvvələrin müdaxiləsinin qarşısını almağı nəzərdə tutur. Təəssüf ki, Ermənistan bu formata razılıq versə də, xarici qüvvələrin təsiri altında qalmaqda davam edir".

T.Abbasov vurğulayıb ki, Azərbaycan öz mövqeyindən geri çəkilməyəcək. "Ölkəmiz istənilən təxribatın qarşısını almaq üçün kifayət qədər gücə malikdir və əgər kimsə təcavüzkar niyyət güdərsə, dərhal layiqli cavabını alacaq".

Nihat Tahirov