Rusiya ABŞ üçün niyə vacibdir?: Türkiyəli politoloq "aysberqin görünməyən tərəfləri"ndən danışdı"
Bu gün Vaşinqtonda ABŞ Prezidenti Donald Trampla ukraynalı həmkarı Volodimir Zelenski arasında görüş olacaq. Görüşdə Avropa liderlərinin də iştirakı gözlənilir. Bir neçə gün əvvəl Vaşinqtonda Tramp rusiyalı həmkarı Vladimir Putinlə görüşmüşdü. Bu görüş arzuolunan nəticəni verməsə də, hər halda tərəflər razılıqlarını ifadə etdilər. Bəs bu günkü görüşdən sonra nələr olacaq. Zelenskinin dediklərindən belə çıxır ki, Kiyev güzəştə gedənə oxşamır. Elə isə proseslər necə, hansı dinamika ilə inkişaf edəcək?
Türkiyəli politoloq Cantürk Caner bu barədə Crossmedia.az-ın suallarını cavablandırıb.
O bildirib ki, avqustun 15-də Alyaskada Trampla Putin arasında baş tutmuş görüşlə bağlı ən böyük qorxu Kreml rəhbərinin səfərə getməməsi və ya liderlərin mübahisə edərək salonu tərk etməsi idi: "Xoşbəxtlikdən bu, olmadı. Liderlərin bir-birini uzaqdan izləməsi ilə kifayət qədər sakit başa çatdı. Ən böyük sual Ukrayna müharibəsinin başa çatması ilə bağlı hər hansı razılaşmanın parıltısının olub-olmayacağı idi. Gözləntilər ondan ibarət idi ki, bu danışıqlar ilkin danışıqlar olacaq və heç bir lider razılığa gələ bilməyəcək. Həqiqətən də, gözlənildiyi kimi heç bir razılaşma əldə olunmadı. Buna baxmayaraq, razılaşmaya ümidlər yüksək olaraq qalır. Hər iki lider görüşdən əvvəl və sonra qısa açıqlamalar verdi. Bir məsələ sual olaraq qaldı: Zirvədən nədən danışıldı?".
Ekspertin sözlərinə görə, müharibədə Rusiyanın tələbləri təkcə Ukrayna ilə məhdudlaşmır: "Onlar həm ABŞ, həm də Avropa ölkələrindən daha böyük güzəştlər axtarırlar. Rusiya hesab edir ki, Qərb Ukraynaya görə ondan qorxur. Müharibənin davam etməsi və Ukraynanın daha da zəifləməsi Ukrayna ərazisinin Rusiyanın əlinə keçə biləcəyi ilə bağlı narahatlıq yaradır. Xüsusilə Trampın bu məsələdə tələsməsi rusların süründürməçiliyinə səbəb olur. Kreml Ukraynanı tamamilə məhv edəcək güzəştlər istəyir və arzulayır ki, Qərb də buna qoşulsun. Əslində ruslar yüksək eqonun təsiri ilə Qərbin bütövlükdə təslim olmasını istəyir".
Müsahibimizin fikrincə, baş verən hadisələr göstərir ki, Rusiya çox səhv edir: "Rusiya Qərb dünyasını bütövlükdə qarşısına aldığını və hamısının "kürəyini yerə vura biləcəyini" düşünür. Rusiya Qərbi hazırlıqsız yaxaladı. Zelensinin böhranı idarə etdiyinə aldandılar. Amma bunun səhv olduğunu başa düşdülər. Avropa müharibənin davam etməsini, Rusiyanın daha çox yorulmasını istəyir. Onların əsas arqumenti odur ki, ruslar son nəticəyə nail ola bilməyiblər. Ukrayna tərəfi yardımların davam edəcəyini və rusların bölgələrdən qovulacağını iddia edir. Onlar, nəhayə,t mübarizə aparıb tarazlığa nail olublar. ABŞ isə əksinə hesab edir ki, rusları çökdürmədən, bəzi güzəştlərlə dayandırmaq olar. Rusiyanın parçalanması hazırda ABŞ və Qərb üçün problemdir. Xüsusilə Çinin mühasirəyə alınmasında Rusiya önəmli vasitədir. Qərbin Rusiyaya ehtiyacı var. Rusiya olmasa, Avropa ABŞ-yə möhtac qalmaz. Odur ki, müharibənin davam etməsi doğru deyil".
C.Caner düşünür ki, Rusiya ABŞ-nin hər yerdə əməkdaşlıq edə biləcəyi bir aktordur: "Rusiyanın yoxluğu bir xaos deməkdir. Nüvə silahına nəzarət, terrorçuluq kimi bir çox məsələdə boşluq yarana bilər. Rusiya olmasa bu boşluğu kimin doldura biləcəyi məlum deyil. Odur ki, Avropa müharibənin bitməməsini, ABŞ isə Rusiyanın xeyrinə başa çatmasını istəyir. Ruslar hələlik qalib gəldiklərini düşünürlər. Onlar müharibəni bitirmək üçün daha geniş güzəştlər gözləyirlər".
Kənan Novruzov
14:03 18.08.2025
Oxunuş sayı: 10030
