Tramp nüvə müharibəsindən çəkinmədiyini dedi: “Türkiyə hazır olmalıdır”
Son zamanlar Rusiya- Ukrayna müharibəsi ilə bağlı xüsusi dinamika müşahidə olunur. ABŞ bu məsələdə öz iddiasından əl çəkmir: Ağ Ev rəhbəri Donald Tramp müharibəni dayandırmaq üçün, deək olar, bütün vasitələrdən istifadə edir. Əvvəl rusiyalı həmkarı Vladimir Putinin “qılığına girən” Tramp bunun nəticə verməyəcəyini anlayandan sonra ona təzyiq göstərməyə başlayıb.
O, danışıqlara başlamaq üçün Rusiyaya avqustun səkkizinə qədər vaxt verib. Beş gündən sonra Moskva danışıqlar masası arxasına oturmayacağı təqdirdə nələr ola bilər? ABŞ-nin Rusiya sərhədlərinə nüvə sualtı qayıqları göndərməsi və Trampın ölkəsinin nücə savaşına hazır olmasını bildirməsi beyinlərdəki sualları daha da artırır.
Perspektivlər barədə Crossmedia.az-a danışan türkiyəli politoloq, professor Mehmet Yüce qeyd edib ki, 2022-ci ildən bəri davam edən Rusiya-Ukrayna müharibəsi Avropanın təhlükəsizlik arxitekturasında böyük pozulmalara səbəb olub: “ABŞ-nin Ukraynaya göstərdiyi hərbi və iqtisadi dəstək müharibənin gedişatını şərtləndirən ən mühüm xarici amillərdən biri olub. Trampın seçkidən sonrakı “Mən bir həftə ərzində sülhə nail ola bilərəm” və “Rusiyaya avqustun 8-nə qədər vaxt verirəm” bəyanatları həm daxili, həm də xarici siyasət dairələrində rezonans doğurub. Trampın bəyanatının bir neçə strateji əsaslandırması olduğunu iddia etmək olar. İlk növbədə Tramp “dinc lider” obrazı vasitəsilə seçicilərinə müraciət edir. Ona görə də o, Rusiya-Ukrayna müharibəsinə son qoyan qəhrəman kimi görünmək istəyir. Bu arada Tramp daxili ictimaiyyətdə ABŞ-nin Ukraynaya dəstəyinin iqtisadi xərclərini şübhə altına almaqla ABŞ maraqlarını müdafiə edən prezident imicini formalaşdırmağa çalışır”.
Onun fikincə, Rusiya ilə Ukrayna arasında hərtərəfli sülh sazişinə qısa müddətdə nail olmaq çətindir: “Tərəflər arasında etimad böhranı davam edir. Döyüş meydanında hələ də qəti qələbə qazanılmayıb. Rusiyanın Donetsk, Luqansk, Krımla bağlə tələbləri və Ukraynanın suverenliyə önəm verməsi bir-birinə ziddir. Trampın açıqlamasının vaxtı daha çox siyasi manevr kimi qəbul edilir. Odur ki, avqustun 8-nə qədər yekun sülh razılaşması gözlənilməsə də, “münaqişənin dondurulmasına” yönəlmiş diplomatik prosesə başlaya bilər. Trampın addımlarının məqsədləri Rusiyaya diplomatik təzyiqləri gücləndirməyə, Ukraynaya “uyğunlaş, ya da tək qal”, Avropaya isə “ya yükü paylaş, ya da geri çəkilərəm” mesajını verməyə hesablana bilər. Ancaq yadda saxlamaq lazımdır ki, bu addım hərbi deyil, siyasi və diplomatik bir vasitədir. Trampın avqustun 8-nə istinad etdiyi sülh ultimatumunun qısamüddətli həlli mümkün olmasa da, bu, tərəfləri yeni strateji danışıqlar prosesinə məcbur edə bilər. ABŞ-nin Ukrayna ilə bağlı siyasətində hər hansı bir dəyişiklik siqnalı həm müharibənin gedişi, həm də qlobal təhlükəsizlik balansı üçün kritik nəticələr verə bilər. Buna görə də proses yaxından izlənilməlidir. Türkiyə kimi regional aktorlar çoxölçülü və çevik xarici siyasət manevrlərinə hazır olmalıdırlar”.
Kənan Novruzov
15:24 03.08.2025
Oxunuş sayı: 990
