Xarici xəbərlər

Uranyum zənginləşdirilməsi nədir, necə aparılır?

İranla Almaniya, Böyük Britaniya və Fransa arasındakı nüvə danışıqları İstanbulda, İran səfirliyində başladı.

25 iyul görüşündən bir gün əvvəl İran xarici işlər naziri Abbas Əraqçi bildirdi ki, İran uranyum zənginləşdirmə hüququndan vaz keçməyəcək.

Əraqçi əlavə etdi ki, İran nüvə proqramı ilə bağlı narahatlıqları olan ölkələri rahatlatmaq üçün həmişə məntiqli irəliləməyə hazırdır.

Crossmedia.az xəbər verir ki, bu barədə CNN məlumat yayıb.

Məlumatda bildirilib ki, İran nüvə proqramının yalnız sivil məqsədlər üçün olduğunu iddia edir: “Lakin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentlik və bir çox ölkə bu iddiaya inanmır: “Agentliyin may ayında açıqladığı hesabatda İranın 60 faiz zənginləşdirilmiş, təxminən 400 kilo uranyum ehtiyatı olduğu bildirilmişdi. Daha sonra İsrail və ABŞ İranın nüvə obyektlərinə hücumlar təşkil etdi. Uranyum zənginləşdirilməsi uzun illərdir İranın nüvə proqramı ilə bağlı müzakirələrdə gündəmə gələn bir prosesdir. Bəs uranyum zənginləşdirilməsi nədir və Tehran hakimiyyəti niyə buna israrla davam edir? Uranyum zənginləşdirilməsinin məqsədi uranyum maddəsində nüvə fisiyonu üçün uyğun olan U-235 izotoplarının faizini artırmaqdır.

Təbii uranyumda U-235-in faizi təxminən 0,7%-dir, qalan isə U-238 izotopudur.

Nüvə elektrik stansiyalarında istifadə üçün U-235 faizi 2-3% olmalıdır.

Tədqiqat reaktorlarında isə yüksək zənginləşdirilmiş uranyumda bu faiz 20%-dən çox olur.

Nüvə silahlarında istifadə edilən uranyumun isə ən azı 90% zənginləşdirilmiş olması tələb olunur.

Zənginləşdirilmiş uranyum, uranyum heksaflorid qazına çevrilmiş maddədəki U-235 izotopunun ayrılması yolu ilə əldə edilir.

Ən çox istifadə olunan üsul qaz santrifüjləridir. Santrifüjlər yüksək sürətlə dönen silindr formalı cihazlardır”.

Qeyd olunub ki, uranyum heksaflorid santrifücdə sürətlə fırladılır və daha ağır U-238 atomları daha yuxarıya toplanır, daha yüngül U-235 atomları isə mərkəzdə toplanır: “Daha ağır U-238 santrifücdən çıxarılır, daha yüngül U-235 isə yığılır. Bu proses bir neçə santrifücdə təkrar olunur və istənilən zənginləşdirmə səviyyəsinə çatılır. Bu prosesdən qalan, yəni U-235 izotopları çıxarıldıqdan sonra tamamilə U-238-dən ibarət olan maddəyə seyreltmiş uranyum deyilir. Bu maddə zireh deşən mərmilərdə və digər sursatlarda istifadə olunur. Başqa bir zənginləşdirmə üsulu qazlı diffuziyadır. Bu üsulda uranyum heksaflorid qazı gözenekli bir zardan keçirilir. U-235 molekulları U-238-dən bir az daha sürətlə keçir, bu da onları ayırmağa imkan verir.

Proses istənilən zənginləşməyə çatana qədər təkrarlanır”.

Nigar Rəhimova

🖨 Çap et

02:32 27.07.2025

Oxunuş sayı: 1129