İsrail rəsmilərinin verdiyi məlumata görə, oktyabr ayında Parçin hərbi kompleksinə endirilən zərbə, İranın gələcəkdə nüvə partlayıcı qurğu hazırlamaq ehtimalını ciddi şəkildə çətinləşdirib. Bu barədə Crossmedia.az axios.com saytına istinadən xəbər verir.
Zərbə nəticəsində məhv edilən mürəkkəb avadanlıq, nüvə qurğusunda uranı partlatmaq üçün lazım olan plastik partlayıcıların hazırlanması və sınaqdan keçirilməsi üçün istifadə olunurdu. Bu avadanlıq, İranın 2003-cü ildə dayandırdığı hərbi nüvə proqramı dövrünə aiddir. ABŞ və İsrail rəsmiləri bildirir ki, İran son bir ildə həssas nüvə tədqiqatlarını bərpa edib. Lakin İranın bu araşdırmalarına baxmayaraq, nüvə silahı istehsalı istiqamətində konkret addımlar atılmayıb. İsrail rəsmiləri hesab edir ki, əgər İran nüvə silahı hazırlamaq qərarına gəlsə, məhv edilmiş avadanlığı yenidən əldə etməli olacaq. Bu isə onların izlənməsi üçün yeni imkanlar yaradacaq. “Bu avadanlıq İran üçün kritik bir darboğazdır. Onsuz onlar irəliləyə bilməyəcək”, - deyə İsrailin yüksək vəzifəli rəsmisi "Axios"a bildirib.
İranın nüvə planları və imkanları tam şəffaf olmasa da, İsrail rəsmiləri kəşfiyyat məlumatlarına əsaslanaraq hadisələrin gedişini yaxından izlədiklərini bildirir. Elm və Beynəlxalq Təhlükəsizlik İnstitutunun məlumatına görə, Parçin hərbi kompleksindəki Taleqan-2 obyekti 2003-cü ilə qədər nüvə partlayıcılarının sınağı üçün istifadə edilib. İsrail rəsmiləri deyir ki, bu avadanlıq İranın bağlanmış hərbi nüvə proqramının bir hissəsi olub və ən azı 20 il Taleqan-2-də saxlanılıb. ABŞ və İsrail rəsmilərinə görə, İran keçən il mülki məqsədlərlə əsaslandırıla biləcək, lakin nüvə silahı istehsalına da uyğun gələn elmi araşdırmaları bərpa edib.
“Onlar nüvə silahı istehsalına zəmin yarada biləcək tədqiqatlar aparıblar. Bu çox məxfi idi və yalnız İran hökumətindəki kiçik bir qrup insan bundan xəbərdar idi”, - deyə ABŞ rəsmisi qeyd edib.
Məlumata görə, Taleqan-2-dəki avadanlıq bu araşdırmalar üçün istifadə olunmasa da, İran gələcəkdə nüvə silahı hazırlamaq istəsə, bu avadanlıq onlar üçün həlledici rol oynaya bilərdi. İsrail rəsmisi əlavə edib: “Bu, İranın nüvə bombası hazırlamaq üçün ehtiyac duyacağı avadanlıq idi. İndi isə artıq yoxdur. İran başqa bir həll yolu tapmalıdır və biz onların hərəkətlərini izləyəcəyik. Məlumata görə, İsrail oktyabrın 1-də İrana qarşı raket hücumlarına hazırlıq görərkən Taleqan-2 obyektini xüsusi hədəf seçib. ABŞ rəsmiləri bildirir ki, prezident Co Bayden İsrailin baş naziri Benyamin Netanyahuya müraciət edərək İranın nüvə obyektlərinə hücum etməməyi və İranla birbaşa müharibəyə başlamamağı tövsiyə edib. Lakin Taleqan-2 İranın rəsmi nüvə proqramına daxil edilmədiyi üçün bu obyektə hücum iranlılara özlərinin nüvə silahının yayılmaması müqaviləsini pozduqlarını açıq şəkildə dərk etdirmədi.
"Hücumun əhəmiyyəti İran hökumətindəki kiçik bir qrup tərəfindən başa düşüldü. Bu da İsrailin İran sistemi haqqında kifayət qədər geniş məlumatlı olduğunu sübut edir”, - deyə ABŞ rəsmisi bildirib.
Gülay Qəribova
