Keçmiş prezident Tramp Amerika siyasəti tarixində ən heyrətləndirici qayıdışa nail oldu.
Bu barədə Crossmedia.az saytı axios.com saytına istinadən xəbər verir.
Çərşənbə günü erkən nəticələr bütün ölkədə – bütün demoqrafik qruplar üzrə – eyni hekayəni göstərirdi: Tramp 2020-ci ildən bu yana öz marjasını artıraraq, onilliklərdir görülməmiş müxtəlif GOP koalisiyasını bir araya gətirmə yolunda idi. "Associated Press" tərəfindən rəsmi olaraq təsdiqlənməsə də, 2024-cü il seçkiləri, 2016-cı ildə Hillari Klintona qarşı qələbəsini kölgədə qoyacaq şəkildə Demokratların idarəçiliyinə tarixi bir rədd cavabı təqdim etdi. Ağ Evə qayıtmaq üçün geniş xalq dəstəyinə sahib bir mandat qazanması onu birmənalı olaraq dövrümüzün ən diqqətçəkici siyasi fiqurlarından birinə çevirir.
Çıxarışlar:
1. Harrisin qarşısında duran çətinliklər
Bayden administrasiyasının yükünü aşmaqda çətinlik çəkən vitse-prezident Harris, son illərdə dünyanın bir çox hökumətlərinin üzləşdiyi eyni seçici reaksiyası ilə qarşılaşdı. İnflyasiya və Trampın prezidentliyindəki COVID-dən əvvəlki qiymətlərə qayıdış arzusu, Harrisin demokratiya, Trampın bölücülüyü və hətta abort hüquqları ilə bağlı məsələlərə üstün gəldi. Vitse-prezidentin 100 günlük kampaniyası minimal səhvləri, böyük kütlələri coşdurması və yüksək vəsait toplama bacarığı ilə təriflənsə də, son həftəsonunda sürət qazandı. Amma pulun və ya kampaniyanın nüfuzlu yerli tədbirlərinin heç bir əhəmiyyəti olmadı. Harris seçiciləri onun “dəyişiklik namizədi” olduğuna inandıra bilmədi və buna görə də məğlub oldu.
2. Qırmızı dalğa gəlir
Bu təkcə döyüş meydanlarına aid deyildi: Tramp, Nyu-York və Nyu-Cersi kimi mavi ştatlarda ikirəqəmli dəstək artımı əldə etdi. Bu, Respublikaçılara Senatı ələ keçirməyə və bəlkə də Nümayəndələr Palatasını saxlamağa kömək etdi və Floridanı mühafizəkarlar üçün möhkəm bir dayaq nöqtəsi halına gətirdi. Tramp, bir nəsil ərzində Amerika siyasətini əsaslı dəyişdirə biləcək Latın dəstəyinin artımı ilə çoxirqli bir koalisiya yaratdı. Onun qazanc marjaları o qədər yüksək idi ki, Demokratlar yaxın günlərdə Harrisin liberal mövqeləri, onun vitse-prezidentliyə seçilməsi və ya Prezident Baydenin Qəzzadakı müharibəni idarə etməsi kimi amilləri nəzərdən keçirməyə məcbur olacaq.
3. Demokratlar üçün "DEFCON" vəziyyəti
Bu, qəbul edilməsi çətin olan bir məğlubiyyətdir: Demokratlar bütün siyasi resurslarını Trampın – 2020-ci il seçkilərinin nəticələrini ləğv etməyə cəhd göstərən məhkum olunmuş cinayətkarın – vəzifəyə yararsız olduğunu sübut etməyə sərf etdilər. Trampın keçmiş müşavirləri onu faşist olmaqda ittiham etdilər, irqçiliklə bağlı kampaniyalar apardılar və onun hər hansı bir məhdudiyyət olmadan avtoritar şəkildə idarə edəcəyinə dair xəbərdarlıq etdilər. Çərşənbə günü erkən saatlarda Amerika xalqı onu hər halda seçməyə hazırlaşırdı – 6 Yanvar ləkəsini görməzdən gəlir, hökuməti naməlum ərazilərə sürükləyir və Demokratlar isə cavab axtarışında qalırdılar.
Nəticədə, dünyanın ən güclü ölkəsinin siyasəti seçici koalisiyasını genişləndirərək bütün ehtimallara meydan oxuyan və yenilənmiş MAGA hərəkatının rəhbərliyi ilə sağa doğru ciddi bir sürüş yaşadı.
Gülay Qəribova
