Regional ittifaqların müasir istiqamətləri
Beynəlxalq əlaqələr və dövlətlərarası münasibətlərin gücləndiyi dövrdə regional ittifaqların təsiri danılmazdır. Siyasi və iqtisadi təşkilatlar olan regional ittifaqlar müəyyən bölgədə yerləşən ölkələrin bir-biri ilə əlaqəsini təmin edir. Həmin ittifaqlar dövlətlərin siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik məsələlərində yaxından iştirak edir.
İqtisadi inteqrasiyanın gücləndirilməsi müasir istiqamətlərdəndir. Bir çox dövlətlər qarşılıqlı əlaqə quraraq iqtisadi və ticarət bağlarını inkişaf etdirir. Onlara regional ittifaqlarda dəstək göstərir. Məsələn Avropa İttifaqı (Aİ) və Asiya-Sakit Okean İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (APEC) dövlətlərarası ticarət məsələləri həll etməyə çalışaraq regional iqtisadi sabitliyin təmin olunmasına şərait yaradır. Avropa İttifaqına 27 dövlət üzv olub. Bu ittifaq sərhəd məsələlini, ticarət və iqtisadi əlaqələri öz üzərinə götürərək həll yolları tapır.
İqtisadiyyatla yanaşı siyasət və diplomatiyada regional ittifaqlar yaxından iştirak edərək dövlətlərə doğru yol göstərməyə çalışır. Cənubi Asiya Regionu və Afrika Birliyi təşkilatları insan hüquqlarının təmin edilməsi, demokratiyanın güclənməsi, siyasətdə düzgün qərarların qəbul edilməsində böyük addımlar atır. Cənubi Asiya Regionu Hindistan, Pakistan, Şri Lanka, Nepal, Əfqanıstan və digər ölkələr arasındakı münqişələrə həll yolu tapır və sülhü təmin etməyə çalışır.
NATO və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı müdafiə strategiyalarının yaradılması üçün qurulmuş və təhlükəsizliklə bağlı məsələləri həll edən təşkilatlardır. Hazırda hər iki təşkilata bir çox dövlətlər üzv olaraq tələbləri öz öhdəliklərinə götürmüşdür.Təşkilatların əsas istiqamətləri sabitliyi və sülhü qorumaqdır. Bunun üçün üzv dövlətlərlə əməkdaşlıq edir. NATO hərbi ittifaq kimi dövlətlərin müdafiəsini təmin edir. Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına Çin , Rusiya və digər Asiya ölkələri üzv olub.
İqlim dəyişikliyi, mədəniyyətlərarası əlaqələrin gücləndirilməsində də regional ittifaqlar mühüm addımlar atır. Dövrün qlobal iqlim problemlərinin həll yollarının tapıılması, dövlətlərə məsləhətlər verərək vəziyyətdən çıxış yolları tapırlar. Mədəniyyətlər arası əlaqələri gücləndirərək dövlət və cəmiyyət arasında sabitliyi qorumağa çalışırlar.
Sadalanan hər bir regional təşkilatın istiqamətləri dünya müasirləşdikcə yenilənir və dəyişir. Əsas məqsəd dövlətlərin müdafiəsini və sabitliyini təmin etmək, baş verən mübahisələri aradan qaldırmaqdır.
Nurcan İsmayılova
15:49 07.04.2025
Oxunuş sayı: 1046
