Azərbaycan himninin müəllifi Əhməd Cavad deyil? - Alim danışdı


İndiyə qədər Azərbaycan himninin müəllifinin Əhməd Cavad olduğunu düşünmüşük. Amma son günlər ortaya atılan iddialar ictimai şüurda müəyyən çaşqınlıq və suallar yaradıb. Belə ki, professor Ədalət Tahirzadə professor Asif Rüstəmlinin "Cəmo bəy Cəbrayılbəyli: həyatı və yaradıcılığı" kitabı haqqında sosial şəbəkədə paylaşım edərək bildirib ki, himmizin sözlərinin müəllifi əslində Əhməd Cavad yox, Cəmo bəydir. Crossmedia.az olaraq paylaşımdan bir qismini diqqətə çatdırırıq:
"Məni tanıyanlar yaxşı bilir ki, heç vaxt vicdanımı incidəcək heç nə yazmamışam. Bu dəfə də başım üstündə yalnız Allahı görmüşəm. Heç bir siyasi quruma mənsub deyiləm. Bu yazıda da heç bir siyasi məqsəd güdmürəm; yeganə məqsədim HƏQİQƏTİ ortaya çıxarmağa yardımçı olmaqdır. Böyük şairimiz Əhməd Cavadı da Məhəmmədəmin Rəsulzadələrin qurduğu Azərbaycan Cümhuriyyəti (1918-1920) qədər ürəkdən sevirəm. Ancaq ölümünədək Əhməd Cavadın heç bir əsərində bu şeir yoxdursa, mətni C.b.Cəbrayılbəylinin yazdığı artıq şübhə doğurmursa qul haqqına girilməsi Əhməd Cavadın özünün ruhunu incitməzmi? İncidər!".
"Əsəri sözbəsöz, sətirbəsətir çox diqqətlə oxuduqdan sonra özüm də qəti inandım ki, AZƏRBAYCANIN DÖVLƏT HİMNİNİN MƏTNİNİN MÜƏLLİFİ CƏMO BƏY CƏBRAYILBƏYLİDİR! Əsəri qərəzsiz şəkildə oxuyacaq hər kəsin də bu rəyimlə ortaq olacağına ürəkdən əminəm", - o, özünün sosial şəbəkə hesabında yazıb.
Professorun iddiası fonunda ictimai rəydə yaranan çaşqınlıqla bağlı türkoloq alim, fəlsəfə doktoru Faiq Ələkbərli Crossmedia.az-a açıqlama verib: “Bu, mübahisəli məsələdir. Çünki bəzi mənbələr himnin müəllifi kimi Əhməd Cavadı göstərir. Ancaq sonrakı dövrlərdə Cəmo bəyin də adı gündəmə gəldi. Bu iddianın müəyyən qədər inandırıcı tərəfləri var. Lakin mənə elə gəlir ki, burada Əhməd Cavadın üslubu daha qabarıq görünür".
F.Ələkbərli hesab edir ki, bu məsələdə tam qəti hökm vermək çətindir: “Şəxsi qənaətimə görə, himnin müəllifliyi daha çox Əhməd Cavadın adına yazılmalıdır. Bu gün Cəmo bəyin müəllifliyi məsələsinin gündəmə gətirilməsi arxiv materiallarında dəyişikliklərin olub-olmaması sualını da ortaya çıxarır. Onun nə dərəcədə etibarlı olması isə açıq sualdır. Ümumiyyətlə, təəssüflə qeyd etmək istəyirəm ki, himnimiz, bayrağımız və digər dövlət rəmzlərimizlə bağlı belə mübahisələrin ortaya çıxmasını doğru hesab etmirəm. Bu məsələlərin bu formada müzakirə edilməsi dövlətçilik baxımından da, millətimizin bu günü və gələcəyi baxımından da uğurlu deyil".
Alim vurğulayıb ki, bu mövzu ilə bağlı araşdırma aparılacaqsa, bunu akademik səviyyədə, ciddi elmi əsaslarla və peşəkar tarixçilərin iştirakı ilə etmək lazımdır: “Bu kimi mübahisələrin gənclər arasında çaşqınlıq yaratmasına imkan verilməməlidir. Millətimizin və dövlətimizin gələcəyi üçün bu məsələlərə daha həssas yanaşmalıyıq”.
Fatimə Məmmədova
16:06 28.03.2025
Oxunuş sayı: 10223