Sabiq nazir: "Rusiyaya qarşı Qarabağ münaqişəsində tətbiq olunan üsuldan istifadə olunur"
Ermənistan parlamentinin spikeri Alen Simonyan ölkəsinin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı (KTMT) ilə münasibətlərini yenidən nəzərdən keçirməyi planlaşdırmadığını və Rusiya ilə münasibətlərdə gərginlik yaratmaq niyyətində olmadıqlarını bəyan edib. Lakin son dönəmdə Ermənistanın siyasətində bir neçə mühüm dəyişikliklər müşahidə olunur. Ermənistanda baş nazir Nikol Paşinyanın rəhbərliyi altında Rusiya ilə əlaqələrin yaxşılaşdırılmasına yönələn bəzi işlər həyata keçirilməyə başlanıb. Bəzi ekspertlər bu yanaşmanın Ermənistanın daha çox Qərbə meyllənməsi ilə bağlı olduğu qənaətindədirlər, amma hazırda İrəvanın Rusiya ilə əlaqələrini bərpa etmək niyyətində olduğu barədə rəylər də var.
Bu dönüş nə ilə əlaqəlidir? Ermənistan hakimiyyəti son geosiyasi dəyişiklikləri nəzərə alaraq, Rusiya ilə münasibətləri daha balanslı bir şəkildə qurmağa çalışır. Ermənistanda bəzi siyasi dairələr hesab edir ki, Ermənistanın Avropa İttifaqına (Aİ) yaxınlaşma siyasəti, Rusiyaya qarşı daha yumşaq bir mövqe qəbul etməyə səbəb olub. Digər tərəfdən, bəzi ekspertlər düşünür ki, İrəvanın Rusiya ilə münasibətlərindəki soyuqluq və qeyri-müəyyənlik, Azərbaycanın müsbət təkliflərinə cavab olaraq, yeni balans tapmaq məqsədini güdür. Bu vəziyyət Ermənistanın uzun müddət davam edən qeyri-sabitliyini göstərir və Qərbin təsiri altında daha uyğun bir siyasət izləmək ehtiyacı yaradır.
Mövzu ilə bağlı sabiq xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarov Crossmedia.az-a açıqlamasında qeyd edib ki, bu, birinci dəfə deyil: "Ermənistan daim çalışırdı ki, bu bölgədə İrana, Azərbaycana, Türkiyəyə, hətta Gürcüstana qarşı bu və ya digər şəkildə bəzi oyunçular – ilk növbədə Rusiya üçün müəyyən xidmətlər göstərsin. Bunu biz tarixdə dəfələrlə görə bilərik. İndiki mərhələdə onlar belə hesab edirlər ki, Türkiyə və Rusiya arasındakı münasibətlərdə gərginlik var. Suriyaya aid məsələləri də nəzərə alaraq, bu vəziyyətdən istifadə etmək onların adətidir və bu istiqamətdə müəyyən addımlar atmağa çalışırlar. Burada əsas məsələ ondan ibarətdir ki, Ermənistan normal münasibət qurmaq üçün yox, müəyyən ölkələrlə balans yaratmaq və qarşıdurmaların bir hissəsinə çevrilmək üçün "dostluq" təklid edir. Bu, nə birinci, nə də axırıncı dəfədir. Artıq bu cür cəhdlərə öyrəşmişik".
Müsahibimizin fikrincə, Ermənistanın təklif etdiyi “xidmətlər” bir çox hallarda gülünc görünür: "Daim böhran içində olan, güclü kommunikasiyalara malik olmayan, demoqrafik tənəzzül yaşayan bir ölkə kimə və nəyi təklif edə bilər? Bundan əvvəl Ermənistan öz diasporası vasitəsilə Aİ-yə və ya ABŞ-a guya müəyyən xidmətlər göstərə biləcəyi barədə mesajlar verirdi. Demokratların təbliğ etdiyi ideoloji əsaslarla bu bölgədə özünü demokratik bir ölkə kimi təqdim etməyə çalışırdılar. Lakin hazırda Tramp administrasiyasının əsas məqsədi ideoloji siyasət deyil, ABŞ-nin maraqlarına uyğun münasibətlər qurmaqdır. Ermənistan isə anlayır ki, onun nə Aİ-yə, nə də ABŞ-a verə biləcəyi ciddi bir şey yoxdur.
Bundan əlavə, Ermənistanda bəzi dairələr Rusiyanın keçmiş sovet məkanındakı təsirini bərpa etməyə hazırlaşdığına dair iddialar irəli sürürlər. Guya ki, ABŞ da Rusiyanın bu bölgələrdəki rolunu qəbul etməyə hazırdır. Lakin reallıq ondan ibarətdir ki, Ermənistanın dövlətçiliyi həmişə kiməsə qarşı “xidmətlər” göstərmək üzərində qurulub. Onun real iqtisadi, siyasi, hərbi və demoqrafik imkanları isə son dərəcə məhduddur".
Politoloq qeyd edib ki, Rusiya hətta Ukrayna ilə müharibədə qalib çıxsa belə, Ermənistan növbəti hədəf olacağından narahat deyil: "Ümumiyyətlə, düşünmürəm ki, nə Ukrayna, nə də Rusiya tam qələbə qazana bilər. Əlbəttə ki, hər ölkədə siyasi elita müharibənin nəticələrini öz xeyirlərinə yozmağa çalışır. Bu da siyasi məntiqin bir hissəsidir.
Lakin Rusiya elə bir vəziyyətə düşməyəcək ki, keçmiş sovet məkanında dominant güc olmaq üçün yetərli resursları qalsın. Üstəlik, münaqişə tam yekunlaşmır, sadəcə olaraq dondurulur. Hazırda Rusiyaya qarşı tətbiq olunan böhranın idarə olunması üsulu vaxtilə Qarabağ münaqişəsində və digər ölkələrdə də istifadə olunub. Rusiya artıq bütün siyasi, hərbi və iqtisadi resurslarını bu münaqişəyə yönəldib. Ermənistanın gözləntilərinə gəldikdə, onların fikrincə, Rusiya yenidən Cənubi Qafqazda geosiyasi oyun quracaq. Lakin bu, mümkün deyil. Çünki Rusiya artıq Yaxın Şərqdə öz mövqeyini itirib. İranda da mövqeyi tədricən zəifləməkdədir. Eyni zamanda, Türkiyənin regional lider kimi mövqeyi açıq şəkildə görünür. Bu vəziyyətdə Ermənistanın hansısa dövlət üçün strateji əhəmiyyət kəsb etməsi inandırıcı görünmür. Təbliğatdan başqa onların təqdim edə biləcəyi real bir şey yoxdur".
Zəhra Məmmədova
15:26 26.03.2025
Oxunuş sayı: 8737
