Dünyanın daxili nüvəsi forma dəyişdirə bilər – Yeni araşdırma
Son araşdırmalara görə, dünyanın daxili nüvəsi son 20 il ərzində forma dəyişmiş ola bilər. Alimlər, nüvənin bəzi bölgələrində 100 metr və ya daha çox deformasiya baş verdiyini düşünürlər.
Daxili nüvə niyə önəmlidir?
Daxili nüvə maye xarici nüvədən müstəqil şəkildə fırlanır və Yerin maqnit sahəsini yaradır. Bu maqnit sahəsi planetimizi Günəşin zərərli radiasiyasından qoruyur. Əgər bu hərəkət dayanarsa, Yer, milyardlarla il əvvəl maqnit sahəsini itirmiş Mars kimi çılpaq bir planetə çevrilə bilər.
Cənubi Kaliforniya Universitetindən professor Con Vidale və komandası, 1991-2023-cü illərdə eyni bölgədə baş verən zəlzələlərin seysmik dalğalarını analiz edərək daxili nüvənin zamanla dəyişdiyini müəyyən ediblər. Onların tapıntıları daxili nüvənin 2010-cu ildə fırlanma sürətini azaltdığını və formasında dəyişikliklər baş verdiyini göstərir.
Bu dəyişikliklərin daxili və xarici nüvənin sərhədində, nüvənin ərimə nöqtəsinə yaxın bölgələrdə baş verdiyi düşünülür. Xarici nüvədəki maye axını və qeyri-bərabər cazibə qüvvəsinin təsiri bu deformasiya prosesinə səbəb ola bilər.
Avstraliya Milli Universitetindən professor Hrvoje Tkalcic araşdırmaya qatılmasa da, nəticələrin maraqlı olduğunu və daha dərindən incələnməli olduğunu bildirir. Alimlər bu araşdırmanın daxili nüvənin viskozluğu (axmağa qarşı müqaviməti) və Yerin maqnit sahəsinin gələcəkdə necə dəyişə biləcəyini daha yaxşı anlamağa kömək edəcəyini düşünürlər.
Bu proses milyardlarla il davam edəcək və nəticədə Yerin daxili nüvəsi tamamilə bərkiyəcək. Bu, planetdəki həyatın sonu anlamına gələ bilər, lakin alimlərə görə, bu baş vermədən əvvəl Günəşin Yer kürəsini udması daha ehtimal olunandır.
Mədinə Cəlilova
23:27 28.02.2025
Oxunuş sayı: 923
