"Rusiya- Ukrayna müharibəsində geri dönüş yoxdur" - Eskpert

Ukraynada davam edən müharibə Avropa üçün ciddi narahatlıq doğurmağa davam edir. Cəbhə xəttinin qərbə doğru irəliləməsi həm Ukrayna hökumətinin, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin üzərindəki təzyiqləri artırır. Bu vəziyyətdə Avropa İttifaqı (Aİ) Ukraynaya dəstəyini artırmaq niyyətindədir, lakin mövcud yardımların kifayət etmədiyi vurğulanır. Aİ rəsmiləri münaqişənin qlobal miqyasda təhlükəsizlik və iqtisadi təsirlər doğura biləcəyini bildirirlər.

Bu mövzuda Brüsseldə keçirilən Aİ Şurasının iclasının yekunlarına dair mətbuat konfransında çıxış edən İttifaqın xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Kaya Kallas Ukraynanın daha çox yardıma ehtiyacı olduğunu qeyd edib. “Aİ artıq Ukraynaya 100 milyard avrodan çox yardım ayırıb. Lakin Kiyevin daha çoxuna ehtiyacı var”. – deyə o bildirib. Kallasın sözlərinə görə, Aİ-nin bu dəstəyi Ukraynanın ərazi bütövlüyünü qorumaqla yanaşı, Avropa sərhədlərindəki təhlükəsizliyi təmin etmək məqsədi daşıyır.

Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a danışan Beynəlxalq Münasibətlər və Diplomatiya Araşdırmaları Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Samir Hümbətov isə müharibənin  hazırkı mərhələsi və perspektivləri barədə fikirini bildirib: “Hazırkı vəziyyət kifayət qədər mürəkkəbdir. Rusiya-Ukrayna savaşı elə bir mərhələyə çatıb ki, artıq geri dönüş mümkün görünmür. Düşünürəm ki, tamamilə qarşısını almaq mümkün olmasa da, müəyyən həddə qədər idarə etmək olar. Lakin problem ondadır ki, nə Rusiya, nə də Ukrayna müharibəni dayandırmaq niyyətindədir. Hər iki tərəf kifayət qədər hərbi qüvvə cəlb edib, canlı qüvvə səfərbər edib və silah-sursat təmin edib. Belə olan halda müharibəni dayandırmaq çətin görünür”.

Politoloq bildirib ki, Aİ savaşda əsasən Ukraynanı silahlandırmaq və dəstəkləmək strategiyasını tətbiq edir: “İttifaqın bu müharibəyə  yanaşmasına baxdıqda görmək olar ki, onların Rusiyaya qarşı birbaşa hərbi qarşıdurmaya girməsi uğurlu yol deyil. Əksinə, Ukraynanı silahlandırmaq və ona daha çox dəstək vermək strategiyası üstünlük təşkil edir. Bu, açıq şəkildə göstərir ki, əgər Rusiya savaşı davam etdirib Ukraynada üstünlük qazanarsa, gələcəkdə Avropa üçün ciddi təhlükə yarana bilər. Bu səbəbdən indiki vəziyyətdə Rusiya-Ukrayna müharibəsinin belə bir mərhələyə çatması Avropanı ciddi narahat edir”.

S.Hümbətov əlavə edib ki, ABŞ-nin dəstəyi olmadan Aİ-nin müharibədə effektiv nəticə əldə etməsi çətin olacaq: “Aİ-nin Ukraynaya dəstəyi davam edə bilər, lakin bunun kifayət qədər effektiv olacağı qənaətində deyiləm. ABŞ-nin dəstəyi bu məsələdə çox vacibdir. Əgər ABŞ-nin indiyə qədər verdiyi dəstək müharibəni bu həddə gətiribsə, gələcəkdə bunun qarşısını almaq üçün daha çox resurs lazım olacaq. Əgər Rusiya bu münaqişədə qalib gələrsə, bu, Avropa üçün ciddi təhlükə olacaq”.

Sonda politoloq qeyd edib ki, hazırkı vəziyyət çox çətin və qeyri-müəyyən olsa da, hər iki tərəfi gözləyən ciddi problemlər var: “Ümumilikdə, bu vəziyyət çox çətin və mürəkkəbdir.  Mövcud problemlərin qarşısını almaq üçün bütün resurslardan istifadə edilməlidir. Müharibənin gedişatına dair dəqiq proqnoz vermək çətindir. Amma Aİ-nin dəstəyi müəyyən dərəcədə Ukraynaya üstünlük qazandırmağa imkan yarada bilər”.

Maral Şahverdili