Dünya bazarında neft qiymətlərinin ucuzlaşmasının Azərbaycana təsiri
Hazırda dünya bazarında neftin qiymətinin ucuzlaşması, əsasən, geosiyasi proseslərin nəticəsidir. Bu prosesdə Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ) və xüsusilə Ukraynada baş verən müharibə ilə bağlı həyata keçirilən iqtisadi və siyasi tədbirlər mühüm rol oynayır. İqtisadçı ekspert Akif Nəsirli Crossmedia.az-a açıqlamasında bildirib ki, ABŞ-ın həyata keçirdiyi iqtisadi siyasət tədbirləri nəticəsində dünya bazarında neftin qiymətində dalğalanmalar meydana gəlir.
"Prezident Donald Trampın planlarına əsasən, o, tərəflərə siyasi təzyiq göstərməklə müharibənin dayandırılmasına çalışmışdı, amma bu, ona müvəffəq olmadı və bu, onun "A planı" idi. İndi isə "B planı" işə düşüb.
Bu plan çərçivəsində ABŞ, neftin qiymətini ucuzlaşdıraraq Rusiya iqtisadiyyatını zəiflətməyə çalışır. Məqsəd, neftin ucuzlaşdırılması yolu ilə Rusiyanın iqtisadiyyatını minimuma endirməkdir. Beləliklə, müharibənin dayandırılmasına yönəlmiş bu siyasət, yaxın bir il ərzində dünya bazarında neft və qaz qiymətlərinin ucuzlaşmasına səbəb olacaq.
OPEC+ ölkələri, may ayında gündəlik bazara əlavə olaraq 450 milyon barel neft çıxarmağı planlaşdırır. ABŞ, bu siyasətdən maksimum istifadə edərək, həm də daxili iqtisadiyyatını yaxşılaşdırmağa çalışır. Tramp Administrasiyasının məqsədi enerji daşıyıcılarının qiymətini aşağı salmaqdır. Bununla yanaşı, Tramp idxala əlavə rüsumlar tətbiq edərək iqtisadi müttəfiqlərini zəiflətməyə cəhd edib. Bu əlavə rüsumlar, daxili bazarda qiymətlərin bahalaşmasına səbəb olsa da, Tramp bu inflyasiya təzyiqini enerji daşıyıcılarının qiymətini aşağı salmaqla kompensasiya etməyə çalışır.
Bu gün dünya bazarında neft və qazın ucuzlaşması, həmçinin ABŞ-ın xarici və daxili iqtisadi siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir. ABŞ-ın belə bir prioritet qoyması, neftin qiymətinin ucuzlaşmasının qaçılmaz olduğunu göstərir.
Asiya İnkişaf Bankının proqnozlarına gəldikdə isə, bu banka əsasən sərvətləri olan ölkələr kredit alır, yəni neft və qaz ölkələri əsas müştərilərdir. Asiya İnkişaf Bankı bu proqnozu müsbət təqdim etsə də, məncə, bu proqnoz, əsasən, neft satışından daha çox gəlir əldə edən ölkələrin maraqlarına uyğundur. Azərbaycan üçün isə bu proqnozun müsbət nəticə verməsi gözlənilmir. Qeyri-neft ölkələri bu prosesi müsbət dəyərləndirə bilərlər, amma neft və qaz ölkələri, o cümlədən Azərbaycan, bu tendensiyadan itirən tərəflər olacaqdır".
Çinarə Tarverdiyeva
15:46 11.04.2025
Oxunuş sayı: 1526
