Türkiyənin "boz kardinalı": CHP hakimiyyətə gələcək, Azərbaycanla münasibətlər... - MÜSAHİBƏ
Bu gün dünyada çox ciddi siyasi hadisələr baş verir. Bu proseslər həm də informasiya məkanına təsir edir. Belə ki, siyasi proseslərin fonunda ictimai şüurun formalaşdırılması məsələsi bəzən ciddi müqavimətlə üzləşir. Bir çox halda bilərəkdən saxta xəbərlər yayılır, ictimai rəy çaşdırılır. Belə bir vəziyyətdə mütəxəssis rəyi şərtdir.
Türkiyənin tanınmış siyasətçisi və diplomatı, uzun illər Türkiyə hökumətində mühüm vəzifər icra etmiş, fərqli illərdə Türkiyə Böyük Millət Məclisinin sədri, Baş nazirin müavini, xarici işlər naziri postlarında da işini davam etdirmiş, Türkiyə siyasətinin ən qarışıq dövrlərindən hesab olunun 80-90-cı illərdə daim strateji postlar tutan Hikmət Çətin Crossmedia.az-a müsahibə verib:
"Bakı ilə Ankara həmişə bir yerdə olacaq"
- Azərbaycan-Türkiyə münasibətlərinin hazırkı səviyyəsini necə qiymətləndirirsiniz?
- İki qardaş ölkə arasında əlaqələr inkişaf edən templə davam edir. Bu, bizi çox sevindirir. Münasibətlərin hazırkı səviyyəsinin təməlində Azərbaycanın keçmiş prezidenti, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin “iki dövlət, bir millət” prinsipi dayanır. Bakı ilə Ankara həmişə bir yerdə olacaq - xeyirdə də, şərdə də. Biz bunu bir neçə dəfə göstərmişik.
- Yəni münasibətlərimiz gələcəkdə də indiki səviyyədə davam edəcək?
- Əlbəttə. Buna kimsənin şübhəsi olmamalıdır. Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətləri təkcə hakimiyyətlər yox, həm də xalqlar müəyyənləşdirir. Türkiyədə iqtidara kimin gəlməsindən asılı olmayaraq, xalq Azərbaycanla münasibətlərin pisləşməsinə icazə verməz. Məsələn, mümkündür ki, növbəti prezident seçkilərində dövlət başçısı dəyişəcək. Amma bu, münasibətlərə təsir etməyəcək. Yeri gəlmişkən, onu deyim ki, Cümhuriyyət Xalq Partisinin namizədi Əkrəm İmamoğlunun da prezident seçiləcəyinə inanıram. Onun şansları və tərəfdarları kifayət qədər çoxdur.
"Paşinyanın ölkəsi də məğlubdur, özü də"
- Bütün səylərə baxmayaraq, Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh sazişi hələ də imzalanmır. Sizcə, səbəb nədir?
- Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyanın işi asan deyil. Ölkəsi də məğlubdur, özü də. Məncə, Paşinyan sülh istəyir. Amma daxildə təzyiqlə üz-üzədir. O, müxalifətin müqavimətini qırmalıdır. Əslində illər əvvəl məsələ danışıqlar yolu ilə həllini tapa bilərdi. Mən vəzifədə olanda bunun üçün çox çalışırdıq. Lakin Ermənistan danışıqlar masası arxasına oturmaq əvəzinə hər dəfə bir rayonu işğal edirdi. Halbuki Qarabağın beynəlxalq hüquqa görə Azərbaycan ərazisi olduğunu qarşı tərəf özü də başa düşürdü.
- Paşinyan bu günlərdə deyib ki, konstitusiya dəyişikliyi zəruridir. Sizcə, sülh naminə rəsmi İrəvan belə bir konstitusiya dəyişikliyinə gedəcək?
- Əgər lazımdırsa, etməlidir. Düzdür, bu, Ermənistan hakimiyyəti üçün risklidir. Lakin hazırda Paşinyanın başqa yolu yoxdur.
"ABŞ Ukraynaya dəstəyi dayandıracaq"
- Hikmət bəy, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin gedişi ilə bağlı nə düşünüsünüz? ABŞ Prezidenti Donald Tramp vədini yerinə yetirərək savaşı bitirə biləcək?
- Ukraynanın işi olduqca çətindir. ABŞ Ukraynaya dəstəyi dayandıracaq. Belə olan halda Avropanın tək başına Ukraynanın arxasında dura biləcəyini düşünmürən. Bu, o deməkdir ki, rəsmi Kiyev ərazi itkisi ilə barışmalı olacq. Əlbəttə, bu, həm də Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin hakimiyyəti üçün təhlükəlidir.
- ABŞ-la Avropa İttifaqı arasında Ukrayna məsələsi ilə bağlı fikir ayrılığı müşahidə edilir. Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanlarda bu günlərdə Ankarada ukraynalı həmkarı Volodimir Zelenski ilə birlikdə keçirdiyi mətbuat konfransında dedi ki, Ankaranın mövqeyi Vaşinqtonun mövqeyinə yaxındır. Bu bəyanatı necə dəyərləndirirsiniz?
- Türkiyə həm Rusiya, həm də Ukrayna ilə dialoq qura biləcək nadir dövlətlərdəndir. Bu imkandan istifadə etmək lazımdır. Vaxtı ilə Ankara buna çalışdı, müəyyən qədər nəticə olundu. Amma istənilən uğuru qazana bilmədik. Trampın hakimiyyəti dövründə isə daha çətin olacaq.
- Bəziləri düşünür ki, Rusiya qalib gəlsə başqa ölkələrə də hücum edəcək. Bəs siz necə düşünürsünüz?
- Buna inanmıram. Rusiya çox zəifləyib, buna gücü yoxdur. Rusiya gərək əvvəlcə özünü bərpa etsin. Məsələ burasındır ki, rəsmi Moskva müharibəni daha tez bitirəcəyini düşünürdü, lakin buna nail olmadı.
"HƏMAS-ın işi çətindir"
- Yaxın Şərqdəki gərginlik barədə nə fikirləşirsiniz? İsrail iddia etdiyi kimi, Fələstinin HƏMAS hərəkatını məhv edə biləcək?
- Təəssüf edirəm ki, ərəb dövlətləri HƏMAS-a dəstək vermədi. HƏMAS-ın işi çətindir. Amma inandığım budur: Fələstin məsələsi iki dövlətli həll prinsipi ilə çözülməlidir. Əks halda gərginlik aradan qalxmayacaq.
Kənan Novruzov
10:00 21.02.2025
Oxunuş sayı: 8180
