Azərbaycanın dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təminatına töhfələri ilə diqqət çəkir- Deputat
Cari ilin yanvar-sentyabr aylarında Azərbaycanın təbii qaz ixracı göstəriciləri ölkə iqtisadiyyatının enerji sektorunda sabit artım dinamikasının davam etdiyini nümayiş etdirir. Dövlət Gömrük Komitəsinin açıqladığı rəsmi statistik məlumata görə, bu dövrdə ölkəmiz 18 milyard 527 milyon kubmetrdən artıq təbii qaz ixrac edib. İxracın ümumi dəyəri isə 6 milyard 698 milyon ABŞ dollarını ötüb ki, bu da ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 10,2 faiz artım deməkdir. Beləliklə, ixrac olunan qazın həcmi bir qədər azalsa da, onun dəyərinin yüksəlməsi Azərbaycanın enerji resurslarından əldə etdiyi gəlirlərin artmasına şərait yaradıb.
Təbii qaz ixracı Azərbaycanın ümumi ixrac strukturunda mühüm yer tutur 2025-ci ilin ilk doqquz ayında bu məhsulun payı ümumi ixracın 36 faizini təşkil edib. Bu, ölkənin enerji ixracatçısı kimi beynəlxalq bazarlarda strateji əhəmiyyətini qoruduğunu göstərir.
Eyni zamanda, hesabat dövründə Azərbaycanın ümumi xarici ticarət dövriyyəsi 35 milyard 376 milyon ABŞ dolları olub. Bunun 18 milyard 606 milyon dolları ixracın, 16 milyard 769 milyon dolları isə idxalın payına düşüb. Qeyd olunmalıdır ki, son bir ildə ixracda müəyyən azalma müşahidə olunsa da (6,3 %), idxal həcmi 14,5 faiz artıb. Bu göstəricilər Azərbaycanın xarici ticarət balansında enerji resurslarının hələ də əsas gəlir mənbəyi kimi qalmaqda davam etdiyini, iqtisadiyyatın bu istiqamətdəki potensialının isə qorunub saxlanıldığını əks etdiri
Məsələ ilə bağlı Milli Məclisin deputatı Vüqar Rəhimzadə Crossmedia.az-a danışıb:
"Azərbaycanın dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təminatına töhfələri davamlılığı ilə diqqət çəkir. Əvvəlcə regional çərçivədə başlanan əməkdaşlıq illər keçdikcə coğrafiyasını genişləndirdi, çoxtərəfli əlaqələrin qurulması üçün imkanlar yarandı. Bütün bu uğurların təməlində Ulu Öndər Heydər Əliyevin müəllifi olduğu neft strategiyası dayanır.
Ölkəmizin iqtisadi və siyasi mövqeyinin möhkəmlənməsində əhəmiyyətli rol oynayan “Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanı dünyaya etibarlı tərəfdaş kimi təqdim etdi. Bu isə öz növbəsində 2017-ci ildə “Yeni əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasını şərtləndirdi. Müqavilənin vaxtının 2050-ci ilə qədər uzadılması özündə ölkəmizin bugününə və gələcəyinə olan inamı əks etdirir.
Bu kontekstdə Cənub Qaz Dəhlizi Azərbaycanın iri qaz yataqlarını birbaşa Avropa ilə birləşdirdi və həmin infrastruktur vasitəsilə Avropaya nəql olunan qazın həcmi ildən-ilə artdı. Bu ilin yanvar-sentyabr aylarında gömrük bəyannamələrinə əsasən, Azərbaycan 18 milyard 527 milyon 807,87 min kubmetr həcmində təbii qaz ixrac edib.
Azərbaycandan ixrac edilən təbii qazın dəyəri 6 milyard 698 milyon 557,55 min ABŞ dolları təşkil edib. Hesabat dövründə ixrac edilən təbii qazın həcmi 2024-cü ilin 9 ayı ilə müqayisədə 1,1 % az, dəyəri isə 10,2 % çoxdur. Həmin dövrdə Azərbaycanın ümumi ixracında təbii qazın payı 36 % olub. Bu gün Azərbaycan 14 ölkəyə qaz ixrac edir. Avropanın 10, o cümlədən Avropa İttifaqının 8 üzv dövləti Azərbaycan “mavi yanacağı”nı alır. Bu, Avropa İttifaqının enerji təhlükəsizliyinə mühüm töhfədir".
"Prezident İlham Əliyev sentyabrın 25-də Nyu-Yorkda BMT Baş Assambleyasının 80-ci sessiyasında çıxışı zamanı bildirdi ki, hazırda biz 14 ölkəyə təbii qaz ixrac edirik. Bununla Azərbaycan boru kəməri vasitəsilə qaz təmin edən ölkələrin sırasında dünyada birinci yeri tutur. Bu, Avropada və onun hüdudlarından kənarda enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində və təchizat marşrutlarının şaxələndirilməsində bizim strateji rolumuzu əks etdirir.
Enerji təhlükəsizliyi sülh, regional bağlantılar və iqtisadi inkişafla əlaqəlidir. Azərbaycan bu məqsədlərin qlobal səviyyədə irəlilədilməsində fəal rol oynamaqda davam edir. Azərbaycan bir çox ölkələrin enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində özünü etibarlı və əvəzolunmaz tərəfdaş kimi təsdiqləyib", - parlamentari əlavə edib.
Deputat, həmçinin ölkəmizin sözügedən məsələdə strateji rol oynadığını qeyd edib:
"Ölkəmiz şaxələndirilmiş neft və qaz kəmərləri vasitəsilə Xəzər regionunun beynəlxalq bazarlara birləşdirilməsində strateji rol oynayır".
Elmir Heydərli
20:58 16.10.2025
Oxunuş sayı: 1874
