Sağlamlıq

Bu gün Ümumdünya Hepatitlə Mübarizə Günüdür

Crossmedia.az xəbər verir ki, 2010-cu ildən etibarən bu günün hər il iyulun 28-də qeyd olunması hepatit B virusunu kəşf edən, ona qarşı ilk vaksini yaradan və bu uğura görə Nobel mükafatına layiq görülən professor Barux Blumbergin doğum tarixi ilə əlaqədardır. Ümumdünya Hepatitlə Mübarizə Gününün məqsədi cəmiyyəti ağır qaraciyər xəstəliklərinə və qaraciyər xərçənginin ən çox yayılmış forması kimi hepatoselüler karsinomaya səbəb olan iltihablı qaraciyər xəstəliyinin yaranmasına səbəb olan müxtəlif viruslar tərəfindən törədilən hepatitlər barədə maarifləndirməkdir.

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) məlumatına görə, Ümumdünya Hepatitlə Mübarizə Gününün builki mövzusu “Hepatit: maneələri yıxın!”dır. Təşkilat bu mövzunu hepatitin aradan qaldırılmasına və qaraciyər xərçənginin effektiv qarşısının alınmasına mane olan maliyyə, sosial və sistem amillərinin (stiqma da daxil olmaqla) aradan qaldırılması üçün təcili tədbirlərə çağırış kimi xidmət edir. Kampaniya bizi hərtərəfli qaraciyər qulluğuna əlçatanlığı yaxşılaşdırmaq və 2030-cu ilə qədər hepatitin ictimai sağlamlıq üçün təhlükə yaratmamasını təmin etmək üçün təcili tədbirlər görməyə çağırır.

Sürətlə artan xəstəliklər qrupuna aid edilən hepatitin A, B, C, D, F və başqa növləri var. Qanla yoluxan hepatit B və C növlərinin müalicəsi daha çətindir. Digər hepatitlərdə olduğu kimi, hepatit C-də həm parental-venadaxili infuziya yolu ilə, həm də qeyri-parental (cinsi yolla) və transplasentar (anadan körpəyə) yoluxma yolu ilə keçə bilər.

Xəstəliyin ilkin spesifik əlamətləri olmasa da, əsasən iştahasızlıq, yorğunluq, zəif ürəkbulanma və halsızlıqdan şikayətlər olur. Bəzi hallarda mədə nahiyəsi dolğun və zəif ağrılı, bəzi hallarda göz və dəridə sarılıq halları ilə özünü büruzə verir. Erkən əlamətlər yoluxmadan ən tez 2, ən gec 6 ay sonra müşahidə edilir.

“Səssiz qatil” adlandırılan hepatit C xəstəliyi uzun müddət orqanizmdə qalır və sonradan ciddi fəsadlara səbəb olur. Əvvəlcə fəal başlayan xəstəlik əksər hallarda səssiz və lal gedişi ilə müşahidə edilir. Aktiv hepatit C keçirən xəstələrin 15-20 faizi tamamilə normal vəziyyətə qayıtsa da, xəstələrin çoxunda hepatit C virusu qandan təmizlənmir və xroniki hala çevrilir, lakin heç də bütün hallarda seroza keçmir. Ancaq onların təxminən 20 faizində qaraciyər serozu və ilk infeksiyadan 30-40 il sonra, hətta 40 yaşdan yuxarı xəstələrdə hepatit C mənşəli xərçəngə çevrilir.

Hepatit virusları bəşəriyyətin sağlamlığı üçün əsas risk amillərindən biri hesab edilir. ÜST Ümumdünya Hepatitlə Mübarizə Günü ilə əlaqədar bütün ölkələri milyonlarla insanın həyatını xilas etmək üçün xəstəliyin diaqnostikasının və müalicəsinin keyfiyyətini yüksəltməyə çağırıb. BMT-yə üzv dövlətlər tərəfindən imzalanmış Davamlı İnkişaf Məqsədlərinə uyğun olaraq, hepatitə yoluxanların sayının 2030-cu ilədək 90 faiz azaldılması əsas hədəf seçilib.

Hepatit xəstəliyinin müayinə və müalicəsi sahəsində ölkəmizdə də mühüm tədbirlər görülür. Həmin tədbirlərə hepatit viruslarına yoluxanların diaqnozlarının qoyulması, qeydiyyatlarının aparılması, onların dərman preparatları ilə təmin edilməsi və müalicələrinin təşkili daxildir.

🖨 Çap et

10:28 28.07.2025

Oxunuş sayı: 930