Mədəniyyətin insan psixologiyasına təsiri
"Mədəniyyətlər, mental dəyərlər insanın psixologiyasına çox böyük təsir göstərir. Çünki biz ictimai mühitdə yaşayırıq, bu görə də ictimai rəy, düşüncə tərzi, yaşadığımız ərazi, koordinatlarımız, mövcud olduğumuz nəsil, köklərimiz, əcdadlarımız, milliyyətimiz və s. –bunlar insan psixologiyasının danılmaz hissəsidir və psixologiyamızın korlanmasına, ləngiməsinə və ya inkişaf etməsinə təsir göstərir".
Bu cümlələri Crossmedia.az-a açıqlamasında klinik psixoloq Gülşən Rüstəmova bildirib. O fikirlərini belə izah edib:
"Adətən mental dəyərlər, mədəniyyət, etika normaları–bunlar müxtəlif cəmiyyətlərdə müxtəlif cür qarşılanır və bundan savayı müxtəlif dövrün tələbinə uyğun olaraq, bu qayda və qanunlar sistemi bəzən dəyişir, bəzən də sərt olaraq irəliləyir. Çox vaxt insanın öz tempramentinin ünsürlərini, öz xarakterinin detallarını görməyə mane olur. Amma digər tərəfdən də bu sərt qayda və çərçivələr insanı cəmiyyətə uyğunlaşdırır".
Gülşən Rüstəmova müxtəlif mədəniyyətlərin insanların iki hissəyə bölünməsinə səbəb olduğunu qeyd edib:
"İnsanların fərdi xüsiyyətləri olsa belə, bir cəmiyyətin üzvü olub, ona aiddir. Ona görə də insanın aid olduğu mədəni və mental dəyərləri sanki onu harasa aid hesab etdirir. Sanki insanlar iki cəbhəyə bölünüb. Mədəniyyətimizi həm davam etdirən həm də sərt şəkildə tətbiq etməyə çalışanlar və tamamilə bundan çıxmaq istəyənlər".
Klinik psixoloq əsas şərtin qızıl ortanın tapılmasında görür. O, öz fikirlərini bu şəkildə əsaslandırıb:
“Əsas şərt qızıl ortanın tapılmasıdır. Düşünürəm ki, elə bir zaman gələcək, hərəkət varsa, qarşıda maneələr, səddlər olsa belə, bu axın irəliləyəcək.
Nəticə olaraq, bu axına tab gətirə bilməyən sərt qaydalar, deformasiyaya uğrayacaq və öz formalarını dəyişəcək. Amma bu demək deyil ki, ümumiyyətlə 100% mədəniyyətimizdən, mənəvi və mental dəyərlərimizdən uzaqlaşmalıyıq. Qızıl ortanın tapılmasına cəhd etməliyik. Əsas məqsəd həqiqətən də bu dəyərlərin həyatımız üçün nə qədər əhəmiyyətli olduğunu doğru və ədalətli qərar verə biləcək adekvat insanlar yetişdirməkdir”.
Aysel Ağakərimova
04:36 06.01.2025
Oxunuş sayı: 5043
