Əhməd bəy Ağaoğludan məktub: "Xalqın ağlını zəhərləyən, əxlaqı aşağılayan..."
Əziz vətən övladları və gələcəyin umudları!
Bu gün, 2025-ci ilin rəbiül ayının axır günlərində, mən, Əhməd bəy Ağaoğlubir ilahi möcüzə ilə sizin zamanınıza gəldim. Nə deyim, bu dünyanı, bu yeni Azərbaycanı görmək mənim üçün həm heyrət, həm də dərin bir düşüncə doğurdu. Küçələrinizdə gəzdim, televiziya dediyiniz sehrli qutuya baxdım, qəzetlərinizi vərəqlədim, gənclərinizin halına tamaşa etdim. Gördüklərim və eşitdiklərim qəlbimi həm sevindirdi, həm də kədər dəryasına qərq etdi. İcazə verin, bu məktubda ürəyimdəkiləri, fikirlərimi sizinlə bölüşüm, bəlkə də bir neçə kəlmə ilə bu zamanın ağrı-acılarını, ümid yerlərini dilə gətirim.
Əvvəla, şəhərlərinizə baxdım, küçələriniz də addımladım. Göylərə ucalan şüşə binalar, nəhəng prospektlər, işıqlarla bəzənmiş meydanlar, maşınların saysız-hesabsız axını məni heyrətə gətirdi. Bizim dövrümüzdə, əsrin əvvəlində, bir neçə mərtəbəli evə tamaşa edərdik, amma sizlər sanki göyləri fəth etmişsiniz! Lakin bu nəhəngliklə bərabər, şəhərlərin ruhunda bir soyuqluq, bir yadlıq gördüm. İnsanlar bir-birinə biganə baxır, tələsik addımlayır, hər kəs əlindəki kiçik şüşə qutulara – telefon dedikləri alətə – başını qoymuş, özünü, ətrafını unutmuş. Harada qaldı bizim o köhnə məhəllələrin qonşuluğu, bir-birinə dayaq olan xalqın birliyi? Küçələrdə gülüşlər azalıb, söhbətlər səmimiyyətini itirib. Bu şəhərlər nə qədər böyükdürsə, insanların qəlbi o qədər bir-birindən uzaqlaşır. Bu, məni nigaran edir,.
Sonra televiziya dediyiniz bu qutuya tamaşa etdim. Əvvəlcə elə bildim ki, bu, elmin böyük bir kəşfidir. Bir anın içində dünyanın hər tərəfindən xəbər almaq, musiqilər eşitmək, tamaşalar görmək mümkündür. Lakin nə yazıq ki, bu qutunun içindəki verilişlərin çoxu məni utandırdı, ürəyimi ağrıtdı. Xalqın ağlını zəhərləyən, əxlaqı aşağılayan, mədəniyyəti tapdalayan söhbətlər, mübahisələr, yalançı şöhrətpərəstlər, boş əyləncələr... Bu nədir, əzizlərim? Niyə xalqın vaxtını, fikrini bu cür biabırçı şeylərlə sərf edirsiniz? Bizim dövrümüzdə bir vərəq qəzet, bir kitab xalqı maarifləndirmək, oyanış yaratmaq üçün silah idi. İndi isə qəzetlər vitrinlərdə bozarır. Bu, mədəniyyətin, maarifin yoxsulluğudur. Ey xalqım, niyə özünüzə bu zülmü rəva görürsünüz?
Ən çox qəlbimi ağrıdan isə gəncliyin vəziyyətidir. Biz əsrin əvvəlində gəncləri maarifə, elmə, millət yoluna səsləyirdik. Onlar anlamırdılar. Amma tutduqları yol bugünki yoldan qat-qat yaxşı idi. Hər bir gəncə deyərdik ki, sən bu vətənin gələcəyisən, öz dilini, tarixini, mədəniyyətini qoru, inkişaf etdir! İndi isə görürəm ki, gənclərin çoxu bu telefonların, xarici modaların, yad mədəniyyətlərin əsiri olub. Öz dilini danışmaqdan çəkinən, öz tarixini bilməyən, başqa millətlərin həyatını yaşamağa can atan gənclər bu dövlətin gələcəyimi olacaq? Küçələrdə, meydanlarda gənclərin gözlərində bir məqsədsizlik, bir ruhsuzluq sezirəm. Lakin ümidimi itirmirəm! Çünki hələ də gözlərində işıq olan, vətənə bağlı, elmə, sənətə həvəsli gənclər də gördüm. Onlar azdır, amma var. Onlar bu millətin gələcəyini xilas edəcək qüvvədir. Ey gənclər, sizlərə yalvarıram: öz köklərinizi unutmayın, çünki kökünü bilməyən ağac meyvə verməz, dal-budaq sarmaz!
Bütün bu gördüyüm bəlalarla yanaşı, tərəqqinizi də inkar edə bilmərəm. Elm, texnika, sənaye sahəsində nailiyyətləriniz heyranedicidir. Azərbaycan neftdən, qazdan böyük gəlirlər əldə edir, dünya ilə rəqabət aparır, özünü göstərir. Küçələrinizdə, binalarınızda, yollarınızda bu tərəqqi görünür. Amma soruşuram: bu var-dövlət nəyə lazımdır, əgər xalqın ruhu yoxsullaşırsa? Mənə elə gəlir ki, sizlər maddi tərəqqiyə çox qapılıb, mənəvi dəyərləri unudursunuz. Dilinizi, ədəbiyyatınızı, tarixinizi, musiqi və sənətinizi qorumaq əvəzinə, xarici aləmlərin kölgəsində qalırsınız. Əgər bu yolda davam etsəniz, qorxuram ki, nəsillər bir-birindən uzaqlaşacaq, millət öz ruhunu, öz kimliyini itirəcək.
Bu zamanın bir başqa təəccüblü tərəfi də internet dediyiniz aləmdir. Bu, sanki bütün dünyanı bir kəndə çevirib. Xəbərlər, biliklər, fikirlər bir göz qırpımında yayılır. Lakin bu böyük imkan da öz təhlükələrini gətirir. Görürəm ki, bu internetdə yalan xəbərlər, boş söhbətlər, xalqı çaşdıran fikirlər də çoxdur. İnsanlar bir-birinə nifrət səpir, mübahisələr yaradır, yalançı şöhrət arxasınca qaçır. Bu aləm maarif üçün bir vasitə ola bilərdi, amma çox vaxt əyləncə və aldatma mənbəyinə çevrilib. Sizlərə yalvarıram: bu imkanları xalqın xeyrinə, maarifin yüksəlişinə istifadə edin!
100 il əvvəl yoldaşlarımla mübarizə apardığımız dini fanatizmin indidə hökm sürməsi məni lap bikef etdi. Axı bu necə ola bilir? Bu qədər mübarizə, yazılan yazılar, kitablar bu millətə heçmi təsir etməyib. Çox təəssüf. Sizi inandırım biz hamımız geri də dönsək, bu dini fanatizmlə mübarizə apara bilmərik. Artıq bu məsələ bizim səlahiyyət və gücümüzü aşar.
Əziz qardaşlarım, mən bu məktubu yazarkən ürəyim həm kədərlə, həm də ümidlə doludur. Mən əsrin əvvəlində bir xəyalla yaşamışdım ki, Azərbaycan xalqı böyük bir millət olacaq, elmi, mədəniyyəti, birliyi ilə dünyanı heyrətə gətirəcək. İndi də o xəyalı görürəm, çünki sizin qüdrətiniz, potensialınız böyükdür. Amma bu yolda çalışmalısınız. Maarifə sarılın, elmi öyrənin, öz dilinizi, mədəniyyətinizi qoruyun. Gənclərə yol göstərin, onları boş əyləncələrdən, yalançı şöhrətdən uzaq tutun. Televiziya, qəzet və internetinizi xalqın maariflənməsi üçün bir vasitə edin, nəinki onun ağlını korlamaq üçün.
Sizlərə inanıram, çünki bizim xalqın ruhu qüvvətlidir, iradəsi sarsılmazdır. Yetər ki, özünüzə inanasınız, öz yolunuzu itirməyəsiniz. Mən bu zamanın yadigarıyam, amma ürəyim həmişə sizinlədir. Gələcəkdə Azərbaycanın adını ucaldan, millətini birləşdirən, elmini və mədəniyyətini dünyada tanıdan bir nəsil görmək ümidi ilə bu məktubu qələmə alıram.
Hörmətlə və sonsuz ümidlə,
Əhməd bəy Ağaoğlu
2025-ci il, rəbiül ayının 29-i
12:22 29.07.2025
Oxunuş sayı: 4860
