Eldar Mansurov: Ənənəvi və müasir musiqinin sintezi mədəniyyətimizin inkişaf yoludur

Ənənəvi və müasir musiqinin birləşməsi son illərdə musiqi dünyasında diqqət mərkəzində olan əsas trendlərdən birinə çevrilib. Bu yanaşma musiqi mədəniyyətinin köklərini qoruyaraq, onu müasir dövrün dinamik ritmləri və texnologiyaları ilə zənginləşdirir. Dünyanın bir çox ölkəsində sənətçilər klassik motivləri elektronika, pop, caz və hətta rep janrları ilə sintez edərək, yeni və orijinal səslər yaratmağa çalışırlar.

Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, bəstəkar Eldar Mansurov ənənəvi və müasir musiqinin sintezi, yeni musiqi trendləri haqqında Crossmedia.az-a danışıb:

"Ənənəvi və müasir musiqinin birləşməsi ilk dəfə keçən əsrin əvvəllərində dahi bəstəkarımız Üzeyir Hacıbəyov tərəfindən onun ilk operası olan “Leyli və Məcnun”da baş tutmuşdu. Opera avropa musiqisi janrı olaraq, həmin bu əsərdə  azərbaycan muğam, təsnif, rəqsləri ilə həmahəng şəkildə birləşmişdi. Sonralar Üzeyir bəy və Müslüm Maqomayev yazdıqları operalarda muğamlardan əlavə aşıq musiqisindən də istifadə edərək belə bir sintezi milliləşdirmişdilər. Keçən əsrin 60-cı illərində isə daha bir böyük bəstəkarımız Qara Qarayev 3-cü simfoniyasında o zamanlar Azərbaycan musiqisində yenilik sayılan dodekafoniya üslubu ilə aşıq musiqisinin ritmlərindən istifadə edərək çox maraqlı bir əsər ərsəyə gətirmişdi. Daha bir böyük bəstəkarımız Fikrət Əmirov da ənənəvi musiqimiz ilə simfonik janrın sintezindən istifadə edərək “Şur”, “Kürd-Ovşarı” və “Gülüstan Bayatı-Şiraz” simfonik muğamları kimi dahiyanə əsərlər yaratmışdır. 
Ənənəvi və müasir musiqinin birləşməsi təkcə klassik musiqidə deyil, digər janrlarda da mövcuddur. Hələ 70-ci illərdə azərbaycan cazının böyük ustadı Vaqif Mustafazadə ənənəvi musiqimiz olan muğamdan öz yaradıcılığında çox geniş istifadə etmişdir. Onun bir çox kompozisiyalarında bu iki janrdan necə istifadə etməsinin dəfələrlə şahidi olmuşuq".

Bəstəkar ənənəvi və müasir musiqi janrlarını birləşdirməyin vacibliyini və bu trendin artan populyarlığının nədən qaynaqlandığını açıqlayıb.

"Ənənəvi və müasir musiqi janrlarını birləşdirməsi həm zamanın tələbidir, həm də millilikdən irəli gəlir. Yəni hər hansı bir bəstəkar musiqi yazarkən qarşısına məqsəd qoyur. Janrından asılı olmayaraq onun musiqisi mənsub olduğu xalqa, millətə aid olmalıdır. Bununla da musiqinin milləti aydınlaşır, yəni belə musiqiləri eşidən kimi hansı dövlətə, xalqa aid olduğu və onun başqalarından fərqlı olduğu o saat gözə çarpır. Bu günki dövrümüzdə bu çox vacib bir haldır. Dünyada çox dövlətlər, xalqlar və millətlər var. Onları bir-birindən təkcə sərhədlər yox, dilləri və mədəniyyətləri də fərqləndirir. Hər bir yaradıcı adam, bəstəkar boya-başa çatdığı vətəni, torpağı, xalqı öz əsərlərində ənənəni saxlayaraq müasir formalardan istifadə edərək təmsil edir".

Eldar Mansurov bildirib ki, ənənəvi və müasir musiqinin birləşməsinin musiqinin ritminə təsirini bəstəkar təyin edir.

“Musiqinin ritmini bəstəkar təyin edir. Burda təkcə ritm yox, məqam, lad və melodiya da əsas amillərdən biridir. Əgər bəstəkar bütün dediklərimin hamısından istedadına arxalanıb düzgün istifadə edirsə, onda onun yazdığı əsəri də uğurlu hesab etmək olar".

Xalq artisti qeyd edib ki, ənənəvi və müasir musiqi janrları arasında balansı qorumaq bəstəkarın savadından və peşəkarlığından aslıdır.

“Ənənəvi və müasir musiqi janrları arasındakı balansın qorunması ancaq və ancaq bəstəkarın savadından, peşəkarlığından və istedadından asılıdır. Əgər bəstəkar dərin biliyə və böyük fantaziyaya malikdirsə, onun üçün bu cür sintez heç bir çətinlik yaratmır və o üzərinə düşən məsuliyyətdən böyük ustalıqla istifadə edib, hər iki janra xələl yetirmədən onların orijinallığını qoruyub saxlayır".

Saida Ramazanova