İlham Əliyevin Qazaxıstana səfəri: Azərbaycan diplomatiyasının yeni mərhələsi - DEPUTAT
Səfərin protokol xarakteri ilə məhdudlaşmaması, iki ölkə arasında münasibətlərin artıq klassik diplomatiya çərçivəsini aşdığını göstərdi. Bu görüş həm türk dünyasında inteqrasiyanın yeni mərhələsinə keçidi simvolizə edir, həm də Bakı ilə Astanın regionun nəqliyyat, enerji və təhlükəsizlik xəritəsini birlikdə formalaşdıran iki əsas mərkəzə çevrildiyini nümayiş etdirir. Bu gün Azərbaycan və Qazaxıstan münasibətləri sadəcə "qardaşlıq" ritorikası üzərində deyil, real iqtisadi maraqlar və ortaq strateji vizyon üzərində qurulur. Orta Dəhliz layihəsinin dərinləşməsi, logistika infrastrukturunun vahid məkanda sinxronlaşdırılması, rəqəmsal əməkdaşlıq və texnologiya transferi iki dövlətin tərəfdaşlığını yeni geosiyasi səviyyəyə daşıyır. Səfər həmçinin Türk Dövlətləri Təşkilatının gələcək dinamizmini müəyyən edən siyasi mesaj xarakteri daşıyır — artıq türk dünyasında qərar verən mərkəzlərdən biri Bakıdır.
Bu barədə Milli Məclisin deputatı, ədəbiyyatşünas, filologiya elmləri doktoru Elnarə Akimova Crossmedia.az-a açıqlama verib:
"İlham Əliyevin Qazaxıstana səfəri son illərdə Azərbaycan diplomatiyasının nə qədər çevik, çoxvektorlu və uzaqgörən bir xətt üzrə inkişaf etdiyini bir daha göstərdi. Prezident Kassım-Jomart Tokayevin İlham Əliyevi Astanada hava limanında şəxsən, xüsusi ehtiramla, hərbi orkestrlə qarşılaması bu səfərin sıradan bir diplomatik görüş olmadığını, iki türk dövlətinin münasibətlərində yeni mərhələnin başlandığını nümayiş etdirdi. Bu səfər təkcə iki liderin görüşü deyil, həm də regionda formalaşan yeni geosiyasi tarazlığın ifadəsidir. Azərbaycan və Qazaxıstan artıq bir-birini tamamlayan iqtisadi, logistik və siyasi tərəfdaşlara çevrilib. İndi bu əlaqələr sadəcə dostluq və qardaşlıq jestləri ilə məhdudlaşmır - konkret layihələrə, qarşılıqlı enerji, nəqliyyat və rəqəmsal əməkdaşlıq formatlarına söykənir.
İlham Əliyevlə Tokayevin görüşündə əsas müzakirə mövzularından biri “Orta Dəhliz”in - yəni Avropa ilə Asiyanı birləşdirən Transxəzər Nəqliyyat Marşrutunun inkişafı idi. Azərbaycan bu layihənin əsas mərkəzinə çevrilib və Bakı limanı artıq regionun tranzit qovşağı rolunu oynayır. Qazaxıstanın da bu sistemdə yer alması həm onun Qərbə çıxışını təmin edir, həm də Azərbaycanı Mərkəzi Asiya bazarlarına yaxınlaşdırır. Bu mənzərədə iki dövlətin strateji maraqları üst-üstə düşür - hər ikisi enerji, logistika və təhlükəsizlik baxımından bir-birini tamamlayır".
Deputat qeyd edib ki, səfər həm də diplomatik simvolizmlə zəngin idi: "Astana aeroportundakı səmimi qarşılama mərasimi, Qazaxıstan paytaxtının küçələrində Azərbaycanın bayrağının dalğalanması, iki dövlətin mətbuat orqanlarında səfərin yüksək səviyyədə işıqlandırılması - bütün bunlar Azərbaycan diplomatiyasının nüfuzunun artdığını, onun artıq regionda hadisələrin istiqamətini müəyyən edən əsas oyunçulardan birinə çevrildiyini göstərir. Eyni zamanda, səfərin məzmunu sırf iqtisadi maraqlarla məhdudlaşmadı. Danışıqlar zamanı mədəni-humanitar əlaqələrin genişləndirilməsi, təhsil, texnologiya və startap sahəsində birgə təşəbbüslərin reallaşdırılması da vurğulandı. Bu istiqamətlər xüsusilə gənc nəsil üçün yeni imkanlar yaradır, həm də türk dünyasında vahid intellektual və innovativ məkanın formalaşmasına xidmət edir. Qazaxıstanla Azərbaycan arasında münasibətlərin bugünkü səviyyəsi, əslində, türk dünyasının inteqrasiyasının gələcəyinə işıq salır. İlham Əliyevin bu səfəri həm də Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində regional əməkdaşlığın yeni ritmini müəyyənləşdirdi. Azərbaycan artıq yalnız enerji və nəqliyyat marşrutlarının mərkəzində deyil, ideoloji və diplomatik sinerjinin də lokomotivinə çevrilib. Görüşlərdə iki liderin bərabər tərəfdaşlıq ruhu ilə davranışı, bir-birinə “qardaş ölkə” kimi müraciətləri diplomatiyada formallığın yox, inam və qarşılıqlı etimadın hakim olduğunu göstərdi. Bütün bunların fonunda İlham Əliyevin Qazaxıstana səfəri regionda yeni siyasi-iqtisadi reallığın təzahürüdür. Azərbaycan artıq yalnız Cənubi Qafqazın deyil, bütövlükdə Avrasiya məkanının mühüm geosiyasi mərkəzinə çevrilir. Bu səfər həm Azərbaycanın artan beynəlxalq çəkisini nümayiş etdirdi, həm də türkdilli dövlətlər arasında inteqrasiyanın real siyasi təməl üzərində qurulmağa başladığını göstərdi".
E.Akimova son olaraq bildirib ki, əslində, bu səfərin mahiyyəti təkcə bu günün diplomatik münasibətlərində deyil, gələcəyin xəritəsində gizlidir - o xəritədə isə Azərbaycan mərkəzdə dayanır.
Fidan Qarayeva
20:39 21.10.2025
Oxunuş sayı: 1600
