Azərbaycan əsilli Türkiyəli sosioloq: “Seriallarda Azərbaycan dili və mədəniyyətinin istehza obyektinə çevrilməsi qəbuledilməzdir”
Azərbaycan əsilli Türkiyəli sosioloq Prof. Dr. Əbulfez Süleymanlı, türk mediasında müasir türk seriallarının cəmiyyətə və ailə dəyərlərinə təsiri ilə bağlı fikirlərini bölüşüb. Üsküdar Universitetinin sosiologiya kafedrasının professoru olan Süleymanlı, verdiyi açıqlamada bəzi serialların ailə anlayışına və milli dəyərlərə mənfi təsir göstərdiyini bildirib.
“Ailə institutu mənfi çalarlarla təqdim
olunur”
Professorun sözlərinə görə, son illərdə
yayımlanan bir çox türk serialında ailə anlayışı sevgi, etimad və birliyi
deyil, əksinə xəyanət, zorakılıq, ailədaxili gərginlik və mənəvi böhranlar üzərindən
təqdim olunur.
“Seriallarda ailə dəyərləri çox vaxt dramatik
qarşıdurmalar, neqativ emosiyalar və ziddiyyətlər üzərindən təqdim olunur. Bu
cür yanaşmalar yerli auditoriyada ailə institutuna qarşı inamsızlıq yaradır,
xarici izləyicilərdə isə Türk ailə modelinin sağlam və mənəvi dəyərlər üzərində
qurulmuş obrazını zədələyərək onu daim intriqalı şəkildə göstərir,” – deyə
sosioloq vurğulayıb.
“Seriallar Türkiyənin beynəlxalq imicinə də mənfi təsir göstərir”
Prof. Dr. Əbülfəz Süleymanlı bildirib ki, bu
cür seriallar yalnız Türk ailə dəyərləri baxımından deyil, həm də beynəlxalq səviyyədə
tənqid olunur. Onun sözlərinə görə, bəzi ölkələrdə bu tip ekran əsərlərinin ailə
institutuna zərər vurduğu əsas gətirilərək qadağan olunması belə müzakirə
mövzusuna çevrilib.
“Bu seriallar qısa müddətdə turizmə və valyuta
gəlirlərinə müəyyən müsbət təsir göstərə bilər. Lakin uzunmüddətli perspektivdə
bu cür istehsallar Türkiyənin beynəlxalq imicinə mənfi təsir göstərir,” – deyə
Prof. Dr. Əbülfəz Süleymanlı vurğulayıb.
“Bəzi türk seriallarında Azərbaycan dilinə
və mədəniyyətinə istehzalı yanaşma qəbuledilməzdir.”
Əbülfəz Süleymanlı bəzi seriallarda Azərbaycan
dilinin və mədəniyyətinin istehza obyektinə çevrilməsini tənqid edib. Onun
fikrincə, qardaş ölkə dilinin və mədəniyyətinə hətta yumor məqsədilə belə,
istehzalı şəkildə yanaşmaq yalnız sənət etikası baxımından deyil, həm də
ictimai məsuliyyət baxımından qəbuledilməzdir.
“Azərbaycan və Türkiyə xalqları arasında dərin tarixi, mədəni və mənəvi bağlar mövcuddur. Bu bağları gücləndirmək əvəzinə, onları istehza obyektinə çevirmək qəbuledilməzdir. Belə hallar türk seriallarının geniş izlənildiyi Azərbaycan ictimai rəyində haqlı narazılıq doğurur,” – deyə o bildirib.
“Sosioloqlar seriallara nəzarət prosesində iştirak
etməlidir”
Süleymanlı əlavə edib ki, televiziya və media
məhsulları yalnız əyləncə vasitəsi deyil, həm də ictimai dəyərlərin
formalaşmasına təsir edən güclü alətlərdir. Buna görə də serialların mövzu
seçimi və məzmunu hazırlanarkən, onların ailə dəyərlərinə zərərli olub-olmaması
diqqətlə qiymətləndirilməli və bu prosesə sosioloqlar da cəlb olunmalıdır.
“Seriallar yalnız reytinq üçün deyil, cəmiyyətin
gələcəyinə yön verəcək dəyərlər üçün çəkilməlidir. Bu, həm ailə bağlarının
qorunmasına, həm də milli kimliyin möhkəmlənməsinə xidmət edər,” – deyə alim
vurğulayıb.
Türk ailə modelinin qorunması çağırışı
Müsahibəsinin sonunda professor, Türkiyə cəmiyyətlərini
ailə, sevgi, hörmət və mənəvi birliyə əsaslanan dəyərləri qorumağa çağırıb.
O qeyd edib ki, medianın sosial məsuliyyəti, tamaşaçının düşüncə və davranışına
təsir etmə gücü ilə ölçülməlidir.
Eyni zamanda Süleymanlı, “Gönül Dağı” kimi
serialların sevgi, fədakarlıq və dayanışma kimi dəyərləri ön plana çıxararaq izləyicilərə
müsbət mesajlar verdiyini vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bu cür əsərlər həm
Türkiyədə, həm də xaricdə yüksək izlənmə potensialına malikdir və
istehsalçıların “intriqasız seriallar reytinq qazandırmır” iddiasını təkzib
edir.
“Cəmiyyətin mənəvi dəyərlərini qoruyan, ailəni
və birliyi möhkəmləndirən seriallara ehtiyac var. Bu məsuliyyəti daşımaq hər
yaradıcı insanın borcudur,” – deyə Süleymanlı əlavə edib.
18:58 04.10.2025
Oxunuş sayı: 4160
