TDT-nin yaranmasının növbəti ildönümü: Azərbaycan qurumun beynəlxalq nüfuzunun artmasında əhəmiyyətli rol oynayır
Hər il 3 oktyabr Türk Dövlətləri Təşkilatı Günü kimi qeyd olunur. Bu
gün türk dünyasının həmrəyliyi, ortaq dəyərlərinin qorunması və gələcək əməkdaşlığının
rəmzi hesab edilir. Müasir dövrdə TDT-nin əhəmiyyəti, Azərbaycanın rolu, gələcək
perspektivləri və medianın inteqrasiyadakı funksiyası xüsusi diqqət mərkəzindədir.
3 oktyabr 2009-cu ildə Naxçıvan şəhərində imzalanan Naxçıvan müqaviləsi
ilə Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan və Qırğızıstan arasında qurulmuş olan beynəlxalq
təşkilat bu gün dünyanın ən mötəbər qurumlarından hesab olunur.
Əməkdar jurnalist, BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin müəllimi , filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Namiq
Əhmədov bu tarixi gün barədə Crossmedi.az-ın suallarını cavablandırıb:
- Müasir dünyada TDT
hansı əhəmiyyətə və rola malikdir?
- Müasir dünyada Türk
Dövlətləri Təşkilatı (TDT) regional və qlobal miqyasda siyasi, iqtisadi, mədəni
və təhlükəsizlik əməkdaşlığının mühüm platforması kimi çıxış edir. Təşkilat
türkdilli dövlətlər arasında inteqrasiyanı gücləndirərək ortaq tarixi-mədəni
kimliyin qorunmasına, enerji və nəqliyyat dəhlizlərinin inkişafına, strateji
resursların koordinasiyasına və beynəlxalq aləmdə vahid mövqelərin
formalaşdırılmasına xidmət edir. Bundan əlavə, TDT üzv dövlətlərin beynəlxalq
münasibətlərdə mövqeyini gücləndirir, Avrasiya məkanında geosiyasi balansın
qorunmasına və qlobal əməkdaşlıq proseslərinə töhfə verir.
- Azərbaycan TDT-nin əsas
üzvlərindən biri kimi təşkilatın güclənməsində hansı rol oynayır?
- Azərbaycan TDT-nin əsas
üzvlərindən biri kimi təşkilatın güclənməsində həm geosiyasi mövqeyi, həm də
iqtisadi-siyasi potensialı ilə mühüm rol oynayır. Strateji enerji və nəqliyyat
layihələri (BTC, TAP, Zəngəzur dəhlizi təşəbbüsü və s.) vasitəsilə Azərbaycan
türk dövlətlərini Avropa və Asiya arasında körpü funksiyasında birləşdirir.
Bununla yanaşı, ölkə regional təhlükəsizlik, mədəni inteqrasiya və diplomatik əməkdaşlıq
sahələrində təşəbbüskar çıxış edərək TDT-nin beynəlxalq nüfuzunun artmasında əhəmiyyətli
rolunu təsdiqləyir.
- Gələcəkdə TDT-nin daha
da güclənməsi üçün hansı addımlar atılmalıdır?
Gələcəkdə TDT-nin daha da güclənməsi üçün ilk növbədə təşkilat
daxilində iqtisadi inteqrasiya dərinləşdirilməli, ortaq sərbəst ticarət zonası
və vahid nəqliyyat-logistika mexanizmləri qurulmalıdır. Bununla yanaşı, təhlükəsizlik
və müdafiə sahəsində koordinasiya, həmçinin elm, təhsil və texnologiya mübadiləsi
genişləndirilməlidir. Ən önəmlisi, TDT beynəlxalq arenada vahid mövqe ilə çıxış
etməyi bacarmalıdır ki, bu da təşkilatın qlobal güc mərkəzinə çevrilməsini təmin
edə bilər.
- TDT ölkələri
arasında inteqrasiyada medianın rolu nədən ibarətdir?
- Bu sual bilavasitə jurnalistikaya və tədris etdiyimiz sahəyə aid olduğundan üzərində qismən də olsa geniş dayanmaq lazımdır. Həm də ona görə ki, TDT ölkələri arasında inteqrasiyanın güclənməsində medianın rolu strateji əhəmiyyət daşıyır. Müasir dövrdə informasiya məkanı yalnız ictimai rəyin formalaşmasında deyil, həm də siyasi, iqtisadi və mədəni proseslərin istiqamətləndirilməsində həlledici faktorlardan biridir. Bu baxımdan media TDT məkanında həm inteqrasiya vasitəsi, həm də koordinasiya platforması funksiyasını yerinə yetirir. Əvvəla, media üzv ölkələr arasında ortaq tarixi yaddaşın, mədəni kimliyin və dəyərlərin təbliği baxımından xüsusi rol oynayır. Ortaq televiziya layihələri, informasiya portalları və jurnalist mübadiləsi vasitəsilə türk xalqlarının bir-birini daha yaxından tanıması, stereotiplərin aradan qaldırılması və ümumtürk birliyinin ictimai şüurda möhkəmlənməsi təmin olunur. İkincisi, media iqtisadi və siyasi əməkdaşlıq gündəminin ictimaiyyətə çatdırılması baxımından əvəzsizdir. Regional nəqliyyat layihələri, enerji əməkdaşlığı, sərmayə imkanları və turizm sahəsində təşəbbüslərin KİV vasitəsilə təqdimatı həm ictimai dəstəyin qazanılmasına, həm də iş adamları və siyasi dairələr arasında əlaqələrin intensivləşməsinə kömək edir. Üçüncüsü, media dezinformasiya və informasiya təhlükəsizliyi məsələlərində TDT ölkələrinin maraqlarını qorumaq üçün mühüm platformadır. Qərəzli məlumatların qarşısının alınması, hadisələrin obyektiv işıqlandırılması və vahid kommunikasiya strategiyasının qurulması təşkilatın beynəlxalq nüfuzunun möhkəmlənməsinə xidmət edir. Nəhayət, medianın rolu yalnız məlumat ötürməkdən ibarət deyil, həm də ictimai rəyin inteqrasiya proseslərinə hazırlanması ilə bağlıdır. TDT-nin gələcəkdə güclü siyasi və iqtisadi blok kimi möhkəmlənməsi üçün üzv ölkələrdə cəmiyyətlərin bir-birinə yaxınlaşması vacibdir ki, bu prosesin əsas lokomotivlərindən biri məhz medianın koordinasiyalı fəaliyyəti ola bilər. Belə qənaətə gəlmək olar ki, TDT ölkələri arasında inteqrasiyada media sadəcə xəbər paylaşan orqan deyil, həm də strateji inteqrasiya resursudur. Yəni media yalnız məlumat çatdıran vasitə deyil, həm də uzunmüddətli siyasi, iqtisadi və mədəni birlik yaratmaq üçün istifadə olunan əsas alətlərdən biridir".
Türkan Kərimli
18:42 03.10.2025
Oxunuş sayı: 1578
