Gündəm

ABŞ-Çin əlaqələrində ABŞ daha çox qazanan tərəf olur - AÇIQLAMA

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio Vaşinqtonla Pekinin münasibətləri qorumalı və əməkdaşlıq etməli olduğunu qeyd edib. Onun sözlərinə görə ABŞ ilə Çin dünyanın ən güclü və mühüm iki ölkəsidir, ona görə də əlaqələri qorumalı olduqlarını qeyd edib.

"Bizim bəzi qıcıqlandırıcı faktorlarımız olacaq. Buna heç bir şübhə yoxdur", - Rubio əlavə edib. Onun sözlərinə görə, "hər bir Çin şirkətinin ABŞ bazarına maneəsiz çıxışı var", "Çin bazarı isə tamamilə bağlıdır". Dövlət katibi bu vəziyyətin uzun illərdir davam etdiyini iddia edib.

"Mən tarazlığı bərpa etmək niyyətindəyəm. Düşünürəm ki, biz bunu bacarmalıyıq və eyni zamanda başa düşməliyik ki, heç olmasa anlaşılmazlıqların qarşısını almaq üçün çinlilərlə məşğul olmalıyıq. Ona görə də onlarla münasibətlərimizi davam etdirməliyik", - Rubio davam edib.

"Biz onlarla hörmətli münasibət qurmaq istəyirik. Fikir ayrılığımız olan sahələrdə həmişə məsələnin Amerika tərəfində olmalıyıq", - deyə dövlət katibi qeyd edib.

Maraqlıdır Donald Tramp və onun admisntrasiyasının nümayəndələrinin bu cür yanaşması və əməkdaşlıqla bağlı fikirləri reallaşacaqmı və reallaşarsa nə kimi üstünlükləri olacaq?

Bu barədə Crossmedia.az-a açıqlama verən politoloq Natiq Miri əlaqələrin Amerikanın maraqlarının üstün tutulacağı zamanda reallaşacağını qeyd edib.

“Əlbəttə Çin hal-hazırda 2 qlobal güc mərkəzlərindən biridir. İqtisadi-texnoloji yöndə çox sürətlə inkişaf edir. Artıq Çin ciddi şəkildə rəqabətə girə biləcək səviyyəyə çatdığı üçün ABŞ təbii ki, Çin ilə əməkdaşlıq etmək istəyir. Çünki düşmənçilikdənsə əməkdaşlıq etməklə prossesi öz nəzarətində saxlamaq daha doğru addımdır. Parelel olaraq bu proqnozlaşdırıla biləcək Çin dövləti mövcudluğunu təmin edəcək ki, bu da ABŞ-ın maraqlarına xidmət edir. Eyni zamanda 2 dövlət arasında çox ciddi ticarət əlaqələri var ki bu ticarət əlaqələri hər iki döclətin iqtisadi maraqları kontekstindədir. Ona görə ABŞ açıq şəkildə Çini düşmən etməkdənsə əməkdaşlığı gücləndirmək dolayısı ilə qlobal səviyyədə sülhü təmin etmək siyasəti yürüdür. Ən azından Donald Trampın siyasəti bu kontekstdədir. Eyni zamanda bu əməkdaşlıqla yanaşı Donald Tramp hər zaman ABŞ-ın maraqlarını önə çəkir. Hətta ticarət əlaqələrində, qarşılıqlı rüsum tətbiqində yenə də ABŞ-ın maraqları öndə olur. Yəni ABŞ-Çin əlaqələrində ABŞ daha çox qazanan tərəf olur. ABŞ hər zaman bütün ölkələrə öz böyüklüyünü hegemonluğunu sübut etmək istəyir hansı ki bu da Donald Tramp siyasətinin əsas qayəsidir. İstər ticari, istər bütün sahələrdə əməkdaşlıqlar öncə ABŞ-ın sonra digər dövlətlərin maraqlarına baxılır. Çin ilə münasibətlərdə də bu belədir. Ona görə də Çin ilə əməkdaşlıq ABŞ-ın maraqları kontekstində mümkün olacaq və bu da düşünürəm regionda həm də qlobal səviyyədə sülhü təmin edəcək. Eyni zamanda ticarət əlaqələrində normal mühitin yaranmasını təmin edəcək ki, bu kontektə qiymətlərin bahalaşmasının xüsusən iqtisadi böhranların qarşısını alacaq”.

Politoloq həmçinin məsələ barəsində hər iki tərəfin ciddi düşünməli olmalı olduqlarını, razılaşma olmazsa ciddi böhranın yaranacağını qeyd edib: “İki qlobal gücün qarşı-qarşıya gəlməsi və ticarətlə bağlı və ümumən böhran yaratması ticari və iqtisadi yöndə böhran yarada bilər. Bu baxımdan ABŞ-Çin münasibətləri düşünülməlidir, lakin bu qeyd etdiyim kimi ABŞ-ın maraqları üzərində qurulacaq”.

Elmir Heydərli

🖨 Çap et

14:23 28.07.2025

Oxunuş sayı: 9458