Meyvə - tərəvəz də yeməyək: Vitamin adı ilə sağlamlığımıza necə ziyan vururuq?
Bir zamanlar deyirdilər ki, meyvə - tərəvəzi qabıqla yemək faydalıdır. Bu gün isə, əksinə, meyvə - tərəvəzləri yeməyə qorxuruq. Xüsusi narahatverici məqam onların qabıqlarının üzərindəki parafindir. Patrafin əsasən C18H38-dən (oktadekan) C35H72-dək normal tərkibinin balmumukimilərə bənzər qarışığıdır. Ərimə temperaturu-45-65 C Sıxlıq-0,880-0,915 q/sm3 (15 C) Əsasən neftdən alınır. Ağır və yüngül karbohidrogenlərin sıxlıqlarının tənasüblüyündən asılı olaraq maye, bərk, kiçikkristallik (serezin) şəklində olur. Parafinin insan sağlamlığı üçün çox ziyanlı olduğu deyili. Bu isə o deməkdir ki, sağlamlığımız üçün əsas ümid yerimiz olan meyvə- tərəvəzdən də daha uzaq olmalıyıq.
Mövzu barədə Crossmedia.az-a danışan qida təhlükəsizliyi eksperti Fərid Səfərov bildirib ki, sağlam qidalanma üçün bol-bol istifadə etdiyimiz tərəvəz və meyvələrin rəf ömrünü uzatmaq üçün onlara tətbiq edilən parafin sağlamlığımıza xeyirdən çox zərər verir: "Marketlərdən və ya bazarlardan alınan meyvələrdə ağ qalıq görsəniz, bu məhsulları almaqdan çəkinmək lazımdır. Yetişmiş meyvə və tərəvəzlər təbii olaraq zamanla quruyur, qabıqları qırışaraq xarab olmağa başlayır. Bu, təbii bir prosesdir. Meyvə və tərəvəz istehsalı ilə məşğul olan sahibkarlar məhsulun rəf ömrünü uzatmaq və onun xarab olmasını yavaşlatmaq üçün mumlama kimi üsullardan istifadə edirlər".
Ekspert mumlama üçün istifadə olunan parafinin nə olduğunu da izah edib: "Parafin neftdən əldə edilən bir maddədir. Neftdən təmizləmə prosesində sulfat turşusu və gil istifadə olunur. Evdə yandırdığımız şama çox oxşar quruluşa malikdir. Ancaq təəssüf ki, belə qoruyucular bağırsaq baryerimizin quruluşunu poza bilər. Sağlamlığımıza zərər verməsi qaçınılmazdır. Yaxşı olar ki, meyvə və tərəvəzlər mövsümündə istifadə olunsun. Meyvə tərəvəz alarkən əlinizlə toxunduqda yapışqan olursa və üzəri parlaqdırsa, deməli, üzərində parafin var. Bu cür məhsulu almaq olmaz. Ya da yaxşıca yuduqdan sonra qabığını soymaq olar".
Ekspertin sözlərinə görə, meyvələrin üzərindəki parafini soyuq su ilə sürtməklə və ovuşdurmaqla təmizləmək olar: "Meyvəni qabıqla yemək məsələsinə gəldikdə , əslində məyvədəki bütün vitamin və minerallar onun qabağında deyil, çox az qismi qabıqdadır. Əgər qabığı ilə yeməyi sevmirsinizsə, qabığını soyaraq da yeyə bilərsiniz".
Fatimə Məmmədova
16:50 05.05.2025
Oxunuş sayı: 990
