Zərifə Əliyeva – Nur saçan bir ömrün dastanı
Bu gün Azərbaycan tibb elminin və qadın zəkasının parlaq simalarından biri olan Zərifə xanım Əliyevanın doğum günüdür. 28 aprel 1923-cü ildə, o vaxtlar da Vətənə xidmət etməyi həyat amalı sayan bir ailədə – həkim Əziz Əliyev və Leyla Əliyevanın ocağında dünyaya göz açdı. Onun doğulması sanki bir ömrə yük olacaq işıq, mərhəmət və zərifliyin müjdəçisi idi.
Uşaqlıq illəri, ailə mühiti Zərifə xanımın formalaşmasında böyük rol oynadı. O, hələ kiçik yaşlarından atasının tibb sahəsindəki fəaliyyətinə şahidlik edir, insanlara şəfa verməyin ilahi bir missiya olduğuna inanırdı. 1932–1942-ci illərdə orta məktəbdə aldığı təhsil, onun yüksək iradəsini və böyük məqsədlərə can atdığını göstərirdi. Elə bu amalla da, 1942-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə qəbul oldu.
Zərifə xanım yalnız öz elmi fəaliyyəti ilə deyil, həm də insanlığı, daxili mədəniyyəti və əxlaqı ilə seçilirdi. 1949–1950-ci illərdə Azərbaycan Elmi-Tədqiqat Oftalmologiya İnstitutunda elmi işçi kimi çalışaraq, göz xəstəlikləri sahəsində elmi tədqiqatlara başladı. 1969-cu ildən isə Əziz Əliyev adına Azərbaycan Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda göz xəstəlikləri kafedrasının dosenti, daha sonra professoru oldu. Elmi axtarışlar, zəhmət, dəqiqlik və insan sevgisi onun bütün fəaliyyətinə rəhbərlik edirdi.
Onun başçılıq etdiyi laboratoriyalarda görmə orqanlarının peşə patologiyası sahəsində önəmli elmi araşdırmalar aparıldı. Zərifə xanımın rəhbərliyi altında az intensiv zəhərli istehsal sahələrinin insan gözünə göstərdiyi təsir yolları araşdırıldı. O, fizioloji, klinik, funksional və histoloji mexanizmləri tədqiq edərək, tibbin bu mühüm sahəsinə əvəzsiz töhfələr verdi. Elə bu araşdırmaları ilə də Zərifə Əliyeva tibb elminə parlaq bir səhifə yazdı.
Lakin Zərifə Əliyevanın həyatı yalnız elm və zəhmətlə yoğrulmamışdı. O, eyni zamanda ailəsinə bağlı, ülvi duyğularla yaşayan bir qadın idi. 8 noyabr 1954-cü ildə Azərbaycanın böyük oğlu Heydər Əliyevlə ailə qurdu. Bu nikahdan Sevil və İlham dünyaya gəldi. O, həm ideal bir həyat yoldaşı, həm də övladlarına əsl vətənpərvər, bilikli və mərd olmağı aşılayan bir ana oldu.
Zərifə xanımın ömrü insanlara nur saçmaqla keçdi. O, həmişə başqalarının gözlərinə şəfa vermək üçün çalışdı, amma bəlkə də bilmədən milyonların ürəyinə də işıq saldı. 1985-ci il aprelin 15-də Moskva şəhərində dünyasını dəyişdi. Ulu öndərin və Azərbaycan xalqının istəyi ilə 1994-cü ildə onun müqəddəs cənazəsi Bakıya gətirildi və Fəxri Xiyabanda atasının yanında dəfn olundu.
Bu gün Zərifə Əliyeva yalnız göz xəstəlikləri sahəsində gördüyü işlərlə deyil, öz paklığı, alimliyi və insanlığı ilə yad edilir. Onun adı Azərbaycan qadınının, ana fədakarlığının, ziyalılığın və elmi axtarışların rəmzinə çevrilib.
Əsrlər keçsə də, Zərifə xanımın nuru sönməyəcək. Onun həyatı hər zaman gənc tibb işçilərinə, alimlərə və hər bir Azərbaycan qadınına ilham qaynağı olacaqdır.
Çünki o, sadəcə bir oftalmoloq deyildi – o, bir insanlıq nümunəsi idi.
Ayhan Ağarzayev
14:39 28.04.2025
Oxunuş sayı: 1140
