Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın parlamentdə verdiyi bəyanatlar ölkənin daxili və xarici siyasətində mühüm dəyişikliklərin başlanğıcı kimi dəyərləndirilir. Baş nazir ölkənin siyasi taleyini müəyyən edən Müstəqillik Bəyannaməsinin ləğv edilməsini və bununla bağlı Konstitusiyanın dəyişdirilməsini təklif edib. Onun sözlərinə görə, bəyannamə Ermənistanın mövcudluğunu sual altına alır və ölkə üçün müxtəlif problemlər yaradır.
Crossmedia.az-a açıqlama verən politoloq Qalib Ağayevin fikrincə, Paşinyanın təklifi Ermənistanın daxili siyasətinə dərin təsir göstərə bilər. O qeyd edir ki, Ermənistan uzun müddət separatçı siyasətə söykənən yanaşma ilə dövlət idarəçiliyini həyata keçirib və bu yanaşma artıq dövlət üçün ciddi problemlər yaradır. “Bu dəyişikliklər Müstəqillik Bəyannaməsindən irəli gələn separatizmlə bağlı müddəaların aradan qaldırılmasını hədəfləyir. Lakin bu proses Ermənistan daxilində gərginlikləri daha da artıracaq,” – deyə Ağayev bildirib.
Böyük erməni diasporu və lobbisinin təsiri altında olan Ermənistan üçün belə dəyişikliklərin həyata keçirilməsi asan olmayacaq. Diasporun bir hissəsi Ermənistanın sabit, müstəqil dövlət kimi inkişafını dəstəkləsə də, başqa bir hissəsi separatizm meyllərinə üstünlük verir. Bu ziddiyyətlər daxili siyasi vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirir.
Politoloq hesab edir ki, Paşinyanın bu təklifi Ermənistanın Azərbaycanla sülh müqaviləsi bağlamaq üçün vacib addımları atmaq niyyətində olduğunu göstərə bilər. Xatırladaq ki, Azərbaycan hökuməti sülh müqaviləsinin imzalanması üçün Ermənistanın Konstitusiyasında əks olunan ərazi iddialarından imtina etməsini tələb etmişdi.
Bu dəyişikliklər yalnız Konstitusiyanın yenidən hazırlanması ilə məhdudlaşmır. Ermənistanın həm də yeni siyasi reallıqları qəbul etməsi və qonşu ölkələrlə, xüsusən də Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətləri normallaşdırması gözlənilir. Bu addımlar Ermənistan üçün iqtisadi və siyasi baxımdan yeni perspektivlər aça bilər.
Ermənistanın dəyişikliklər etməsi bölgədə geosiyasi vəziyyətə də təsir edə bilər. Ekspertin fikrincə, əgər Ermənistan düşmənçilik siyasətindən əl çəkərsə və qonşuları ilə əməkdaşlığa başlasa, bu, regionda sabitliyin təmin olunmasına mühüm töhfə verə bilər. Bu prosesin reallaşması üçün isə Ermənistan xalqının və hakimiyyətinin uzunmüddətli planlara sahib olması tələb olunur.
Bununla yanaşı, Ermənistanın diasporunun və xarici qüvvələrin təsirinin zəiflədilməsi də vacibdir. Böyük erməni lobbisinin separatizmə dəstək verən hissəsi dəyişikliklərə mane olmağa çalışsa da, Ermənistanın milli maraqları bu amillərin üstündən gəlməyi tələb edir.
Azərbaycanın bu prosesdəki rolu da diqqət mərkəzindədir. Azərbaycanın iqtisadi və hərbi gücü Ermənistanın addımlarına birbaşa təsir göstərir. Azərbaycanın Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə son qoymaq tələbi regionda yeni siyasi reallıqların formalaşmasında mühüm rol oynayır.
Ekspert qeyd edir ki, Azərbaycanın güclü dövlət kimi mövqeyi Ermənistanın hərəkət trayektoriyasını müəyyənləşdirə bilər. Azərbaycan xalqının hər bir vətəndaşı güclü olmalı, ölkənin iqtisadi inkişafı davam etdirilməli və sülh prosesinin lideri kimi mövqeyi möhkəmləndirilməlidir.
Paşinyanın təklif etdiyi dəyişikliklər Ermənistan üçün bir dönüş nöqtəsi ola bilər. Lakin bu dəyişikliklərin uğurla həyata keçirilməsi üçün həm daxili sabitlik təmin edilməli, həm də erməni xalqının yeni siyasi reallıqları qəbul etməsi üçün maarifləndirici addımlar atılmalıdır.
Ekspert vurğulayır ki, bu proses yalnız Konstitusiyanın dəyişdirilməsi ilə məhdudlaşmamalıdır. Uzunmüddətli təhsil, təbliğat və iqtisadi islahatlar bu istiqamətdə mühüm rol oynayacaq. Ermənistan rəhbərliyi üçün isə ən böyük sınaq bu dəyişiklikləri həyata keçirmək və xalqı bu prosesə inandırmaq olacaq.
Ermənistan bu addımları atarsa, regionda sülh və əməkdaşlıq üçün yeni bir səhifə aça bilər. Bu prosesin gedişatı isə yalnız Ermənistanın deyil, bütövlükdə Qafqazın gələcəyini müəyyən edəcək.
Maral Şahverdili
