BRİKS genişlənir: NATO-ya alternativ ola biləcəkmi?
Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin beynəlxalq məsələlər üzrə köməkçisi Yuri Uşakov, Belarus, Boliviya, İndoneziya, Qazaxıstan, Kuba, Malayziya, Tailand, Uqanda və Özbəkistanın BRİKS dövlətlərarası assosiasiyasının tərəfdaşı olmağa hazır olduqlarını təsdiqlədiyini açıqlayıb. 2025-ci ilin yanvar ayından bu ölkələr rəsmi olaraq BRİKS tərəfdaş statusu əldə edəcək. Yeni tərəfdaşların qoşulması BRİKS-in qlobal iqtisadi gücünü artırmaq və onun beynəlxalq arenadakı təsirini genişləndirmək məqsədini daşıyır.
Mövzu ilə bağlı Crossmedia.az-a danışan politoloq, fəlsəfə doktoru Hüseyn İbrahimov bildirib ki, BRİKS-in bu il keçirilən iki böyük tədbiri dünya iqtisadi və siyasi müstəvisində mühüm dəyişikliklərlə yadda qaldı. Sonuncu tədbirdə ölkəmiz də iştirakçı kimi təmsil olunmuşdu. Tədbirdən sonra beynəlxalq siyasi dairələr BRİKS-in qlobal güc mərkəzi roluna doğru irəlilədiyini qəbul etdilər. Tədbirin nəticələri, qəbul olunan qərarlar və aparılan danışıqlar dünya siyasəti və iqtisadiyyatına ciddi təsir göstərdi.
H.İbrahimov əlavə edib ki, hazırda BRİKS ölkələri, xüsusən də Rusiyanın rəhbərliyi altında, beynəlxalq münasibətlərdə daha təsirli bir quruma çevrilməkdədir. Bu ölkələrin yeni dünya nizamında daha güclü rol oynamağa hazır olduqları müşahidə olunur. 2025-ci ildən etibarən BRİKS-in daha geniş və nüfuzlu bir təşkilat olacağı proqnozlaşdırılır. Təşkilata üzv olan ölkələrin beynəlxalq iqtisadiyyatda əhəmiyyətli yerlərə sahib olmaları bu gücün artmasını sürətləndirəcək.
Lakin, İbrahimovun fikrincə, BRİKS-in NATO-ya alternativ hərbi blok kimi çıxış edəcəyi gözlənilmir. Çünki NATO hərbi məqsədli bir blokdur, BRİKS isə daha çox iqtisadi və sosial məsələlərə fokuslanıb. Bununla yanaşı, BRİKS-in iqtisadi və siyasi proseslərə təsirinin genişlənməsi gözlənilir. Bu təsirlər 2025-ci ilə qədər siyasi bazarda və beynəlxalq arenada daha da əhəmiyyətli olacaq.
Politoloq həmçinin qeyd edir ki, digər ölkələrin də BRİKS-ə üzv olmaq marağının artacağı ehtimal edilir. BRİKS-in genişlənməsi Rusiyaya qarşı tətbiq olunan sanksiyaların təsirini azaltmaq üçün mühüm bir vasitə ola bilər. Bu, həm də dünya siyasi sistemində balansın qorunmasına kömək edəcək. SSRİ-nin dağılmasından sonra yaranmış xaotik vəziyyət son 20 ildə daha da dərinləşib. Bu baxımdan, beynəlxalq münasibətlərdə balansın təmin olunmasına ciddi ehtiyac var.
İbrahimov, BRİKS-in beynəlxalq münasibətlər sistemindəki təsirinin artacağı və bu qurumun qlobal sabitliyin təmin olunmasında vacib rol oynayacağı ehtimalını irəli sürür. Yaxın 2-3 ildə BRİKS-in qlobal güc mərkəzi olaraq daha da güclənməsi gözlənilir. Bu prosesin nəticələri, dünya siyasətinin gələcəyini əhəmiyyətli dərəcədə formalaşdıracaq.
Nihat Tahirov
13:31 25.12.2024
Oxunuş sayı: 5045
