Ukrayna–Rusiya cəbhəsində hər hansı böyük miqyaslı sülh sazişinin imzalanması real görünmür - Politoloq
2025-ci ilin sonuna yaxınlaşdığımız bir vaxtda beynəlxalq ictimaiyyətin diqqət mərkəzində qalmaqda davam edən əsas məsələlərdən biri də Rusiya ilə Ukrayna arasında davam edən müharibənin taleyidir. Münaqişənin sülh yolu ilə həlli istiqamətində diplomatik təşəbbüslər bir çox dövlətlər və beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən dəstəklənsə də, bu prosesdə xüsusilə Türkiyənin rolu diqqət çəkir.
Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan “Ülke TV”yə verdiyi müsahibəsində bildirib ki, Ankara 2025-ci ilin sonuna qədər Rusiya-Ukrayna müharibəsinin həlli istiqamətində irəliləyiş olacağına ümid edir. O, xatırladıb ki, məhz Türkiyənin vasitəçiliyi ilə İstanbulda hər iki tərəfin iştirakı ilə üç mühüm danışıqlar raundu baş tutub. Nazir vurğulayıb ki, Türkiyə müharibənin dayandırılması üçün zəruri diplomatik səyləri göstərməyə və sülh prosesinə töhfə verməyə tam hazırdır.
Məsələ ilə bağlı siyasi şərhçi Aydın Quliyev Crossmedia.az-la öz fikirlərini bölüşüb: "Türkiyənin xarici siyasətinin mühüm istiqamətlərindən biri Ukraynada davam edən müharibənin taleyinə təsir göstərmək və bu münaqişənin sülh yolu ilə həllinə töhfə verməkdir. Lakin təəssüf ki, Rusiya–Ukrayna müharibəsinin nəticəsinə həlledici təsir imkanları tam şəkildə Türkiyənin əlində deyil. Ankara indiyədək bu istiqamətdə ciddi diplomatik səylər göstərib. Xüsusilə, Türkiyə hər iki ölkənin nümayəndə heyətləri arasında bir neçə danışıqlar raunduna ev sahibliyi edib və bu danışıqların baş tutması üçün fəal təşəbbüslərlə çıxış edib. Demək olar ki, prezident səviyyəsi istisna olmaqla, bütün digər diplomatik müstəvilərdə Türkiyə Rusiya və Ukrayna arasında vasitəçi rolunu oynayıb. Bundan əlavə, taxıl dəhlizinin açılması, əsir və girovların dəyişdirilməsi, eləcə də itkin düşmüş şəxslərin taleyi ilə bağlı müəyyən humanitar təmasların qurulması məhz Türkiyənin təşəbbüsləri sayəsində mümkün olub. Lakin Ukrayna tərəfi üçün bu müharibənin sonlandırılması məsələsində Türkiyənin həlledici təsir gücünə malik olmaması təəssüf doğuran amillərdəndir. Digər tərəfdən, Türkiyənin Ukrayna məsələsindəki aktiv və nəticə yönümlü vasitəçilik səyləri bəzən bəzi dövlətlər tərəfindən qısqanclıqla qarşılanır. Hazırda Rusiya–Ukrayna münaqişəsində vasitəçilik missiyasını daha çox təsir imkanlarına malik ölkələr, xüsusən də ABŞ öz nəzarətinə almağa çalışır".
Onun sözlərinə görə, ABŞ Prezidenti Donald Trampın səyləri xüsusi qeyd olunmalıdır: "Reallıq ondan ibarətdir ki, bu gün müharibənin taleyinə təsir etmək imkanları əsasən Tramp administrasiyasının əlində cəmlənib. ABŞ-ın və Trampın iradəsi olmadan Türkiyənin bu müharibənin gedişinə yön verə biləcəyi və yaxud hərbi-siyasi proseslərə ciddi təsir göstərə biləcəyi inandırıcı görünmür. Rəsmi Vaşinqton açıq şəkildə Türkiyənin sülh prosesinə töhfələrini alqışlasa da, siyasətin dərin qatlarında ABŞ-ın bu məsələdə əsas təsir vasitələrinin öz əlində qalmasında maraqlı olduğu görünür. Amerika tərəfi Ukrayna–Rusiya müharibəsinin yekun həll mexanizmlərinə rəhbərlik etmək istəyir və bu prosesdə Türkiyənin önə çıxmasından narahatlıq hiss edir. Məhz bu kontekstdə Trampın Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşündə səsləndirdiyi bəzi fikirlər də diqqət çəkir. Tramp açıq şəkildə bildirmişdi ki, Türkiyə Rusiya ilə münasibətlərində, xüsusilə enerji sahəsində – neft və qaz ticarətində – müəyyən məhdudiyyətlər tətbiq etməlidir. Onun fikrincə, bu əməkdaşlıq Rusiya iqtisadiyyatının möhkəmlənməsinə dolayısı dəstək verir".
Politoloq həmçinin bütün bu amilləri nəzərə alsaq ilin sonuna qədər Ukrayna–Rusiya cəbhəsində hər hansı böyük miqyaslı sülh sazişinin imzalanması real görünmədiyini qeyd edib: "Bununla belə, müəyyən müvəqqəti atəşkəs razılaşmalarının və ya humanitar dəhlizlərin yaradılması ilə bağlı addımların atılması mümkündür. Beləliklə, Türkiyə rəhbərliyinin ilin sonuna qədər sülh istiqamətində irəliləyiş olacağına dair ümidləri başa düşüləndir. Lakin prosesin gedişatında Türkiyənin həlledici təsir gücünə malik olmaması və əsas rıçaqların ABŞ-ın əlində cəmlənməsi reallığı danılmaz olaraq qalır".
Elmir Heydərli
14:31 20.10.2025
Oxunuş sayı: 1409
