Alman hərbiçiləri Rusiya-Ukrayna sərhəddinə gəlir?
Almaniyanın xarici işlər naziri Annalena Berbok bildirib ki, Ukrayna ilə Rusiya arasında atəşkəs olacağı təqdirdə sülhün təmin edilməsi üçün alman əsgərlər də ərazidə yerləşdirilə bilər. Həmçinin ötən həftə AB diplomatiyasının yeni rəhbəri Kaya Kallas da qeyd edib ki, Avropa ölkələri mümkün atəşkəs üçün Ukraynaya qoşun göndərə bilər. Bəs Almaniya və ya digər Avropa ölkələrinin Ukraynaya qoşun göndərməsi beynəlxalq hüquq baxımından necə qiymətləndirilə bilər? Mümkün atəşkəs şəraitində alman və ya Avropa ölkələrinin hərbçilərinin yerləşdirilməsi Ukrayna-Rusiya münaqişəsinə necə təsir göstərə bilər?
Məsələ ilə bağlı politoloq Asif Nərimanlı Crossmedia.az saytına açıqlamasında bildirib ki, atəşkəsin əldə edilməsindən sonra Almaniya, Fransa və yaxud Avropa İttifaqının digər üzv ölkələrinin hərbi qüvvələrinin Ukraynada yerləşdirilməsi beynəlxalq hüquqi baxımdan problemli görünmür:
"Çünki burada Rusiya və yaxud da digər üçüncü bir tərəf olmadığı üçün Ukrayna öz ərazisində bu qoşunların yerləşdirməsi üçün müraciət edərsə, təbii ki, o qoşunların yerləşdirilməsi problemli xarakter daşımır. Sülh danışıqlarından sonra bu qoşunların yerləşdirilməsində əsas məqsəd Rusiyanın yenidən hücum etməsinin qarşısını almaqdır. İkinci məqsəd isə odur ki, əgər Avropa qoşunları rəsmi formada Ukraynada olarsa, bu, Rusiyanı yenidən hücum etməkdən çəkindirəcək və bir növ atəşkəsin qorunması məqsədi daşıyacaq. Digər tərəfdən isə Ukraynanın əsas istəyi NATO-ya üzvlük məsələsidir. Zelenski də son açıqlamasında bildirdi ki, onlar Rusiyanın işğal etdiyi ərazilərin qaytarılmaması şərti ilə danışıqlara hazırdır. Yəni Ukraynanın NATO-ya üzv qəbul ediləcəyi təqdirdə həmin ərazilər Rusiyada qalır və onlar atəşkəs razılaşması imzalayırlar. Bu, prosedur olaraq mümkün deyil, çünki NATO nizamnaməsinə, prinsiplərinə görə ərazisi işğalda olan və yaxud da münaqişəli olan ölkə ittifaqa üzv qəbul olunmur, çünki bu, birbaşa NATO-nu həmin münaqişənin tərəfinə çevirir. İstisna deyil ki, atəşkəsdən sonra Avropa qoşunlarının Ukraynada yerləşdirilməsi bir növ Zelenski hakimiyyətinin istədiyi təhlükəsizlik zəmanətinin verilməsidir. Avropa Ukraynanı NATO-ya üzv qəbul etmir, amma NATO qoşunlarını dolayısı ilə Ukraynada yerləşdirməklə bu ölkənin təhlükəsizliyini təminat altına alır.
A.Nərimanlı qeyd edib ki, görünür, artıq Avropada mümkün atəşkəs sazişinə doğru hazırlıq gedir və bu məsələdə Fransa və Almaniya, xüsusilə, aktivlik nümayiş etdirir:
"Çünki onlar başa düşürlər ki, Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra Amerika bu prosesin əsas təşəbbüskarı olacaq. Rusiya və Ukrayna arasındakı danışıqlar prosesində Amerika təşəbbüsü ələ götürərsə və atəşkəs razılaşmasını həyata keçirərsə, bu, Avropanın geosiyasi proseslərdə güc olmaq strategiyasına ziddir və onu proseslərdən kənarda qoyur. Ona görə də Almaniya və Fransa indidən bu məsələni gündəmə gətiriblər, ehtimal ki, bu məsələ artıq, həm arxa fonda, həm də Ukrayna tərəfindən müzakirə edilib. Hesab edirəm ki, Avropa bu məsələni gündəmə gətirməklə, həm mümkün atəşkəs razılaşmasında öz iştirakçılığını təmin etməyə, həm də geosiyasi müstəvidə rolunu qoruyub saxlamaq məqsədinə çalışır. Təbii ki, atəşkəs razılaşması imzalandıqdan sonra Avropa qoşunlarının Ukraynada yerləşdirilməsi, Ukrayna-Rusiya münaqişəsini müəyyən qədər arxa plana keçirə biləcək. Bu, Rusiya üçün o qədər də problemli görünmür, çünki Rusiyanın hazırda istədiyi budur. İstisna deyil ki, burada Rusiyanın əsas şərtlərindən biri ona qarşı sanksiyaların aradan götürülməsi ola bilər və bu, artıq arxa fonda gedəcək danışıqların mövzusudur".
Gülşad İbrahimova
15:00 05.12.2024
Oxunuş sayı: 7945
