Ekspert: "Plagiatın yoxlanılmasında bir sıra yenilik və dəyişikliklərlərə ehtiyac var"
Elmi araşdırmalar və tədqiqatların düzgünlüyünün yoxlanılmasında plagiat proseduru vacib mərhələlərdəndir. Tədqiqatçıların bəziləri yeni iş təqdim edərkən plagiat mərhələsində çətinliklərlə üzləşirlər. Bu problem müxtəlif müzakirələrə səbəb olur. Belə ki, bəzi tədqiqatçılar plagiat tələblərinin yüngülləşdirilməsinin, bəziləri isə əksinə, sərtləşdirilməsinin tərəfdarıdırlar.
Bu barədə təhsil eksperti Rizvan Fikrətoğlu Crossmedia.az-a açıqlamasında deyib ki, texnologiyanın inkişafı ilə əlaqədar plagiatın yoxlanılmasında bir sıra yenilik və dəyişikliklərlərə ehtiyac var: “Plagiat başqasının əsərini və ya bir hissəsini öz əsəri kimi təqdim etməkdir. Plagiat təkrarlanan cümlələri və mətnləri tapmaqla məhdudlaşmamalıdır. Burada mətnin eyni olub-olmaması ilə yanaşı, həm də müəllifin mövzusu və istinad etdiyi qaynaqların konteksti də qiymətləndirilməlidir. Bəzi plagiat alətləri yalnız açıq mənbələrdə yayımlanmış mətnləri tapır, amma elmi jurnallar, xüsusi bazalar və qeyri-açıq mənbələrdəki məlumatlar çox vaxt gözardı olunur. Belə mənbələrin də nəzərə alınması, plagiatın aşkarlanmasında daha böyük doğruluq əldə etməyə kömək edə bilər”.
Ekspertin sözlərinə görə, plagiatın yoxlanılması akademik təhsil və tədqiqatın əsas prinsiplərindən biri kimi qiymətləndirilməlidir: “Bu mənada, plagiatın yoxlanılmasında yüngülləşmələr tətbiq etmək doğru yanaşma deyil. Çünki tədqiqat orijinal olmalıdır. Kiminsə məhsulunun sağ-solunu düzəltməklə ortaya qoyulan iş tədqiqat deyil. Müdafiə mərhələsinə çatmış bir işdə plagiatın olub-olmaması, işin keyfiyyətini və elmi dəyərini də müəyyən edir. Yüngülləşdirmə olarsa, tədqiqatçının üzləşdiyi məsuliyyəti azalar, orijinal material ortaya qoyulmaz. Bütün bunları nəzərə alsaq, plagiatın yoxlanılmasında yüngülləşmələrin tətbiqi, məqsədəuyğun deyil”.
Nurcan İsmayılova
13:12 10.04.2025
Oxunuş sayı: 2830
