Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərinin tarixi və strateji əhəmiyyəti - ŞƏRH

Azərbaycan və Gürcüstan arasında tarixi köklərə dayanan əlaqələr son illərdə daha da dərinləşərək, strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlmişdir. Bu əlaqələrin inkişafı hər iki ölkənin milli maraqları ilə yanaşı, regional və qlobal miqyasda da mühüm təsirə malikdir. Prezident İlham Əliyevin Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidzenin Azərbaycana səfəri çərçivəsində etdiyi çıxışlar bu münasibətlərin yüksək səviyyəsini və inkişafının önəmli istiqamətlərini bir daha göz önünə sərmişdir.

Azərbaycan və Gürcüstan arasında siyasi əlaqələr çox güclü bir əsasa dayanır. Hər iki ölkənin rəhbərləri arasındakı qarşılıqlı etimad və davamlı dialoq, iki dövlətin gələcəkdəki əməkdaşlığının əsasını təşkil edir. Prezident İlham Əliyevin Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidzenin Azərbaycana səfəri zamanı etdiyi bəyanatlar bu əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində ciddi addımların atılacağını göstərir.

Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən biri olan Gürcüstanla sıx əlaqələr yalnız ikitərəfli deyil, həm də regional təhlükəsizliyin təmin edilməsi baxımından çox böyük əhəmiyyət daşıyır. Həm Azərbaycan, həm də Gürcüstan, regionda sabitliyin təmin edilməsi və sərhəd təhlükəsizliyinin qorunması məsələlərində bir-birini dəstəkləyir. Bu, xüsusilə Cənubi Qafqazda geosiyasi və iqtisadi dinamikanın nəzərə alındığı bir dövrdə önəmli bir strateji tərəfdaşlıq formalaşdırır.

Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərində iqtisadi sahə mühüm yer tutur. İki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlıq müsbət dinamikaya malikdir. Azərbaycan Gürcüstan iqtisadiyyatına 3,6 milyard dollar sərmayə qoyub. Sərmayə yalnız iqtisadi əlaqələrin güclənməsini deyil, həm də Gürcüstanda müsbət investisiya iqliminin yarandığını və bu ölkənin beynəlxalq investorlar üçün cəlbedici olduğunu nümayiş etdirir.

Prezident İlham Əliyevin qeyd etdiyi kimi, Gürcüstanın sərmayə cəlb etmə siyasəti yalnız Azərbaycanlı investorları deyil, digər ölkələrdən gələn sərmayədarları da özünə cəlb edir. Azərbaycanlı iş adamları və sərmayədarları Gürcüstanda müxtəlif sahələrdə bizneslərini inkişaf etdirirlər. Bu, iki ölkə arasındakı ticarət və iqtisadi əməkdaşlığın daha da inkişaf etməsinə imkan yaradır.

Azərbaycan və Gürcüstan arasında enerji sahəsindəki əməkdaşlıq xüsusilə diqqət çəkir. Hər iki ölkə qlobal enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün mühüm rol oynayır. Azərbaycan Gürcüstanın vasitəsilə 11 ölkəyə təbii qaz ixrac edir və bu ixrac həcmi hər il artır. 2024-cü ildə Azərbaycan, Gürcüstan vasitəsilə 25 milyard kubmetrə qədər təbii qaz ixrac edib və bu ixracın 10 faizi Gürcüstanın payına düşür. Bu, sadəcə iki ölkə üçün deyil, ümumilikdə Cənubi Qafqaz və Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm bir layihədir.

Daha geniş bir perspektivdən baxdıqda Azərbaycan və Gürcüstanın birgə həyata keçirdiyi neft-qaz layihələri Avropa və Asiyanın enerji ehtiyaclarını təmin edən strateji layihələrdir. Cənub Qaz Dəhlizi və Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft boru kəməri kimi mühüm layihələr, həm enerji təhlükəsizliyinin təminatında, həm də iqtisadi əməkdaşlıqda böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu layihələr həmçinin, həm Azərbaycan, həm də Gürcüstanın enerji sektorunda beynəlxalq müstəvidə mövqeyini gücləndirir.

Azərbaycan və Gürcüstan arasında nəqliyyat və logistika sahəsindəki əməkdaşlıq bu ölkələrin Avropa ilə Asiya arasındakı ticarət əlaqələrində mühüm rol oynadığını göstərir. Orta Dəhliz layihəsi hər iki ölkənin birgə əməkdaşlığı sayəsində genişlənir və inkişaf edir. Bu layihə, nəinki regionda, həm də daha geniş coğrafiyada böyük əhəmiyyət kəsb edir. Orta Dəhliz, Avropadan Asiyaya, Şərqdən Qərbə doğru böyük bir nəqliyyat axını yaratmaqla, ticarət əlaqələrinin sürətləndirilməsinə xidmət edir.

Bu gün həm Gürcüstanda, həm də Azərbaycanda nəqliyyat infrastrukturunun genişləndirilməsi layihələri həyata keçirilir. Azərbaycanın Xəzər dənizi üzərindəki limanları və Gürcüstanın Batumi limanı, regionun ən böyük ticarət mərkəzləri arasında yer alır. Eyni zamanda, Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu, Şərq və Qərb arasında qısa və sərfəli bir əlaqə yaradaraq, iki ölkənin iqtisadiyyatına müsbət təsir edir.

Azərbaycan və Gürcüstan arasında beynəlxalq əlaqələr də son dərəcə güclüdür. İki ölkə BMT, ATƏT, GUAM, QDİƏT və digər beynəlxalq təşkilatlarda sıx əməkdaşlıq edir. Beynəlxalq arenadakı əməkdaşlıq hər iki ölkənin beynəlxalq hüquq çərçivəsində öz maraqlarını qorumağa və inkişaf etdirməyə imkan verir. Həmçinin, hər iki ölkənin siyasi və iqtisadi sahələrdə qarşılıqlı dəstəyi, beynəlxalq məsələlərdə bir-birini dəstəkləyən bir strateji mövqeyi gücləndirir.

İki ölkə arasında imzalanmış 123 müqavilə iqtisadi, enerji, təhlükəsizlik və digər sahələrdəki əməkdaşlığı təşkil edən möhkəm bir hüquqi baza yaradır. Həmçinin, parlamentlərarası əlaqələr və işçi qruplarının fəaliyyəti, ikitərəfli əlaqələrin daha da inkişaf etməsinə imkan verir.

Azərbaycan və Gürcüstan arasında yüksək səviyyəli dövlət və hökumət səfərləri əlaqələrin möhkəmləndirilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidzenin qarşılıqlı səfərləri, əlaqələrin gücləndirilməsi üçün mühüm addımlardır. Gürcüstanın Baş naziri İrakli Kobaxidzenin sonuncu səfəri, Orta Dəhliz layihəsi və digər mühüm məsələlərin müzakirə olunması baxımından əhəmiyyətli olub.

Azərbaycan və Gürcüstan arasındakı əlaqələr strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlmiş və regionda önəmli bir nümunə təşkil etmişdir. İki ölkə arasında əməkdaşlığın müxtəlif sahələrdə genişlənməsi, yalnız Cənubi Qafqazda deyil, həm də beynəlxalq aləmdə mövqelərini gücləndirir. Enerji, nəqliyyat, iqtisadiyyat, təhlükəsizlik və digər sahələrdəki əməkdaşlıq, hər iki ölkə üçün yeni imkanlar açır və bu münasibətlərin gələcəkdə daha da inkişaf edəcəyinə əminlik yaradır. Strateji tərəfdaşlıq və dostluq ənənələri əsasında Azərbaycan və Gürcüstan, gələcəkdə bir-birini dəstəkləyərək, regionda və qlobal miqyasda daha böyük uğurlara imza atmağa davam edəcəklər.

Ağahüseyn Abbaslı