Afrika üzrə komissiya: Geldofun müstəqillik tələbi və Bleyrlə fikir ayrılığı
Bob Geldof, 2004-cü ildə Tony Blair-in rəhbərliyi ilə yaradılan Afrika üzrə Komissiyaya afrikalı həmsədr təyin edilməsinə qarşı çıxıb. O, Afrika liderliyini “çox zəif” hesab etdiyini və bu səbəbdən də belə bir təyinatın düzgün olmayacağını bildirib. Bu fikirlər hökumətin yeni dərc etdiyi sənədlərdə əks olunub.
Geldof, Bleyrlə Afrika Komissiyasını yaratmasından əvvəl hazırladığı “Bizim Ümumi Maraqlarımız” adlı hesabatda Afrika liderlərinin səriştəsi və ləyaqətinə dair narahatlığını açıq şəkildə ifadə edib. Geldof, Blair-in beynəlxalq iqtisadi inkişafla bağlı 1980-ci ildəki Brandt hesabatına bənzər bir “Brandt II” hesabatı hazırlamasını istəmişdi. Bu hesabat Afrika üçün genişmiqyaslı iqtisadi dəstək planı təqdim etməyi hədəfləyirdi və ABŞ-ın İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Avropanın bərpası üçün həyata keçirdiyi Marşal planına bənzər bir yanaşma təklif edirdi.
Hesabatın hazırlanması 2005-ci ildə keçiriləcək G8 sammiti və Live Aid-in 20-ci ildönümü ilə üst-üstə düşməli idi. Lakin Geldof və hökumət arasında bu prosesin necə həyata keçiriləcəyi ilə bağlı fikir ayrılığı vardı.
Geldof, Bleyrlə yazdığı məktubda bu məsələnin onun şəxsi rəhbərliyi ilə irəliləməsinin vacib olduğunu vurğulayıb. O, hesabatın tez bir zamanda hazırlanmasının əhəmiyyətini qeyd edərək, vaxt itkisini minimuma endirməyi tövsiyə edib. Geldof bildirib ki, Bleyr rəhbərliyi olmadan uğur əldə etmək mümkün deyil.
2003-cü ildə Geldof və Bleyr arasında baş tutan telefon danışığında Geldof, Afrika liderliyinin zəifliyini qeyd edib və əgər Afrika ölkələrinin daxili problemləri həll edilməzsə, insanların Avropaya miqrasiya edəcəyini və bunun böyük sosial problemlərə yol aça biləcəyini deyib.
Hökumət rəsmiləri Geldofun planına ehtiyatla yanaşırdılar. Onlar planın uğursuz olması halında Geldof və Bono kimi tanınmış kampaniyaçılar tərəfindən ciddi tənqid olunacaqlarını düşünürdülər.
Bleyrin beynəlxalq inkişaf üzrə baş məsləhətçisi Liz Lloyd, Geldofun komissiyanın müstəqil qalması ilə bağlı tələblərinə şübhə ilə yanaşıb. O bildirib ki, əgər sənəd Bleyr tərəfindən dəstəklənəcəksə, onun son redaktə hüququ hökumətə məxsus olmalıdır.
Geldof, Afrika liderlərinin hesabatda əsas rol oynamasına qarşı çıxıb. O, Afrika liderlərinin yetərincə səriştəli olmadığını düşünür və bu layihənin daha çox Qərb ölkələri üçün nəzərdə tutulduğunu bildirib. Bununla belə, Bleyr Cənubi Afrikanın prezidenti Thabo Mbeki ilə ehtiyatla danışmağı və onun dəstəyini qazanmağı məsləhət görüb.
Nəticədə, Gleneagles sammitində yardımın ikiqat artırılması və borcdan azad edilmə məsələləri müzakirə edildi. Geldof bunu “missiya yerinə yetirildi” kimi qiymətləndirdi. Lakin bəzi yoxsulluq əleyhinə kampaniyaçılar hökumətlə çox yaxın əlaqələrin kifayət qədər nəticə vermədiyini iddia etdilər.
Gülay Qəribova
13:35 02.01.2025
Oxunuş sayı: 10293
