ABŞ-nin idxal rüsumları siyasəti: Geosiyasi manevr yoxsa iqtisadi zərurət?
Qlobal iqtisadi münasibətlərdə son illərdə baş verən dəyişikliklər böyük dövlətlərin ticarət siyasətində sərt addımlar atmasına səbəb olub. Xüsusilə ABŞ kimi nəhəng iqtisadi gücə malik ölkələr beynəlxalq ticarətdə mövqelərini qorumaq və daxili bazarı xarici təsirlərdən müdafiə etmək üçün müxtəlif iqtisadi alətlərdən – o cümlədən idxal rüsumlarının artırılmasından – istifadə edirlər. Bu yanaşma ilk baxışda geosiyasi motivlərlə izah olunsa da, əslində arxasında ciddi iqtisadi məqsədlər dayanır. Qlobal bazarlarda rəqabətin artması, alternativ istehsal mərkəzlərinin meydana çıxması və dolların mövqeyinin dəyişməsi ABŞ-ı yeni iqtisadi strategiyalar formalaşdırmağa məcbur edir.
Mövzu ilə bağlı iqtisadi ekspert Günay Hüseynova Crossmedia.az-a açıqlama verib:
"ABŞ prezidenti Donald Trampın 150-ə yaxın ölkəyə tətbiq edəcəyi idxal rüsumu geosiyası səbəblər kimi görünsə də iqtisadi xarakter daşıyır. İlk növbədə onu qeyd edim ki, dolların zəifləməsi, iqtisadi bazarda istehsal onun məhsullarına qarşı alternativ bazarların yaranması bir növ ABŞ-nin ticari tərəfdaşlarını itirməsi və ya ixrac payında azalma deməkdir. Məlumdur ki, nəhəng iqtisadiyyata malik ölkələr müharibə şəraitindən uzaqlaşaraq iqtisadi sanksiya sərgiləyirlər. Hazırda ABŞ-nin tətbiq etdiyi idxal rüsumunun artırılması da bu iqtisadi sanksiyanın əsas tərkib hissəsidir. İqtisadi sanksiya birdən-birə əsassız, səbəbsiz yerə tətbiq edilmir, onun üçün də ilk növəbə Rusiya üzərindən təzyiq olundu, bitərəf ölkələrə qarşı iqtisadi təzyiqlər artdı.Bitərəf ölkələr başlıca olaraq Çin, Hindistan, Malaziya kimi iqtisadi nəhəng ölkələr idi. Çin və Hindistan kimi ölkələr üçün ABŞ bazarını itirmək bir o qədər də əhəmiyyət daşımırdı ilk növbədə əsas səbəb odur ki, həmin ölkələrin yetəri qədər ticari tərəfdaşı var həmçinin də qlobak iqtisadiyyatda alternativ məhsul mövcuddur.
Qərarın ABŞ iqtisadiyyatına təsirinə qaldıqda, dolların zəifləməsi,infylasiya həddinin yüksəlməsi, FED-in uçot siyasətində ola biləcək dəyişikliklər məlumdur. Qərarı tətbiq edən ABŞ bilir ki,zəngin ərəb ölkələri var hansı ki əsas gəlir mənbəyi pertoldandır, həmçinin də dolların zəifləməsi iki tərəfli birbaşa və dolayı olaraq həmin ölkələrin iqtisadiyyatına təsir göstərəcək
Bəhreyin Vəliəhdiylə görüş və ABŞ iqtisadiyyatına yatırilacaq 17 milyard ABŞ dolları bariz nümunədir".
Ayhan
14:42 17.07.2025
Oxunuş sayı: 856
