Rusiya–Azərbaycan münasibətləri çıxılmaz böhrana çevrilir
Rusiyada 2001-ci ildə Yekaterinburqdakı “Xəzər” kafesində baş vermiş qətl hadisəsi ilə bağlı saxlanılan və etnik azərbaycanlı olduqları bildirilən iki nəfərin ölümündən sonra Rusiya–Azərbaycan münasibətlərində gərginlik daha da dərinləşib.
Rusiya mediası hadisəni ürək problemi ilə əlaqələndirsə də, Azərbaycan KİV-ləri həlak olanların qohumlarına istinadla onların işgəncəyə və zorakılığa məruz qaldığını yazır. Qohumlar bildirib ki, saxlanılan şəxslər döyülüb, kafeləri dağıdılıb və zorla kabab bişirməyə məcbur ediliblər. Hadisə ilə bağlı araşdırma aparılacağı bildirilib.
Crossmedia.az xəbər verir ki, skandal artıq beynəlxalq səviyyəyə keçib. Azərbaycanın Xarici İşlər Nazirliyi məsələ ilə bağlı narahatlığını ifadə edib. Rusiya XİN sözçüsü Mariya Zaxarovaya da məsələ ilə bağlı sual verilib. Baş verənlər fonunda Rusiya Baş nazirinin müavini Aleksey Overçukun Bakıya planlaşdırılan səfəri ləğv edilib, Azərbaycan isə Rusiya ilə mədəni əməkdaşlıq çərçivəsində nəzərdə tutulan bütün tədbirləri – konsert, sərgi, festival və digər mədəni layihələri dayandırıb.
Böhranın kökü 2024-cü ilin dekabrında başlayıb
Jurnalist Aleksey Naumovun təhlilinə görə, ikitərəfli münasibətlərdəki gərginliyin əsas mərhələsi 2024-cü ilin dekabrında Bakı–Qroznı marşrutu ilə hərəkət edən Azərbaycan təyyarəsinin qəzaya uğraması ilə başlayıb. Bundan sonra münasibətlər daim aşağı istiqamətdə inkişaf edib.
Rusiya mediasında Ermənistanın Qarabağla bağlı iddialarına zaman-zaman dəstək verən ifadələrin səslənməsi, “Artsax” ifadəsinin işlədilməsi və Qarabağın Ermənistana məxsus olduğu barədə bəyanatlar Azərbaycan ictimaiyyətində narahatlıq yaradıb. Bu, Rusiya dövlət siyasətinin regionla bağlı mövqeyi ilə ziddiyyət təşkil edir. Bununla yanaşı, bəzi rusiyalı bloqerlərin Azərbaycan prezidentinə qarşı təhqiramiz ifadələr işlətməsi də Bakıda yuxarı dairələrin buna səssiz qalmadığına dair düşüncələri artırıb.
Azərbaycan tərəfi bu tənqidlərin yuxarı səviyyədə icazə ilə yayımlandığını iddia edir. Çünki Rusiya prezidentinə və Ukraynadakı xüsusi əməliyyata qarşı edilən tənqidlərə dərhal reaksiya verildiyi halda, Azərbaycan rəhbərliyinə qarşı deyilənlərə susqun yanaşılır.
Azərbaycan mediası da cavab addımı olaraq Rusiya dövlət siyasətini və prezidentini sərt tənqid edir. APA kimi Bakı nəzarətində olan agentliklər bu hadisələri Putinin “güc nümayişi”, rus millətçiliyini azad buraxmaq və siyasi gücünü qorumaq cəhdi kimi şərh edirlər.
Böhranın arxasındaki məqsəd nədir?
Naumovun fikrincə, dövlətlər emosional deyil, rasionalla hərəkət edir. Tərəflərin qarşılıqlı ittiham və sərt bəyanatları onların dövlət maraqlarına cavab verir. Məsələnin dərinləşməsinə baxmayaraq, tərəflərin onun həllinə yönəlmiş aktiv addım atmaması mövcud soyuqluğun hər iki tərəf üçün uyğun olduğunu göstərir.
Bununla belə, münasibətlərdəki bu gərginlik bitdikdən sonra Rusiya–Azərbaycan–Ermənistan–Gürcüstan xəttində regionda yeni güc balansı formalaşa bilər.
Jurnalistin fikrincə, bu balansın nə qədər davamlı və dərin olacağını iqtisadi sahədəki münasibətlər göstərəcək. Çünki logistika və enerji – xüsusilə qaz – həm Moskva, həm də Bakı üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Məhz bu sahədəki inkişaf və ya durğunluq tərəflər arasındakı gərginliyin real dərəcəsini ortaya qoyacaq.
Mədinə Cəlilova
15:10 29.06.2025
Oxunuş sayı: 1950
