Melodiyanın taleyi, sənətin ömrü - Oqtay Kazimi
Azərbaycan musiqi mədəniyyətində Oqtay Kazimi fenomeni
Azərbaycan professional musiqi mədəniyyətinin inkişaf tarixində elə sənətkarlar vardır ki, onların yaradıcılığı təkcə müəyyən bir dövrü deyil, bütöv bir estetik düşüncə sistemini təmsil edir.
Belə sənətkarlardan biri də görkəmli bəstəkar, Xalq artisti Oqtay Kazimidir. Onun yaradıcılığı milli musiqi təfəkkürünün estrada, teatr və kino sahələrindəki inkişafını ardıcıl və dolğun şəkildə əks etdirən nadir sənət nümunələrindən ibarətdir.
Yaradıcılıq dünyagörüşü və musiqi dili
Oqtay Kazimi yaradıcılığının əsas fərqləndirici cəhəti milli musiqi intonasiyalarını müasir melodik düşüncə ilə vəhdətdə təqdim etməsidir. Bəstəkar Azərbaycan xalq musiqisinin lad-intonasiya zənginliyini dərindən mənimsəmiş, bu zənginliyi estrada və səhnə musiqisinin tələblərinə uyğun şəkildə yenidən formalaşdırmışdır.
Onun melodiyaları sadə görünüşünə baxmayaraq, daxili dərinliyə, emosional tutuma və fəlsəfi çalara malikdir.
Kaziminin musiqisində melodiyanın aparıcı rolu xüsusi diqqət çəkir. O, melodiyanı yalnız musiqi komponenti kimi deyil, insan duyğularının bədii ifadə vasitəsi kimi dərk etmişdir. Bu səbəbdən onun əsərləri dinləyicidə süni təsir bağışlamır, əksinə, səmimi və təbii duyğular oyadır.
Mahnı yaradıcılığı və poetik vəhdət
Oqtay Kazimi xüsusilə mahnı janrında zəngin və çoxşaxəli irs qoymuşdur. Onun bəstələdiyi mahnılar Azərbaycan estradasının formalaşmasında mühüm mərhələ təşkil edir. Bəstəkar bir çox görkəmli şairlərin sözlərinə müraciət edərək musiqi ilə poeziya arasında ahəngdar əlaqə yaratmışdır. Bu vəhdət nəticəsində yaranan mahnılar təkcə musiqi əsəri deyil, eyni zamanda bədii-estetik hadisə kimi dəyərləndirilir.
Kaziminin mahnılarında sevgi mövzusu sentimental çərçivədən kənara çıxaraq daha geniş mənəvi məna kəsb edir. Burada sevgi insanın həyata münasibəti, zamanla dialoqu və daxili aləminin təzahürü kimi təqdim olunur. Vətən, həyat, insan taleyi, xatirə və həsrət kimi mövzular da onun yaradıcılığında xüsusi yer tutur.
Teatr və kino musiqisi
Oqtay Kaziminin yaradıcılıq irsi yalnız estrada mahnıları ilə məhdudlaşmır. O, teatr və kino üçün yazdığı musiqilərlə də Azərbaycan səhnə mədəniyyətinə mühüm töhfələr vermişdir. Onun teatr tamaşaları üçün bəstələdiyi musiqilər səhnə hadisəsinin dramaturji xəttini gücləndirir, obrazların psixoloji dərinliyini açır və tamaşaçıda bütöv bədii təsir yaradır.
Kino musiqisində isə Oqtay Kazimi obrazın daxili aləmini musiqi vasitəsilə ifadə etməyi bacaran nadir bəstəkarlardandır. Onun kinoya yazdığı musiqilər süjetin fonunda itib-batmır, əksinə, vizual təsviri tamamlayan və emosional qat yaradan əsas ünsürə çevrilir.
İfaçılıq mədəniyyəti və sənətkar məsuliyyəti
Oqtay Kazimi bəstələrini konkret ifaçının səs tembri və imkanları nəzərə alınmaqla yazan sənətkar idi. Bu yanaşma onun əsərlərinin uzunömürlü olmasının əsas səbəblərindən biridir. Bəstəkar ifaçı ilə bəstəkar arasında yaradıcı dialoqun vacibliyini ön plana çəkir, musiqinin yalnız notlar toplusu deyil, canlı sənət aktı olduğunu göstərirdi.
Eyni zamanda Oqtay Kazimi sənətə mənəvi məsuliyyətlə yanaşan bəstəkarlardandır. Onun yaradıcılığında səthi effektlərə, ötəri populyarlığa meyl yoxdur. Əksinə, hər bir əsərində estetik ölçü, daxili mədəniyyət və sənət etikası qorunur.
İrs və davamlılıq
Bu gün Oqtay Kaziminin yaradıcılığı Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin qızıl fondunun ayrılmaz hissəsidir. Onun bəstələri müxtəlif nəsillər tərəfindən sevilir, yenidən ifa olunur və hər dəfə yeni məna qatları ilə səslənir. Bu fakt sənətkarın yaradıcılığının zamanın sınağından uğurla çıxdığını təsdiqləyir.
Oqtay Kazimi yalnız keçmişin deyil, bu günün və gələcəyin də bəstəkarıdır. Onun musiqisi milli kimliyin, estetik düşüncənin və mənəvi dəyərlərin daşıyıcısı kimi yaşayır və yaşayacaqdır.
Oqtay Kazimi Azərbaycan musiqi tarixində özünəməxsus məktəb yaratmış, sənətə sədaqət, zövq və məsuliyyət nümunəsi göstərmiş böyük sənətkardır. Onun yaradıcılığı milli musiqi mədəniyyətimizin inkişaf yolunu anlamaq üçün etibarlı bədii mənbədir. Bu gün onun doğum günü münasibətilə sənətkarın zəngin irsini ehtiramla yad edir, musiqisinin daim qəlblərdə yaşayacağına dərin inam ifadə edirik.
12:00 27.12.2025
Oxunuş sayı: 3798
