Yoldaşlarım artıq şəhid olduğumu düşünürdü - 22 il XTQ-də xidmət etmiş qəhrəman

Azərbaycanın haqq və ədalət uğrunda apardığı İkinci Qarabağ müharibəsinin möhtəşəm Zəfərindən beş il ötür. 27 sentyabr 2020-ci ildə başlayan bu müharibə təkcə torpaqlarımızın azadlığı deyil, həm də milli qürurumuzun, birliyimizin və gücümüzün təntənəsi oldu. 44 gün davam edən bu şanlı savaş, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin müdrik rəhbərliyi, dəmir iradəsi və sərkərdəlik məharəti sayəsində Azərbaycanın tarixinə Qələbə dastanı kimi yazıldı. Prezident İlham Əliyevin “Qarabağ Azərbaycandır!” kəlamı bu döyüşün simvoluna çevrildi, xalqın ruhunu alovlandırdı, orduya inam və qələbə əzmi verdi.

Qəhrəman Azərbaycan Ordusu bu mübarizədə misilsiz igidlik göstərərək, illərlə düşmən tapdağında qalan torpaqlarımızı addım-addım, kəndbəkənd, şəhərbəşəhər azad etdi. Dəmir yumruq kimi birləşən xalq-ordu birliyi bu zəfərin əsas dayağı oldu. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı cəbhədə vuruşan əsgərlə bir nəfəs aldı, bir ürəklə döyündü. Müharibə günlərində xalqın həmrəyliyi, dövlətə və ordusuna olan sonsuz inamı əsl vətənpərvərlik nümunəsinə çevrildi.

8 noyabr 2020-ci ildə – Şuşanın azad edilməsi ilə Azərbaycanın tarixi Zəfəri tamamlandı. Bu gün biz həmin Qələbənin gətirdiyi qüruru, azad torpaqlarımızın nəfəsini, şəhidlərimizin müqəddəs xatirəsini dərin ehtiramla yad edirik. İkinci Qarabağ müharibəsi yalnız ərazi bütövlüyümüzü bərpa etmədi, həm də xalqımızın mənəvi dirçəlişinin, müstəqil və güclü Azərbaycanın rəmzinə çevrildi.

Bu münasibətlə Crossmedia.az Analitik İnformasiya Portalı olaraq “Zəfər – 5” adlı rubrikamızda möhtəşəm qələbəmizi və onun qəhrəmanlarını sizə təqdim edirik. Rubrikamızın növbəti müsahibi Müdafiə Nazirliyinin Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrində 22 il xidmət etmiş, Füzuli, Cəbrayıl, Hadrut və Şuşanın işğaldan azad edilməsi uğrunda gedən döyüşlərin iştirakçısı, “Cəbrayılın azad edilməsinə görə”, “Füzulinin azad edilməsinə görə”, “Xocavəndin azad edilməsinə görə”, “Şuşanın azad edilməsinə görə”, “Şücaətə görə”, “İgidliyə görə” medalları ilə təltif edilmiş Qazi, baş gizir Vahab Nəhmətovdur. 

 - Hərbiyə necə gəldiniz, bu sahəyə marağınız necə yarandı?

- Qardaşım Nəhmədov Məmməd Birinci Qarabağ müharibəsində şəhid oldu. O zamanlar 14–15 yaşım var idi. Bu hadisə məni həm sarsıtdı, həm də ermənilərə olan nifrətimi daha da artırdı. Məhz buna görə mənim hərbiyə marağım artdı və qardaşımın və digər bütün şəhidlərimizin məzarı önündə and içdim ki, onların qisasını alacağam. Belə də oldu.

 - Döyüş xəbərini necə aldınız, 27 sentyabrda necə hərəkətə keçdiniz?

 - Mən 22 ilə yaxın Azərbaycan Ordusunun Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrində xidmət etmişəm. Döyüşdən əvvəl də ciddi və olduqca çətin təlimlərimiz keçirilirdi. Özümüzü hazırlamışdıq ki, döyüş başlasın və torpaqlarımızı azad edək. 27 sentyabr 2020-ci ildə düşmən təxribatlarının qarşısını almaq üçün bizə əmr gəldi və biz peşəkar XTQ mənsubları olaraq döyüşə başladıq. Döyüşlər Lələtəpənin qarşısında, Cocuq Mərcanlı kəndinin yanından başladı. İlk olaraq 300 XTQ mənsubu birgə əməliyyata başladıq. Birinci səddi yardıqdan sonra düşmən postlarını bir-bir ələ keçirib irəliləməyə başladıq. Düşmənə yenidən güc qüvvəsi yığmağa imkan vermədən irəliləyir, azad etdiyimiz əraziləri bizdən sonra gələn hərbi hissələrə təhvil verərək davam edirdik. İşğaldan azad etdiyimiz ilk şəhər Cəbrayıl oldu. Ora aldadıcı fənddən istifadə edərək daxil olduq. Düşmən hesab edirdi ki, biz Hadrut istiqamətində irəliləyəcəyik, amma istiqaməti dəyişdik. Cəbrayıl şəhərində böyük itkilərimiz oldu. Buna baxmayaraq ruhdan düşməyib torpaqlarımızın azadlığı uğrunda qürurla vuruşduq.

Cəbrayıl şəhərini azad etdikdən sonra növbəti hədəf Hadrut idi. Hadrut qəsəbəsi Qarabağın giriş qapısı olmaqla yanaşı düşmənin əsas qüvvələrinin mərkəzi idi. Hadrutun ətrafındakı yüksəklikləri üç qrupa bölərək ələ keçirdik. Orada da güclü döyüşlər getdi. Hadrutun strateji əhəmiyyəti olduğundan düşmən onu ələ vermək istəmirdi. Kənar yüksəklikləri əldə etdikdən sonra üç istiqamətdən Hadruta giriş etdik və beləcə Hadrut da işğaldan azad edildi. Hadrutdan sonrakı istiqamət Xocavənd rayonu oldu. Xocavənd və ətraf kəndləri azad etdikdən sonra Qırmızıbazar ətrafında ağır döyüşlər getdi. Düşmən elə düşünürdü ki, biz Qırmızıbazarı azad etdikdən sonra Şuşaya irəliləyəcəyik, ona görə də bütün güc vasitələrini ora yönəltmişdi. Çətin döyüş əməliyyatından sonra o ərazi də düşməndən təmizləndi və yuxarı komandanlığın əmri ilə Şuşaya doğru irəliləməyə başladıq.

- Siz Şuşada hansı vəzifəni yerinə yetirirsiniz? 

Çanaqçı kəndini azad etdikdən sonra şəxsi heyətin burada yerləşməsi üçün müəyyən vaxt verildi. Bizim tapşırığımız şəxsi heyətin silah-sursat və təminatını çatdırmaq idi. Şəxsi heyəti Çanaqçının girişində sursatla təmin etdikdən sonra yenidən silah gətirmək üçün geri döndük. Mən yoldaşlarıma dedim ki, bu yolu gecə qət edək — sakitdir. Amma yoldaşlar dedi ki, qalaq dincələk, sabah tezdən çıxarıq. Bir-iki saat istirahətdən sonra texnikalara mindik və irəliləməyə başladıq. Orada bir yüksəklik var idi. O yüksəkliyi qalxdıqdan sonra düşmənin açıq hədəfinə düşdük. Qabaqdakı maşını vurduq. İdarə etdiyim maşın da sirkələnir, çətin hərəkət edirdi. Maşını gizli yerdə saxladım və dərhal özümü aşağı atdım. Sıldırım qayalardan aşağı düşdüm və 4–5 dəqiqə sonra gördüm ki, minaçəkən idarə etdiyim maşını vurub. Bunlar müharibədə adi hallardır. Ruhdan düşmədən silahları nəqliyyatsız, piyada şəkildə daşımağa başladıq. Kəndin kənarına çatanda at və uzunqulaq gördük. Qərara gəldik ki, bu çətin relyefdə heyvanlardan istifadə edək. Üç yoldaşımız gedib iki at və iki uzunqulaq gətirdi. Təminatın yarısını heyvanlara, yarısını isə özümüzə götürdük və Şuşaya yola düşdük. Noyabrın 5-i səhər biz Daşaltının sol cinahına çatdıq. 5-i axşam Laçın koridorunu keçdik və şəxsi heyətin yanına çatdıq. Komandirə əlaqə saxladıq və bildirdilər ki, hazırda Şuşada ciddi döyüşlər gedir, girmək mümkün deyil: “Sabah bələdçi verərik, gedərsiniz". Əlaltı vasitələrdən istifadə edərək özümüzə müvəqqəti səngərlər qazmağa başladıq, çünki ətrafımızı güclü artilleriya ilə vururdular. Orada həm müdafiəni təşkil etmək, həm dincəlmək, həm də növbəti mərhələdə Şuşaya hərəkət etmək üçün hazırlaşmalı idik. Gecə saat 3 radələrində sağ-solumuzu dəhşətli şəkildə atəşə tutdular. Dəqiq yerimizi tapa bilmirdilər. Böyük bir artilleriya mərmisi düşdü — həmin zərbədən 19 şəhid və 14 yaralı oldu. Bu zərbədə mən də yaralandım. Qəlpə boyun və kürək hissəmi yaralamışdı. Boynuma qəlpə dəydikdə düşündüm ki, düşmən səngərə basqın edib və məni silahla vurdular. Sonra toz-torpaq qalxdı və barıt iyləri yayıldı — görünürdü ki, uzaqdan vurulmuşuq. Orada şəhid baş leytenant Ağayev Asəf mənə yaxınlaşdı. Dedim ki, boynum çox ağrıyır, kürəklərimdə sızıltı var. O, yağmurluğu üstümə tutaraq fənər işığı ilə baxıb dedi: “Vahab, boynundan çox pis yaralanmısan, amma kürəyinə ilkin tibbi yardım göstərə bilərik.” Kürəyimə ilkin tibbi yardım göstərildi. Boynum isə yavaş-yavaş qanaxma səbəbindən qurumağa başlayırdı. Qəlpənin ucu görünürdü. Mən dedim: “Gör çıxırsa, ucundan tutub yavaş-yavaş çıxar.” Mərmi təxminən əlin yarısı boyda idi. Asəf mərmini bir az oynatdı, amma ağrıya görə çıxartmağa icazə vermədim. Yaxşı ki, çıxarmadıq — çıxarılsaydı qanaxma dayandırılmayacaqdı.

1.  - Ölümlə üz-üzə qalmısınız, nə düşünürdünüz, yaralı vəziyyətdə olanda yoldaşlarınız ilk nə etdi?
2.  - Atışlar yavaş-yavaş səngidi. Məndən soruşdular ki, nə edə bilərlər? Dedim: “Məni səngərdən 50 metr aşağıya yerləşdirin.” Yenə soruşdular sənə nə verək? Dedim ki, su, yağmurluq və siqaretimi bol versinlər. İki nəfər köməkləşib məni aşağıda yerləşdirdilər, silahımı da yanıma qoydular. Və orada təcili yardımla ölümə qarşı mübarizə apardım. Yağmurluğu üzərimə atdım və dayanmadan siqaret çəkərək çalışdım ki, yuxum gəlməsin. Mənə orada ağrıkəsici — morfin vurulmuşdu. Morfin insana yuxu verə bilərdi və yuxuya getsəm ölməkdən qorxurdum. Qanaxmaya qarşı su içmək olmaz, amma boğazım qurumasın deyə az-az su içirdim. Beləliklə orada təxminən 4 saata yaxın qaldım. Yağmurluğu açanda gördüm ki, artıq hava işıqlanıb. İstədim qalxım, amma dura bilmirdim. Qışqırmaq istədim, amma qışqıra bilmirdim. Yuxarıdan səs-küy eşidirdim. Atışmalar səngiyəndə silahımla iki güllə havaya atdım. Güllə səsinə şəxsi heyət gəldi. Uşaqlar məni görüb şok keçirdilər — mənim şəhid olduğumu zənn etmişdilər. Danışa da bilmirdim, işarələrlə demək istədiklərimi göstərirdim. Məni qaldırdılar, amma hərəkət edə bilmədiyim üçün ayaq üstə dura bilmirdim. Komandirə yaxınlaşdım; o hətta zarafat etdi: “Sən sağsan?” Başımla işarə etdim ki, bəli. Mənə dedi: “Gözlə, təxliyyə gələcək, səni aparacağıq.” Boğazım bir az özünə gəlmişdi. Komandirə dedim ki, mən o yolu gəlmişəm — “Təxliyənin gəlməsi mümkün deyil.” O soruşdu ki, nə fikirləşirsən? Dedim: “İcazə verin piyada gedək həmin yolu.” Özümüzlə müdafiə məqsədli şəxsi heyət götürərək yola düşdük. Ərazi olduqca çətin idi. Yollarla hərəkət edə bilmədiyimiz üçün yaralı-yaralı dağlarla 24 km irəlilədik. İçlərində ən ağır yaralı olmağıma baxmayaraq ən qabaqda mən gedirdim, çünki məqsəd qoymuşdum ki, ölməməliyəm. Gəlib yuxarı komandana gəldiyimizi məruzə etdik. Komandanlıq bildirdi ki, texnikanın getməsi çətindir. 50–60 yaralı olduqda bizi kamaz tipli maşına yerləşdirib yola salacaqlar. Belə də oldu. Orada ilkin tibbi yardım göstərildi və yeməklə təmin olunduq. Daha sonra 3 saatlıq yolda Hadruta çatdıq. Ambulanslar bizi gözləyirdi; ilkin tibbi yardımın ardından rentgenə getdik. Xoşbəxtlikdən qəlpə sümüyə dəyməmiş, sadəcə yumşaq toxumalara ziyan vurmuşdu. Məni əməliyyat otağına apardılar və gözümü açanda Füzuli xəstəxanasında olduğumu gördüm. Bir gün sonra isə Lənkərana təxliyyə edildim. Noyabrın 9-dan 10-a keçən gecə xəbərləri izləyirdim — Ermənistan məcbur olub məğlubiyyətini qəbul etdi və kapitulyasiyaya imza atdı. Mən bu zəfərin səhəri həkimlərdən icazə alaraq şəhid qardaşımın məzarına getdim. Zəfər xəbərini onunla bölüşdüm və dedim ki, “Qanınız yerdə qalmadı!”
3. 
   
4. 
   

- Qazanılan möhtəşəm Zəfərimizin 5 illiyi ilə bağlı nə demək istəyirdiniz?

 - Bu nüharibə təkcə ordunun gücü ilə qazanılmadı. Cənab Ali Baş Komandan İlham Əliyevin siyasəti, xalqımızın dəstəyi, birliyi və ordumuzun gücü sayəsində biz bu zəfəri əldə etdik. Bu bayram münasibətilə xalqımızı təbrik edir, daim sülh və əmin-amanlıq arzu edirəm. Gənclərə tövsiyyəm odur ki, qazandığımız zəfəri daima qoruyub saxlasınlar, bayrağımızı ucaltsınlar və əziyyətimizi unutmamalıdırlar.

Ayhan