Baydenin Cənubi Qafqaz siyasəti iflasa uğradı: ABŞ yenidən regiona qayıtmaq istəyir - Politoloq
ABŞ administrasiyası Cənubi Qafqaz siyasətində praqmatik yanaşma nümayiş etdirərək, regionda sabitlik və təhlükəsizliyi təmin etməyə çalışır. Donald Trampın ABŞ-ın xarici siyasətində prioritetlərin dəyişməsi, xüsusilə Rusiya və İranın təsirinə qarşı mübarizə, Cənubi Qafqazda yeni dinamika yaradır. Bununla yanaşı, ABŞ-ın Ermənistana 52 milyon dollar yardım ayırması, İrəvanın Qərblə əlaqələrini gücləndirmək və Rusiyanın təsirindən uzaqlaşdırmaq məqsədi daşıyır.
Məsələ ilə bağlı politoloq Yalçın Hacızadə Crossmedia.az-a açıqlamasında bildirib ki, ABŞ Dövlət katibi Mark Rubionun Azərbaycan və Ermənistan arasında münaqişə riskinin hələ də qaldığını bildirməsi və sülhün təmin edilməsinə yönəlmiş çağırışları beynəlxalq ictimaiyyətin bölgəyə diqqətini bir daha gündəmə gətirib. Marko Rubio Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsi qarşısında ifadəsi zamanı bildirib ki, “Azərbaycanla bağlı əsas diqqətimiz bu ölkə ilə Ermənistan arasında sülhün əldə olunmasına yönəlib". Son zamanlar ABŞ hökuməti ilə Azərbaycan arasında münasibətlərdə müşahidə olunan müsbət dinamika fonunda bu bəyanat xüsusilə diqqət çəkir.
Y.Hacızadənin sözlərinə görə, İkinci Qarabağ müharibəsindən əvvəl də, ondan sonra da Azərbaycan münaqişənin sülh yolu ilə həllinin tərəfdarı olub. Lakin təəssüf ki, Ermənistanın işğalçı siyasətindən əl çəkməməsi və qeyri-konstruktiv mövqeyi səbəbindən bu günə qədər sülh razılaşması rəsmi şəkildə təmin olunmayıb. Politoloq qeyd edib ki, Ermənistan 2020-ci ildə “kapitulyasiya aktını” imzalasa da, həm hakimiyyətdə, həm də müxalifət daxilində revanşist mövqedə dayanan qüvvələr var. Onlar sülh danışıqlarının uzadılması ilə məsələnin gələcəkdə dəyişə biləcək regional və beynəlxalq siyasi şəraitə uyğun olaraq yenidən gündəmə gətirilməsinə çalışırlar.
Politoloq vurğulayıb ki, bu qüvvələrin əsas dayaqlarından biri də Rusiyaya bağlı qüvvələrdir. Və o qeyd edib ki, onlar hesab edirlər ki, Rusiyanın beynəlxalq vəziyyəti yaxşılaşarsa, Moskva regiona yenidən təsir imkanlarını bərpa edə bilər. Ermənistan daxilindəki həmin qüvvələr də bu məqsədlə sülh prosesini əngəlləməyə çalışırlar.
Yalçın Hacızadə əlavə edib ki, Ermənistan hələ də Azərbaycana və qardaş Türkiyəyə qarşı torpaq iddialarından rəsmi şəkildə imtina etməyib. Politoloq, onların Konstitusiyasında işğal siyasətinə təşviq edən, hətta bunu rəsmiləşdirən müddəaların hələ də qaldığını və bunun da bölgədə sülhə hər zaman təhdid yaratdığnı bildirib.
Onun fikrincə, Tramp hakimiyyətə gəldikdən sonra dünya üzrə münaqişələrin sülh yolu ilə həllinə üstünlük verən siyasət yürütməyə çalışır. Rusiya–Ukrayna müharibəsi, Həmas–İsrail toqquşmaları və bu ayın əvvəlində yenidən alovlanan Pakistan–Hindistan gərginliyinin aradan qaldırılması proseslərində ABŞ-nin rolu müşahidə olunub. Hacızadəyə görə, bu yanaşma Cənubi Qafqaz bölgəsinə də sirayət edir.
Y.Hacızadənin sözlərinə görə, Azərbaycan və Ermənistan arasında müharibə bitsə də, sülh danışıqları üçün 17 bəndlik razılaşma əldə olunsa da, hələlik sülh müqaviləsi bağlanmayıb. Politoloq, Tramp hakimiyyətinin bu müqavilənin imzalanmasında da öz rolunun olmasına çalışdığını vurğulayıb. Azərbaycan isə daim vasitəsiz və birbaşa danışıqların tərəfdarı olub və bunun daha çox effektiv olduğunu hesab edir deyə politoloq bildirib.
Yalçın Hacızadə həmçinin qeyd edib ki, Tramp əsasən ABŞ-ın maraqlarından çıxış edir və bu da Cənubi Qafqazda siyasi, hərbi, iqtisadi, enerji və nəqliyyat-kommunikasiya layihələrində xüsusi çəkisi olan Azərbaycanla səmimi və maraqlara əsaslanan münasibətlərin qurulmasını zəruri edir. “Keçmiş Bayden administrasiyasının Cənubi Qafqaz və Orta Asiya ilə bağlı siyasəti iflasa uğradı. Ona görə də yeni administrasiya regiona qayıtmaqda maraqlıdır. Bu isə yalnız Cənubi Qafqazın əsas oyunçusu və Orta Asiyanın qapısı olan Azərbaycanla bərabər hüquqlu siyasət əsasında mümkündür”– deyə o vurğulayıb.
Politoloq xüsusilə qeyd edib ki, Azərbaycansız, bizimlə normal münasibət qurmadan hansısa güc və dövlət bu bölgədə ola və qala bilməz.
Yalçın Hacızadə sonda Avropa İttifaqının, xüsusən də Fransanın da Azərbaycana qarşı apardığı qərəzli siyasətdən nəticə çıxardığını bildirib. Onun sözlərinə görə, Fransa Azərbaycana qarşı birtərəfli yanaşmalarla regionda və Orta Asiyada təsir imkanları əldə etməyə çalışsa da, bu siyasət nəticə vermədi. “Biz artıq onların da siyasətində dönüş etdiyini müşahidə edirik” – deyə politoloq əlavə edib.
Fatimə Nəbiyeva
11:36 24.05.2025
Oxunuş sayı: 811
