Prezidentdən Üzeyir Hacıbəyovla bağlı mühüm addım: “Dahi bəstəkarın, böyük publisistin əsərlərinin tam akademik küliyyatı hazırlanmalıdır"
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev dahi bəstəkar, Şərqdə ilk operanın yaradıcısı, görkəmli musiqişünas-alim, istedadlı publisist, dramaturq və pedaqoq Üzeyir Əbdülhüseyn oğlu Hacıbəylinin anadan olmasının 140 illiyinin qeyd edilməsi ilə bağlı Sərəncam imzalayıb.
Sərəncamda vurğulanır ki, 2025-ci ilin sentyabr ayında Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin banisi, Xalq artisti, Dövlət mükafatları laureatı, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubileyi tamam olur. Bu əlamətdar hadisə münasibətilə həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq səviyyədə müxtəlif tədbirlərin, elmi konfransların və mədəni layihələrin həyata keçirilməsi planlaşdırılır.
Sözügedən sərəncamın əhəmiyyəti barədə Crossmedia.az-a danışan mətbuat tədqiqatçısı, Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsinin Milli Mətbuat Tarixi kafedrasının dosenti Aygün Əzimova Üzeyir Hacıbəylinin Azərbaycan mədəniyyəti və mətbuat tarixindəki müstəsna roluna diqqət çəkib.
O, bildirib ki, Üzeyir Hacıbəylinin publisistik və jurnalistlik fəaliyyəti onun musiqi sahəsindəki xidmətləri qədər önəmlidir:
“Üzeyir Hacıbəyli təkcə Azərbaycan musiqisinin deyil, həm də mətbuatının inkişafında mühüm rol oynayıb. O, bir sıra mətbu orqanlarda çalışıb, redaktor kimi fəaliyyət göstərib və Azərbaycan mətbuatında redaktorluq məktəbini formalaşdırıb. Onun publisistikası milli ideologiyanın formalaşmasına və Azərbaycanın istiqlal düşüncəsinin möhkəmlənməsinə böyük töhfə verib. Dövrünün aktual problemlərini qaldıran, milli dəyərləri təbliğ edən və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulmasına ideoloji əsaslar yaradan yazıları bu gün də aktuallığını qoruyur”.
A.Əzimova əlavə edib ki, sovet dövründə Üzeyir Hacıbəylinin musiqi fəaliyyəti daha çox ön plana çıxarılsa da, onun jurnalistlik və publisistik irsi kifayət qədər araşdırılmayıb:
“Üzeyir Hacıbəylinin publisistik məqalələri müstəqil Azərbaycan dövləti ideyasını, türkçülük və azərbaycançılıq məfkurəsini təbliğ edirdi. O, ruslaşdırma siyasətinin fəsadlarından, milli kimliyin qorunmasının vacibliyindən, İslamofobiyanın Avropada yayılmasından yazıb. Sovet senzurası bu fikirlərin yayılmasına imkan vermədiyi üçün onun publisistik irsi uzun illər kölgədə qaldı. Ancaq Azərbaycanın müstəqilliyini bərpa etməsindən sonra arxivlər açıldı və Üzeyir Hacıbəylinin mətbuat sahəsindəki misilsiz xidmətləri yenidən gündəmə gəldi”.
Tədqiqatçı hesab edir ki, Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubileyi çərçivəsində onun publisistik irsi də xüsusi araşdırılmalı, əsərləri geniş oxucu kütləsinə təqdim olunmalıdır:
“Sovet dövründə Üzeyir Hacıbəylinin 10 cildlik əsərlərinin çap edilməsi nəzərdə tutulmuşdu, lakin bu proses tam həyata keçirilmədi. Ümid edirik ki, 140 illik yubiley çərçivəsində bu məsələ yenidən gündəmə gələcək və dahi bəstəkarın təkcə musiqi deyil, həm də publisistik irsi sistemli şəkildə nəşr ediləcək”.
Aygün Əzimova həmçinin Üzeyir Hacıbəylinin 140 illik yubiley tədbirlərindən birinin Şuşa şəhərində, yeni bərpa olunan ev-muzeyində keçirilməsinin vacibliyini qeyd edib:
“Şuşa Üzeyir Hacıbəylinin doğma yurdudur. 2020-ci ildə şəhər işğaldan azad olunduqdan sonra onun ev-muzeyinin bərpasına başlanıldı və 2024-cü ilin sentyabrında bərpa işləri tamamlandı. Bu, Üzeyir bəyin irsinə göstərilən böyük ehtiramdır. Hesab edirəm ki, yubiley tədbirlərindən biri mütləq onun Şuşadakı ev-muzeyində keçirilməlidir. Bu, təkcə onun xatirəsinə hörmət deyil, həm də Şuşanın Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı kimi rolunu bir daha vurğulayacaq”. – deyə o əlavə edib.
Hazırda Azərbaycan məktəb dərsliklərində Üzeyir Hacıbəyli əsasən bəstəkar kimi təqdim olunur. Onun publisistik fəaliyyəti haqqında məlumatlar isə ya çox azdır, ya da ümumiyyətlə qeyd edilmir. Bu baxımdan, Aygün Əzimova qeyd edir ki, Üzeyir Hacıbəylinin publisistik irsi də dərsliklərdə əksini tapmalıdır. Bu, gənc nəsillərin onun çoxşaxəli fəaliyyətini daha yaxşı tanımasına və dərk etməsinə kömək edəcək.
Üzeyir Hacıbəylinin yubileyi ilə bağlı tədbirlər çərçivəsində onun musiqi və publisistik irsi yeni tədqiqatlarla zənginləşəcək. Mədəniyyət və elm adamları bu yubileyin təkcə konsert və anım tədbirləri ilə deyil, onun çoxşaxəli irsinin geniş araşdırılması və təbliği ilə əlamətdar olacağına inanırlar.
Maral Şahverdili
11:58 05.02.2025
Oxunuş sayı: 4188
