Ermənistan rəsmilərini ifşa edən sorğu: “Azərbaycanlıların tələbi yalnız torpaqlara aid deyil”

Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi (STM) qərbi azərbaycanlılar arasında sorğu keçirib. Sorğunun əsas məqsədi Ermənistanın tarixi həqiqətlərlə bağlı yalanlarını ifşa etmək olub. Sorğu iştirakçılarına tarixi torpaqları tərk edərkən Ermənistan hökuməti tərəfindən onlara hər hansı kompensasiya ödənilib-ödənilmədiyi barədə sual ünvanlanıb. Onların arasında kompensasiya aldığını bildirən olmayıb. Sorğuda iştirak edənlərin 98,5%-i heç bir kompensasiya almadıqlarını bildirib. 1,5%-i rəy bildirməkdə çətinlik çəkib. Bu, Ermənistan xarici işlər naziri Ararat Mirzoyanın səsləndirdiyi fikirlərə uyğun gəlmir. Belə ki, o, yanvarın 8-də keçirdiyi mətbuat konfransında “biz heç vaxt sovet dövründə Ermənistanda azərbaycanlıların yaşadığını, Sovet İttifaqının dağılması ilə birlikdə Ermənistanı tərk etdiklərini gizlətməmişik. Azərbaycanlılar Ermənistanı heç bir məcburi köçkünlük olmadan, sivil şəkildə tərk ediblər. 100 ailə mənzillərini satıb, 12 mindən çox ailə Azərbaycanda yaşayan ermənilərlə mənzillərini dəyişib. 160 mindən çox insan Ermənistan hökumətindən təzminat alıb” - deyə bildirmişdi. Beləliklə, məhz STM-nin sorğusu nəticəsində Ermənistanın yalanları bir daha ifşa olundu. 

Mövzu ilə bağlı STM-nin sektor müdiri Əfqan Vəliyev Crossmedia.az- a açıqlamasında dedi ki, qərbi azərbaycanlılar öz tarixi yurdlarından Ermənistan hakimiyyətinin iddiaları nəticəsində deyil, zorakı deportasiya və soyqırım yolu ilə qovulublar və onların heç biri kompensasiya almayıb: “Sorğu nəticələrinə əsasən, respondentlərin 98,5 %-i heç bir kompensasiya almadığını bildirib, 1,5 %-i isə suala cavab verməkdə çətinlik çəkib. Bu, onu göstərir ki, qərbi azərbaycanlılar öz tarixi torpaqlarından zorla qovulublar və onların həmin torpaqlara qaytarılması tarixi ədalətin bərpası deməkdir. Bu məsələdə beynəlxalq təşkilatlar fəaliyyətlərini artırmalı və Ermənistan hakimiyyəti Qərbi Azərbaycan İcması (QAİ) tanımalı, həmin icma ilə görüşlər keçirərək yurdlarından çıxanların geri qayıtması prosesini təmin etməyə çalışmalıdır. Bu, beynəlxalq hüququn və ədalətin bərpasına töhfə verəcək. Düşünürəm ki, bu prosesdə beynəlxalq təşkilatların iştirakı üçün artıq vaxt gəlib çatıb, hətta gecikib”.

Ə.Vəliyev bildirib ki, Ermənistanın keçmiş Levon Ter  Petrosyanın da bildirdiyi kimi, azərbaycanlılar tarixən Qərbi Azərbaycanda yaşayıblar və hətta son deportasiyaya qədər bir çox ərazidə əsas sakin olublar. Bunu həmçinin həmin yerlərdəki maddi-mədəni irs və toponimlər də təsdiq edir. Azərbaycanlıların həmin ərazilərdə qədim dövrlərdən yaşadığı müxtəlif sənədlərdə və xəritələrdə də öz əksini tapıb. Rəsmi Bakı öz mövqeyində qətiyyətlidir və bu məsələ azərbaycanlıların həmin torpaqlara qayıtması təmin olunmayana qədər mübarizə davam edəcək. Azərbaycanlıların Ermənistandan tələbi yalnız torpaqlara dair deyil, həm də öz evlərinə, mülklərinə könüllü və ləyaqətli şəkildə qayıtmaq hüquqlarının təmin edilməsidir”.

Sektor müdirinin sözlərnə görə, bu ərazilərdən soyqırım və deportasiya yolu ilə qovulan azərbaycanlılar, hər şeylərini itirərək Azərbaycana sığınan insanlar hələ də hüquqlarının bərpa olunmasını gözləyirlər: “Onlar Ermənistan hakimiyyətinin yalan bəhanələr irəli sürməkdənsə, hüquqlarının bərpasına və tarixi torpaqlarına qayıdışlarının təmin olunmasına yönəlmiş fəaliyyət göstərməsini tələb edirlər. Eyni zamanda onlar ən qısa zamanda öz doğma yurdlarına qayıtmaq istəyirlər. Bu, QAİ-nin ən böyük arzularından biridir. Azərbaycan dövləti də bu istiqamətdə fəaliyyət göstərir və qərbi azərbaycanlıların təşkilatlanaraq, müşahidə altında, könüllü və ləyaqətli şəkildə öz tarixi torpaqlarına qayıtması üçün tədbirlər görür”.

Fidan Hacızadə