Tripolidə gərgin gecə: "Gineva"nın qətli şəhəri qarışdırdı
Liviya paytaxtı Tripolidə tanınmış sahə komandiri və Sabitlik Dəstək Qüvvələrinin (SSA) rəhbəri Əbdül Ğani əl-Kikli — daha çox “Gineva” ləqəbi ilə tanınan şəxsin öldürülməsindən sonra şəhərdə silahlı toqquşmalar başlayıb. O, bazar ertəsi axşamı yaxın çevrəsi ilə birlikdə müəmmalı şəraitdə qətlə yetirilib.
Crossmedia.az xəbər verir ki, bu barədə xarici KİV məlumat yayıb.
Əl-Kiklinin ölümündən dərhal sonra Tripolinin müxtəlif rayonlarında rəqib silahlı qruplar arasında döyüşlər alovlanıb. Şəhər küçələrində tanklar və ağır texnika müşahidə olunub, intensiv atəş səsləri eşidilib. Əsas toqquşmalar Ginevanın güclü dayaqları hesab edilən Əbu Səlim və Maşru bölgələrində cəmlənib.
Ginevanın rəhbərlik etdiyi SSA qüvvələrinə qarşı çıxanlar arasında Misurata Birləşmiş Qüvvələri, 444-cü briqada, 111-ci briqada və Direksiya Dəstək Qüvvələri yer alır. Ginevanın evi yandırılıb, hadisə yerindən çəkilmiş videolar bu məlumatı təsdiqləyir.
Məlumatda bildirilir ki, Milli Həmrəylik Hökuməsinin Daxili İşlər Nazirliyi Tripolinin qərb bölgələrinin sakinlərinə evlərini tərk etməməyi tövsiyə edib. Təcili Yardım və Fövqəladə Hallara Reaksiya Mərkəzinin sözçüsü Malik Marsit fövqəladə hazırlıq rejimi elan edib və vətəndaşları maksimum ehtiyatlı olmağa çağırıb.
Hadisələrin fonunda Mitiga hava limanından mülki təyyarələrin təxliyəsinə başlanılıb. Rəsmi mənbəyə görə, ehtiyat tədbiri olaraq təyyarələr Misurata hava limanına yönləndirilir.
Əl-Kiklinin qətlinin səbəbləri və onun ardınca baş verən toqquşmalarla bağlı hələlik rəsmi açıqlama verilməyib. Tripolidə vəziyyət olduqca gərgin olaraq qalır və hakimiyyət orqanları daha da kəskinləşmə ehtimalı barədə xəbərdarlıq edir.
Nominal olaraq, Tripolidəki bütün bu silahlı qruplar Milli Həmrəylik Hökuməsinə tabe olan Liviya Silahlı Qüvvələrinin bir hissəsi kimi təqdim olunsa da, reallıqda onlar 2011-ci ildə Kəddafinin devrilməsindən sonra yaranan müstəqil və bir-biri ilə tez-tez toqquşan müxtəlif hərbi qruplaşmalardır. Onlar arasında Misurata Hərbi Şurası, Neft Obyektlərinin Mühafizə Xidməti, Tripoli Müdafiə Qüvvələri, 444-cü briqada, Daxili İşlər Nazirliyinə formal tabe olan RADA (Xüsusi Əməliyyatlar Qüvvələri), tuareg milisləri və başqaları yer alır.
Xatırladaq ki, RADA və 444-cü briqada 2023-cü ilin avqustunda da Tripolidə bir-biri ilə qarşıdurmaya girmişdi. Həmin vaxt RADA 444-cü briqadanın komandiri Mahmud Hamzanı həbs edib.
Qeyd edək ki, hazırkı hadisələrə Liviyanın şərqini nəzarətdə saxlayan general Xəlifə Haftarın rəhbərlik etdiyi Liviya Milli Ordusu qarışmayıb — heç olmasa, hələlik.
Əbdül Ğani əl-Kikli — “Gineva” kim idi?
2011-ci ildə Müəmmər Kəddafi rejiminin süqutundan sonra ölkə xaosa qərq oldu. Tripolidə hakimiyyət uğrunda müxtəlif silahlı dəstələr mübarizəyə başlayıb. Bu qarışıqlıqda əvvəllər sadə çörəkçi olan və Kikl şəhərindən olan Əbdül Ğani əl-Kikli Aбу Səlim bölgəsində nüfuz qazanıb. Yerli silahdaşları ilə birlikdə hərbi kazarmanı ələ keçirərək öz dəstəsini qurub.
Əvvəlcə Abu Səlim Hərbi Şurasına tabe olan Gineva zamanla müstəqil qüvvəyə çevrilib. Onun dəstəsi 2014-cü ildəki vətəndaş müharibəsindən sonra daha da gücləndi və 2015-ci ildən etibarən bölgədə dominant qüvvəyə çevrilib.
2017-ci ildən Gineva artıq Tripolinin əsas dövlət obyektlərinə — o cümlədən “Rixos” otelinə və hökumət binalarına nəzarət edirdi. Bu onu “Tripoli kvarteti”nə daxil olan 4 əsas hərbi gücdən birinə çevirib.
2019-cu ildə Xəlifə Haftarın Tripoliyə hücumu zamanı Gineva böyük hərbi rol oynamasa da, siyasi təsirini artırmağı bacarıb. O, o dövrdəki baş nazir Fayez Saracı Sabitlik Dəstək Qüvvələrini yaratmağa razı salıb. Bu qurum rəsmi nazirliklərə tabe olmayaraq birbaşa Prezident Şurasını qoruyur və Ginevaya həm maliyyə, həm də siyasi güc qazandırıb.
Fatimə Məmmədova
12:27 13.05.2025
Oxunuş sayı: 16047
