XTQ zabiti ilə MÜSAHİBƏ: Heç bir şey hiss etmədiyim üçün mərminin bədənimin yarısını qopartdığını düşündüm

44 gün davam edən hərbi əməliyyatlar zamanı xalq və ordu bir amal uğrunda birləşdi, “dəmir yumruq” ifadəsi milli iradənin rəmzinə çevrildi. Cəbhədə döyüşən əsgər qədər arxada dayanan xalqın duanı, dəstəyi və güvəni də bu Qələbənin əsas sütunlarından oldu. 8 noyabrda Şuşanın azad edilməsi ilə Azərbaycan tarixi bir dönüş nöqtəsinə qədəm qoydu – ərazi bütövlüyümüz bərpa edildi, milli ləyaqətimiz öz tarixi zirvəsinə yüksəldi.

Bu gün biz həmin qələbəni yalnız hərbi uğur kimi deyil, həm də milli dirçəlişin, tarixi ədalətin bərpasının və güclü dövlətçilik iradəsinin təntənəsi kimi xatırlayırıq.

Bu münasibətlə Crossmedia.az Analitik İnformasiya Portalı olaraq “Zəfər – 5” adlı rubrikamızda möhtəşəm qələbəmizi və onun qəhrəmanlarını sizə təqdim edirik. Rubrikamızın növbəti müsahibi Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrdə “Əfsanəvi tabor”un komandiri, 2014-cü il avqust, 2016-cı il Aprel döyüşlərinin, düşmən təxribatlarının qarşısının alınmasında bir çox döyüş tapşırıqlarında iştrak edən və o cümlədən Vətən müharibəsinin qəhrəmanlarından biri, ehtiyatda olan polkovnik-leytenant Əliyev Nizami Eldar oğludur.

- Bu sahəni necə seçdiniz? Hərbi yolunuz necə başladı?

- Mənim karyeram uşaqlıq illərimdən formalaşmağa başlayıb. Mənim uşaqlıq dövrüm Birinci Qarabağ müharibəsinin ən çətin, ən gərgin dövrlərinə təsadüf edirdi. 

Həmin dövrdə Gəncə şəhərində yaşayırdım, Gəncə şəhərinin Əhməd Cavad adına olan 2 nömrəli məktəbdə oxuyurdum. Yaşım az olsada, vətənimizdə baş verən hadisələri artıq dərk edirdim, bunlar müstəqillik yolunda gedən mübarizə, qeyri sabitlikdən yaranan çətinliklər, düşmənin işğalçı siyasəti. Müstəqillik duyğusu yeni yaranırdı, xalqın bir tərəfdən azadlıq mübarizəsi, digər tərəfdən torpaq itkisi, köçkünlük, hər evdə və ailədə demək olar şəhid xəbərləri mənə təsir edirdi. 20 Yanvar faciəsi, Xocalı soyqırımı kimi hadisələr təkcə böyüklər üçün yox, mənim üçün də dərin yaralar açmışdı. Məndən bir neçə yaş böyük gənclərin könüllü olaraq döyüşə yollandığını, bəzilərinin geri qayıtmadığını, şəhid xəbərlərinin tez-tez gəldiyini görürdüm. Bu məndə qorxu yox, böyük bir intiqam hissi yaratdı. Uşaqlıqdan qərar verirdim ki, böyüyəndə mütləq xüsusi təyinatlı olacam. Fiziki baxımdan çox güclü olmağı qarşıma məqsəd qoymuşdum ki, hərb yoluna hazır olum, daim idmanla məşğul olurdum. Sonra öyrəndim ki, Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseyə qəbul mümkündür. Qərarımı valideynlərimə bildirdim. Onlar əvvəl tərəddüd etsələr də, sonda qərarıma hörmət edib və mənə dəstək oldular. İmtahanlara hazırlaşdım və uğurla 1994-cü ildə hərbi litseyə qəbul oldum. Beləliklə, 1994-cü ildə mənim hərbi karyeram rəsmi şəkildə başlamış oldu. Lisey həyatı əlbətdə çox çətin idi amma çətinliklər məni qorxuzmurdu, tam tərsi məni daha da güclü edirdi. Əlbətdə ki o illər ölkədə iqtisadi, hərbi və  sosial vəziyyət çox ağır idi. Amma bu çətinliklər mənim qətiyyətimi azaltmadı, əksinə, məni və iradəmi daha da gücləndirdi. Birinci kursun ortalarından seçilmiş kursantlar siyahısına düşdüm və akademik nəticələrimə görə Türkiyənin İstanbul şəhərində yerləşən Kuleli Hərbi Liseyində təhsilimi davam etdirmək üçün göndərildim. 1999-cu ildə litseyi bitirdikdə isə Ankara şəhərindəki Quru Qoşunlar məktəbində (Kara Harp Okulu) təhsilimi davam etdirdim. 2004 cü ilin avqust ayının 30-da  quru qoşunlar məktəbini bitirərək leytenant rütbəsini aldım. Buranı bitirdikdən sonra komando kursu, sualtı (dalğıc) hazırlığı kursunu və bir neçə müxtəlif ixtisas kurslarını bitirdim. Ardınca İstanbulda Tuzlada Piyada İxtisas Məktəbində təhsilimi davam etdirdim və 2005-ci ilin aprel ayında leytenant olaraq Azərbaycana qayıtdım. Burada Quru QuşunlarınTəlim-Tədris Mərkəzində qısa müddətlik hazırlıq keçdim və eyni zamanda Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrdə xidmət etmək üçün müraciət etdim. ilk təyinatım Naxçıvan Muxtar Respublikasına verildi. Orada cəphə xəttində xidmət etməyə başladım. Bir müddət sonra mən Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrdə xidmət etmək xüsusi təyinatlı kursuna göndərildim. Kursa təxmini 300 nəfərə yaxın hərbi qulluqçu qatılmışdı, amma kursun sonunda yalnız 9 nəfər xtq kursunu bitirə bildi. Mən isə həmən kursu birinciliklə başa vurdum. 2006-cı ildən etibarən isə xüsusi təyinatlı qüvvələrdə xüsusi əməliyyat qrupunun qrup komandirinin müavini kimi xidmət etməyə başladım. 2008-ci ildə isə xidmətimdə fərqləndiyim üçün xüsusi təyinatlı qüvvələr komandanının əmri ilə antiterror və döyüşlə axtarış-xilasetmə qrupunda qrup komandirinin müavini kimi təyyinat aldım və 2011-ci isə qrup komandiri vəzifəsinə yüksəldim. Antiterror və döyüşlə axtarış-xilasetmə qrupunda qrup komandirinin müavini və qrup komandiri kimi vəzifələrdə xidmət etmək qürur verici idi çünkü orada xidmət edənlər də xüsusi təyinatlı qüvvələr komandanı tərəfindən xidmətlərinə görə seçilmiş şəxslər idi. Orada mənimlə birlikdə Milli qəhrəman şəhid mayor Samid İmanov və şəhid baş-gizir Pərvin Əliyevdə xidmət edirdi.

- Hansı döyüş əməliyyatlarında iştirak etmisiniz?

- 2014-cü ilin avqust ayında düşmənin təxribat və diversiya fəaliyyətinin qarşısının alınmasında xüsusi əməliyyat qrupumla tapşırıq icra etdim, qrup komandiri idim. 2016-cı ildə Avqust döyüşlərində tabor komandirinin müavini kimi iştirak etdim və əlavə olaraq qrup komandiri kimi müxtəlif vaxtlarda düşmənin təxribat və diversiya fəaliyyətinin qarşısının alınmasında xüsusi əməliyyatlarda döyüş tapşırıqlarını yerinə yetirmişəm. 2014-cü il avqust ayında olan döyüş əməliyyatı çox ağır tapşırıq idi — üç şəhid verdik, amma qarşı tərəfin təxminən 30 nəfərlik xüsusi təyinatlı hərbi qulluqçularını məhv etməyi bacardıq və tapşırığı tam olaraq yerinə yetirdik. 2015-ci ildə ön xəttin müxtəlif istiqamətlərində düşmənin kəşfiyyat-diversiya və təxribat fəaliyyətinin qarşısının alınmasında müxtəlif tapşırıqları icra etdim. 2016-cı ilin Aprel döyüşləri başlayanda mən artıq tabur komandirinin müavini idim. Talış və Gülüstan kəndi istiqamətində düşmənin təxribatının qarşısını almaq üçün əmrimə üç xüsusi əməliyyat qrupu verilmişdi. Eyni zamanda aprelin 4-də döyüş əməliyyatları bitdikdən sonra şəhid və yaralıların axtarışı və təxliyyəsi üzrə fəaliyyətləri icra etdik. 2019-cu ilin əvvəlində xüsusi əməliyyat taborunun qərərgah rəisi vəzifəsinə və 2020-ci ildə isə tabor komandiri vəzifəsinə yüksəldim. 

- 27 Sentyabr sizə xəbər necə gəldi? Hansı istiqamətdə başladınız?

- Dediyim kimi, biz atəşkəs dövründə ön xəttə düşmənin fəaliyyətini, tərkibini, yerləşmə yerinin müşahidəsini mütəmadi olaraq icra edirdik. Ön xəttdə olan düşmənin fəaliyyəti, yerləşmə yeri və tərkibi haqqında dəqiqləşdirmələr biz tərəfimizdən daim aparılırdı. Müharibədən bir neçə gün əvvəl biz cəmləşmə rayonuna çıxdıqda döyüş hazırlıq planımıza uyğun olaraq növbəti ön xəttin dəqiqləşdirilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərəcəyimizi düşünürdük. Amma 27 sentyabr tarixində artıq vertalyotların havada uçduğunu, uzaq məsafəli raketlərin düşmən tərəfə uçduğunu gördükdən sonra anladıq ki, ön xəttə ciddi döyüşlər başlayıb. Daha öncəki döyüş təcrübəmdən bilirdik ki, belə hallarda vəziyyət dəyişir. Artıq raketlərin uçduğunu gördük. Səhər açılan kimi bizim istiqamətlərdən uzaq məsafəli raketlərin buraxıldığını müşahidə etdik. Səma uçan raketlər ilə dolu idi. Başa düşdük ki, artıq nəsə baş verir – aktiv döyüş əməliyyatları başlayıb. Bir müddət sonra hərbi hissə komandiri dərhal məni yanlarına çağırdı və müharibənin başlandığı barədə məlumat verdi. Bildirildi ki, düşmən yenidən atəşkəs rejimini pozaraq müxtəlif istiqamətlərdə təxribat xarakterli əməliyyatlar həyata keçirmək, bəzi mühüm əraziləri və yüksəklikləri ələ keçirmək istəyib. Bizim ordumuz isə cavab tədbirləri görüb və bununla da döyüş əməliyyatları başlayıb. Komanda verildi ki, hər kəs tam döyüş hazırlığı vəziyyətdə gətirilsin. Mən isə tabor komandiri kimi qrup komandirlərimi yanıma çağırdım və tapşırıqları onlara çatdırdım. Onlara bütün zəruri tədbirlərin görülməsi ilə bağlı əmrlər verdim. Silahlar, sursatlar – xüsusən də atıcı silahların patronları, avtomatlar, pulemyotlar, qumbaratanlar, qumbaralar və digər lazım olan bütün ləvazimatların təmin olunması barədə dərhal əmrlər verildi və daha sonra Alxanlı kəndi istiqamətində hərəkətıə başladıq. Alxanlı kəndi yaxınlığında maşınlardan düşdük və döyüş düzülüşünə keçərək tabor tərkibində hıərəkətimizi davam etdirdik. Alxanlı kəndində içində  mülkü əhalinin olmasına baxmayaraq düşmən  müxtəlif artilleriya silahlarından, o cümlədən iri çaplı 120 mm-lik minaatanlardan, toplardan kəndi atəşə tuturdu. Düşmən kəndi atəşə tutmasına baxmayaraq bizim kənd sakinləri yenə də böyük qəhrəmanlıq göstərərk kəndi tərk etmirdilər. Mən taborumla birlikdə Alxanlını kəndinin içindən döyüş düzülüşündə keçərək  Qaraxanbəyli kəndi istiqamətində hərəkəti davam etdirdim. Qaraxanbəyli kəndinin azad edilməsi istiqamətində ağır döyüşlərə başladıq. Ərazi düzənlik ərazi olduğuna görə bizə çox çətin idi, əlavə olaraq döyüşü gündüz apardığımız üçün düşmən tərəfi bizi açıq və düzənlik ərazidə rahatlıqlam müşahidə edəbilir və daha sonra isə müxtəlif silahlardan rahatlıqla atəş altına alabilirdi amma buna baxmayaraq tabor ərazidə olan ərazi qırışlarından, ərazi relyefindən, örtü və gizləmələrdən mümkün qədər istifadə edərək mənim əmrlərim və göstərişlərim ilə irəlləyərək düşmən qüvvələrini məhv edirdi. Bizim ilərləməmiz zamanı taborun üzərinə düşmən artilleriya mərmiləri yağış kimi yağırdı, düşmən bizim irəlləməyimizi durdurmağa çalışırdı, taborun hər bir fərdi böyük qəhrəmanlıq, cəsarət, iradə göstərərək canı bahasına  bütün əmrlərimi sözsüz icra edirdi, hər biri peşakar xüsusi təyinatlı olaraq öz peşakarlığını güstərirdi, düşməni addım addım məhv edərək irəlləməyə davam edirdik. Yanımızdan düşmən mərmiləri keçirdi, üzərimizə artileriya mərmilər yağırdı amma hərəkətimizi davam edirdik və yuxarı komandanlıq tərəfindən mənə qoyulan tapşırığı icra edirdik. Düşmən əsas müdafiə mövqelərini tərk edərək ehtiyat mövqelərə geri çəkildi. Günorta saatlarına doğru Qaraxanbəyli kəndininə yaxınlaşdıq və kəndin girəcəyində olan ilk evlərin bir hissəsini düşməndən azad etdik. Kəndi tam olaraq azad etmək üçün yuxarı komandanlıqdan əlavə kömək istədim və qısa müddət sonra mənim əmrimə bir tank və iki piyada döyüş maşını verildi. Kəndin qalan hissəsini düşməndən azad etmək üçün təkrar hücuma keçdik, hücüm əsnasında taborumdan gizir Aslan Şərifov, gizir Sabir Umarov, gizir Vasif Məmmədov, snayperimiz Ramal Şahsuvarov, gizir Turan Ələkbərov döyüş əsnasında ağır yaralandılar. Zirehli texnikaya qarşı düşmən tank eleyhinə idarə olunan roketlərdən istifadə edərək tanka zərər yetirdi və iki piyada döyüş maşınından birini vurub sıradan çıxartdı. Bir tərəfdən acımasız, şiddətli döyüş gedirdi diger tərəfdən isə yaralılarımıza ilk tibbi yardım göstərməyə çalışıb onları tehlükəsiz yerə təxliyyə etməyə çalışırdıq. Yaralılarımızın arasında həm güllə yarası, həm qəlpə yarası həm texnikada vurulun yanıq yarası alan döyüşçülərimiz var idi. Qarşımızda kəndi müdafiə edən düşmənin böyük qüvvəsi var idi.

- Bunu nədən bilirdiniz?

Əlbətdə ki bunu döyüşün şiddətindən, düşmən tərəfindən atılan mərmilərdən, atəşin şiddətindən, düşmənin yerləşməsindən həmçinin düşmən tərəfindən göstərilən müqavimətdən qərara gəldim ki, qarşımızda bir neçə tabor qədər qüvvəsi var. Axşama doğru Qaraxanbəyli kəndinin bir hissəsini azad etdik. Artıq qaranlıq düşürdü, biz təkrar qısa zamanda azad etdiyimiz ərazidə tərtipləndik, mühafizə-müdafiə tədbirlərini gördük. Yaralılarımıza ilk tibbi yardım göstərdik, aöır olan yaralılarımızı təxliyyə etnəyə çalışdıq. Onu qeyd etmək istəyirəm ki, yaralılarımızın geri bölgəyə təxliyyəmizdə mənim əmrimə verilən gizir Qəzənfər Mütəllimovun da qəhrəmanlığı böyükdür. O, döyüşlər zamanı düşmənin atəşlərinə, döyüşlərin şiddətinə baxmayaraq təminat və təxliyyə üşün istifadə etdiyi kvadrosiklla döyüş meydanından sayısız yaralı və şəhid təxliyyə etmişdir. Eyni zamanda çox vacib olan sursatı tabor üçün geri bölgədən gətirərək bir başa döyüş meydanına təminatımızı icra edirdi. Qalan vaxtlarda isə quru ərzaq payı, su  və ilk tibbi yardım ləvazımatları ilə taboru təmin edirdi. Gizir Qəzənfər Mütəllimovun tərəfindən geri bölgəyə təxliyyə olunan yaralılardan biri isə mən olmuşam. Taborun şəxsi heyəti və nəyin ki taborun şəxsi heyyəti bütün xüsusi təyinatlı qüvvələrin şəxsi heyyəti onun bu qəhrəmanlıqlarını bilir, onun kvadrosiklının ön təkəri düşmən tərəfindən vurulmasına baxmayaraq o üç təkərdə kvadrosiklın tarazlığını tutaraq bu şəkildə onu idarə edirdi.

Daha sonra düşmənin ehtimal olunan əks hücum istiqamətləri, ölü zonalar müəyyən edildi. Təhlükəli istiqamətləri müəyyən etdim. Əsas diqqəti həmin istiqamətlərə ayırdım və mövqeləri möhkəmləndirmək üçün qrup komandirlərinə tapşırıqlar qoydum. Düşmən bizi gecə boyunca pilotsuz uçuş aparatları ilə müşahidə etməyə çalışdı. Gecə düşmən geri bölgəmizdən solumuzdan manevr edərək bir maşın qədər qüvvə ilə içimizə sızarak əks hücum etməyə cəhd etdi, həmən vaxt mən kapitan Həmid Abbasbəyliyə, baş gizir Sübhan Cəbrayılova, baş gizir Camal İsmaylova və əlavə bir neçə nəfərə düşməni pusquya salaraq məhv etmək üçün tapşırıq verdim amma düşmən yarı yoldan qayıdaraq qaçdı. Növbəti gün səhər Qaraxanbəyli kəndini tam olaraq azad etmək üçün tabor təkrar hücüma keçdi. 6-7 saata yaxın çox şiddətli döyüş getdi, həmən döyüşdə kapitan Kamil Şirinov şəhidlik zirvəsinə ucaldı, gizir Eldəniz Əliyev, gizir Nicat Zalov, gizir Seyidbala Əliyev, kiçik-gizir Baba İsrafilov, gizir Samir Ağayev, gizir Yaşar Novruzlu, gizir snayper Mirşad İsmaylov ağır yaralandılar və beləliklə tabor Qaraxanbəyli kəndini işğaldan azad etdi.

Daha sonra biz Fizuli şəhəri istiqamətində Mərdinli kəndini azad etmək üçün hücum fəaliyyətini davam etdirdik. Mərdinli kəndinin yaxınlığında tərtibləndik. Düşməni müşahidə etməyə başladıq. Həm vaxt bizim hücumumuz zamanı və Qaraxanbəyli kəndini azad etdikdən sonra elə vəziyyət yarandı ki biz artıq düşmənin dərinliyinə girmişdik və bizim sağımızda və solumuzda olan dost və düşmən qüvvələri bizim gerimizdə qalmışdı. Bu vəziyyətdən istifadə edərək biz dost qüvvələrin hücümlarını təmin etmək üçün düşmənin müşahidə edəbiləcəyimiz geri bölgələrinə, canlı qüvvəsinin cəmləşdiyi yerləri, komanda məntəqələrini, təxliyyə və təminat məntəqələrini artileriya atəşləri ilə atəşləri yönləndirərək yuxarı komandanlıq köməyi ilə atəşə tuttuq. Müxtəlif iri çaplı artileriya silahlarından, yuxarı komandanlığın əlində olan atəş vasitələrindən həmən məntəqələrə artileriya bölmələrimizi yönləndirərək artileriya atəşi istədik. Beləliklə düşmənin geri bölgəsində olan çoxlu sayıda düşmən qüvvəsini məhv etdik. 

- Necə yaralandınız?

- Mərdinli kəndini azad etmək üçün hücuma keçdik, çox ağır döyüşlər getdi, çoxlu sayıda düşmən qüvvəsini məhv etməyimizə baxmayaraq düşmən tarakan kimi əvvəlcədən qazılmış mövqeylərdən təkrar-təkrar çıxırdı. Zirehli texnikalardan istifadə edərək əks hücuma keçdi, onun əks hücumunu tabor qəhrəmanlıq və sücaət göstərərək dayandırdı və geri püskürtdü. Taborun mövqelərinə B-21 “QRAD” silahından mərmilər yağış kimi yağmağa başladı, mərmilərdən biri olduğum yerə düşdü. İlk öncə nə baş verdiyini anlamadım, məni zərbə dalğası bir neçə metr kənara atdı.

Çox tərs düşmüşdüm, başım sağ qolum ilə sinəmin arasında idi, üzü üstə düşmüşdüm, ağzımın və burnumun içinə qara torpaq dolmuşdu, heç bir şey eşitmirdim, bədənimi və ağrını hiss etmirdim, hərəkət edəbilmirdim, ətrafı ağ-sarı görürdüm. Anidən yanıma qrupların tibb mütəxəssislərindən bir neçə nəfəri yaxınlaşdı və yaralandığımı gördülər. Dərhal kömək istədilər, məni kürəyim üstə çevirib üstümə dərhal baxış keçirtməyə başladılar. Hücum döşlüyünü üzərimdən çıxartdılar, mən o anda heç birşey hiss etmədiyim üçün ilk öncə mərminin bədənimin yarısını qopartdığını düşündüm amma daha sonra tibb mütəxəssislərim mənə boyun nahiyəsindən yaralandığımı bildirdilər bu əsnada onlar döyüş meydanında mənə ilk tibbi yardım göstərərək yaraya sarğı qoyub, axan qanı dayandırmağa çalışırdılar. Bu əsnada qərargah rəisim əmir komandanı üzərinə götürdü döyü.ü davam etdirməbə başladı, göyüş gedə gedə yaralıların təxliyyəsi üçün gizir Qəzənfər Mütəllimovu rabitə ilə çağırdıq, düşmən artileriya mərmiləri altında o bir neçə dəqiqə sonra yaralıların toplanma məntəqəsinə çatdı və tibb mütəxəssislərin köməyi ilə döyüş meydanından yaralıların təxliyyəsinə başladı.

Həmin döyüşdə kapitan Vüsal Həsənov, baş leytenant Hacı Hacıyev, gizir Mahir Məmmədov, gizir Rövşən Əmirli, gizir Vəzirağa Həmidov, gizir Ağadadaş Ağayev, şəhid gizir Yusif Qurbanov ağır yaralandılar. Yusif Qurbanov Vətən müharibəsində yaralandı daha sonra müalicə alıb döyüşə qayıtdı. 2022-ci ilin sentyabr ayının 12-də düşmənin geniş miqyaslı təxribatının qarşısını alarkən Kəlbəcər rayonunda şəhidlik zirvəsinə ucaldı. Yaralıların hamsını gizir Qəzənfər Mütəllimov kvadraskl vasitəsi ilə döyüş meydanından geri bölgəyə təxliyyə etdi. Mən isə iki gün sonra Şirvan şəhərinin mərkəzi xəstəxanasıdında ayıldım. Yaralanmağım çox ağır iyi, boyun və boğaz nahiyəsində delib-keçən qəlpə yarası, onurğa beynimin ağır zədələnməsi, qəlbə şax damarımın bir santimetr, onurğa beynimin isə iki millimetr yanından keçərək zədələmişdi. İlk diaqnozum Tetraparez idi. Buna görədə ayıldığım günün ertəsi vertalyot vasitəsi ilə təcili Bakıya təxliyyə edildim.

Taborum isə daha sonra yuxarı komandanlığın əmri ilə kəndləri öz bölmələrimizə təhvil verərək Lələtəpə istiqamətindən cəphə xəttini keçib Cəbrayı rayonu Rüzgar kəndi, Hadrud, Tuğ kəndi, Xocəvənd və Şuşa şəhəri istiqamətində döyüşlərə qatıldı. Şuşa şəhərinin azad olunmasında baş leytenant Xəyyam Əzizov və kiçik-gizir Ramiq Tağıyev şəhidlik zirvəsinə yüksəldi.

Ümümilikdə "Əfsanəvi tabor"dan:

Kapitan Şirinov Kamil (Qarabağ ordeni)

Baş-leytenant Əzizov Xayyam (Bayraq ordeni)

Baş-leytenant Abbasbəyli Həmid (Qarabağ ordeni)

Leytenant Qənbərli Elton (Bayraq ordeni)

Baş-gizir Ismayilov Camal (Vətən müharibəsi qəhrəmanə)

Baş-gizir Cəbrayılov Süphan (Vətən müharibəsi qəhrəmanə)

Gizir Valiyev Elyar (Vətən müharibəsi qəhrəmanə)

Gizir Həşimov Tərzan (Bayraq ordeni)

Gizir Quliyev Şəhriyar (Qarabağ ordeni)

Gizir Əliyev Kərim (Bayraq ordeni)

Xtq Gizir Qurbanov Yusif

Xtq Kiçik gizir Tağıyev Ramiq (Bayraq ordeni)

Xtq Kiçik-gizir Fezullayev Beyrək (Bayraq ordeni)

Xtq Kiçik-gizir Zülfüqarov İlkin (Bayraq ordeni)

Xtq mahhxq Məmmədov Kamil şəhidlik zirvəsinə ucalmışdır.

- Müharibənin bitməsini, zəfər xəbərini harada aldınız?

- Müharibənin bitdiyini Mərkəzi Hərbi Kliniki Hospitalda Ali Baş Komandan, cənab Prezident İlham Əliyevin xalqa müraciətindən öyrəndim, onu televiziyada dinlədim. Hisslərim qarışıq idi, gözlərim doldu, dərhal şəxsi heyətimi, taborumu, şəhid və yaralılarımı xatırladım. Onlar gözümün qabağına gəldi. Bir tərəfdən böyük sevinci vardı — 30 il işğalda qalan torpaqlarımız azad edildi, bunda mənim və mənim taborumun (Əfsanəvi tabor) böyük payı var idi. O zaman o mənim üçün bir əfsanə idi, onun hər bir şəxsi mənim üçün bir əfsanə, bir qəhrəman idi daha sonra isə bu ünvanı tabora xalq yaraşdırdı və qoydu. Azərbaycan xalqı 200 ildən bəri mütəmadi olaraq torpaq itirirdi amma indi Ali Baş Komandanımızın rəhbərliyi altında Azərbaycan ordusu, Azərbaycan xalqı zəfər çaldı, Böyük Azərbaycanın bir qisim torpağını işğaldan azad etdi, düşmən kapitulyasiya aktını imzaladığı üçün böyük bir sevinc və fəxr hissi yaşayırdım.

Digər tərəfdən isə əlbətdə şəhidlərimizə görə bir kədər hissi var idi. Biz hər zaman bu anı gözləyirdik, mən bir komandir olaraq hər zaman şəxsi heyətimin yanında olmağa çalışırdım, təlimlərdə, döyüş hazırlığında bir komandir olaraq hər zaman sabah döyüş başladıqda o döyüşə hazır olmaq üçün əlimdən gələni edirdim. Bölməm, şəxsi heyətim o döyüşlərdən ən az itqi ilə çıxmağımız üçün, veriləcək bütün döyüş tapşırıqlarını nəyin bahasına olursa olsun yerinə yetirmək üçün çalışırdım. Bütün təlimlərimizdə, məşqlərimizdə, atış hazırlığında, hər zaman real şərait yaratmağa çalışırdım. Bəli, biz yorulurduq, tükənirdik amma bir xüsusi təyinatlı bittiyi yerdə təkrar başlar, bizim üçün yoruldum anlayışı, bittim anlayışı, yaralandım anlayışı, ağrıdım anlayışı yoxdu.

Əlbəttə ki, döyüş və müharibə itkisiz olmur, biz bunu bilirdik amma bizim məqsədimiz minimum itqi. Bir xususi təyinatlı ölmək üçün yox, öldürmək üçündür, onun birinci məqsədi öldürməkdir. Düşmən üçün o bir ölüm mələyidir amma əlbətdə ki tapşırığı yerinə yetirmək üçün lazımdırsa o vətəni, bayrağı, xalqı üçün gözünü qırpmadan canını fəda etməyə daim hazırdır.  Bir komandir olaraq mən şəxsi heyətimlə fəxr edirəm, istəs atəşkəs dövründə istər müharibədə birlikdə çox çətin günlər yaşadıq amma əsas nəticə olaraq Ali Baş Komandanın verdiyi tapşırığı icra etdik, tarix yazdıq, o tarix kitabında bizimdı adımız var, işğal olunmuş torpaqlarımızı azad etdik, şəhidlərimizin qanını yerdə qoymadıq, ağlayan anaları göz yaşlarını sildik, taptalanan namusumuzu təmizlədik və dəmir yumuruqla düşmənin başını əzib, ürəyini yerindən çıxartdıq. Yaxın zamanda başda Xankəndi şəhəri və digər işğal olunmuş ərazilərimizində cənab Prezident İlham Heydər oğlu Əliyevin rəhbərliyi altında azad edəcəyimizə tam əmin idim, elədə oldu!

Müharibə təbii ki bitməyib, müharibənin sadəcə üsulu deyişib. Düşmən hər zamankı kimi öz mənfur niyyətindən əl çəkməyəcək, o hər zaman dost, sülh maskaları altında gizli oturub, bizim zəif düşmə məqamımızı gözləyəcək. Özü üçün uyğun fürsət gözləyəcək, ona görə də biz gələcəkdə nə olursa olsun o fürsəti ona yaratmamalıyıq. Xalq və ölkə olaraq hər sahədə düşməndən daha irəlidə olmalıyıq, istər hərb, istər elm və təhsil, istər iqtisadiyyat, istər tibb və diğər bütün sahələrdə onu qabaqlamalıyıq. Belə olduğu təqdirdə, düşmən bizim dəmir yumruğumuzu başının üstündə hiss etdiyi və gördüyü müddətdə ölkəmizdə və bölgəmizdə hər zaman sülh olacaq. Çünkü sülhün birinci təminatçısı gücdür.