Astronomlar günəş sisteminə yaxın "Super Venera" planetini kəşf edib
Yaponiya və Arizonadakı astronomlar, Ceyms Uebb Kosmik Teleskopunun məlumatlarından istifadə edərək, Günəş sistemi ilə müqayisədə bənzərsiz bir ekzoplanet növünü ortaya çıxarıblar.
Crossmedia.az xəbər verir ki, bu barədə "Forbes" yazıb.
Ekzoplanet — başqa bir ulduzun ətrafında dövr edən planet — Enaiposha adı ilə tanınır və 48 işıq ili uzaqlıqdadır. Bu da onu Günəş sisteminin dərhal qonşusuna yaxın edir. Bu həm də astronomların planetin atmosferinin olub-olmadığını və əgər varsa, nə cür olduğunu müəyyən etmələrinə imkan verir. Yaponiya Milli Astronomiya Observatoriyası və Arizona Universiteti/Steward Observatoriyası astronomları da məhz bunu etdilər və gözlənilməz bir şey kəşf etdilər.
Qeyd edək ki, Enaiposha haqqında əldə edilən son məlumatlar — GJ 1214 b və Gliese 1214 b adları ilə də tanınır — onun karbon-dioksid zəngin bir atmosferə sahib olduğunu göstərir. Bu, onun ölçüsündəki ekzoplanetlərin tərkibi ilə bağlı əvvəlki fikirlərə meydan oxuyur. Ekzoplanetlər adətən "super-Yer" və ya "mini-Neptun" olaraq təsnif edilir, amma Enaiposha'nın karbon-dioksidlə zəngin atmosferi onu "super-Venera" olaraq təsnif etməyə daha yaxın edir.
Məlumata görə, Yaponiya Milli Astronomiya Observatoriyasından Kazumasa Ohno, "İlk araşdırmada aşkarlanan CO2 siqnalı çox kiçik idi, buna görə də bunun doğru olduğunu təmin etmək üçün diqqətli statistik analizlər lazım oldu" dedi. Enaiposha 2009-cu ildən bəri yaxından araşdırılır, amma JWST teleskopu gəlməyənə qədər astronomlar onun qalın bulud qatını görə bilmədilər. Bu isə onu valideyn ulduzundan aldığı işığı çox güzgüləməsinə və nəticədə gözləniləndən daha soyuq olmasına səbəb edir. JWST-nin Orta İnfraqırmızı Alətindən istifadə edərək, alimlər planetin atmosferi haqqında böyük yeni məlumatlar əldə ediblər. 2023-cü ilin may ayında Oksford Universitetinin alimləri Enaiposha-ı izləyib, onu "sub-Neptun" kimi təsvir etmişlər. Planetin ulduzunun ətrafında bir dövr keçdikcə istilik dəyişiklikləri, Ay, Venera və Merkuri kimi göy cisimlərinin Yer üzərindən necə göründüyü kimi izlənmişdir.
Bildirilib ki, gün və gecə tərəfləri arasında böyük temperatur fərqi tapmaqla yanaşı, alimlər Enaiposha'nın atmosferində metan və su kimi daha ağır molekulların zəngin olduğunu kəşf ediblər.
Enaiposha, Ophiuchus ulduz qurşağında yerləşir — geniş yayılmış bir yay ulduz qurşağıdır və Günəşin hər il keçdiyi 13 ulduz qurşağından biridir. Digər 12-si isə hamımızın bildiyi zodiak işarələridir, bəs niyə Ophiuchus bunlardan biri deyil?
Ən qədim Babilonlar, ekliptikanı — Günəşin göy üzərindəki göründüyü yolu — 30°-lik 12 sektora bölmüş və hər birini bir ulduz qurşağına təyin etmişdilər. 13 sayının uğursuz olduğuna inanıldığı üçün birini atmışlar. Ophiuchus, 29 noyabr – 17 dekabr tarixlərində Günəşin çox uzun müddət bu qurşaqda olması baxmayaraq, atılaraq zodiakdan çıxarılıb.
Xumar Emilqızı
19:49 08.04.2025
Oxunuş sayı: 2511
