“Qarşıdakı beş ildə 15 milyon nəfərdən çox insan vərəmdən öləcək”- Qorxunc proqnoz
Dövlət Statistika Komitəsindən verilən məlumata görə, ötən ilin yanvar - may aylarında Azərbaycanda vərəmə 1 103 yoluxma qeydə alınıb, 219 nəfər isə dünyasını dəyişib.
Bildirilib ki, 2024-cü ildə vərəmə yoluxanlardan 725-i kişi, 378-i qadın olub. Ölənlərdən isə 175-i kişi, 44-ü qadındır.
Bundan əlavə, 2025-ci ilin yanvar - may aylarında 972 nəfər vərəmə yoluxub. Onlardan 658-i kişi, 314-ü qadındır. Məlumata əsasən, 90 nəfəri 17 yaşadək, 882 nəfəri isə 18 yaş və daha yuxarı şəxslərdir.
Bu, kifayət qədər ciddi və qorxulu statistikadır. Əgər belə davam edərsə, gələcəkdə bu rəqəmin artacağı da istisna deyil.
Məlum olduğu kimi, vərəm kifayət qədər təhlükəli xəstəlikdir. Deməli, artıq həyəcan təbili çalmağın vaxtıdır.
Bu barədə Crossmedia.az-a danışan tibb elmləri doktoru, professor Adil Qeybullanın sözlərinə görə, hələ neçə il öncə məlumat verilmişdi ki, vərəmin rezistant forması, yəni indiki dərmanlara qarşı davamlı forması meydana gəlib: “Bu forma artıq mövcud vərəm əleyhinə dərmanlara tabe olmur. Sözügedən xəstəlik Dünya Səhiyyə Təşkilatının DOTS proqramı ilə müalicə olunur. Lakin yeni rezistant forma üçün artıq yeni dərmanlar meydana çıxıb.Bu, rezistant forma üçün DOTS+ proqramıdır. Məsələ burasındadır ki, vərəmin bu yeni rezistant formasından qarşıdakı beş il ərzində 15 milyon nəfərdən çox insanın həyatını itirəcəyi proqnozlaşdırılır. Situasiya bu dərəcədə ciddidir. Azərbaycanda da vərəm əleyhinə mübarizə üçün kifayət qədər işlər görülür. Xüsusilə həbsxanalarda, daha sonra isə mülki xəstəxanalarda bu proqramlarla xəstələrin müalicəsi həyata keçirilib. Sovet dövründəki dispanserizasiya sistemi xəstələrin aşkar edilməsi, erkən müayinə və müalicəsinin təşkili yolu ilə prosesin qarşısını alırdı. Təəssüflər olsun ki, indi həmin dispanserizasiya sistemi bizdə yoxdur”.
Müsahibimizin fikrincə, adı çəkilən proqram yenidən qüvvəyə minməlidir: “Çünki tarix boyu bu cür xəstələr özlərini gizlədiblər. Heç kim istəmir ki, onun vərəm xəstəsi olduğunu kimsə bilsin. Xəstələr gizli yolla müalicə olunurlar. Əslində açıqlanan rəqəm hələ real statistika deyil. Açıq vərəmlə gəzən, xroniki və fibrozkavernoz formada olan xəstələr var. Biz bunları görürük, müşahidə edirik. Düşünürəm ki, bu cür xəstələri vaxtında aşkarlayıb müalicə etmək üçün hansısa bir dispanserizasiya proqramına ehtiyac var”.
Nigar Mustafa
21:30 07.07.2025
Oxunuş sayı: 1026
