Alimlər heyrət içində: 43 min illik daşda barmaq izi tapıldı
İspaniyada tapılan bir çınqıl daşının üzərindəki qırmızı nöqtənin böyük ehtimalla yetkin bir Neandertal kişisinə aid barmaq izi olduğu müəyyən edilib.
Segovia şəhəri yaxınlığındakı San Lazaro adlı qayalıq sığınacaqda tapılan qədim daşın üzərindəki qırmızı nöqtənin təhlili üçün ekspertiza mütəxəssislərinin yardımı lazım olub.
Crossmedia.az xəbər verir ki, “CNN International”ın xəbərinə görə, bu nöqtə Neandertalların simvolik sənət yarada bildiyini göstərdiyi üçün, kəşfin əhəmiyyəti gözləniləndən qat-qat böyük olub.
“Arxeoloji və Antropoloji Elmlər” jurnalında dərc olunan yeni tədqiqatda qeyd edilir ki, bu kəşf, təxminən 40 min il əvvəl yox olan qədim insanların müasir insanlara bənzərliyini göstərən artan sübutlara, o cümlədən mağara divarındakı təsvirlərə əlavə dəstək verir.
Madrid Complutense Universitetinin tarix öncəsi dövrlər üzrə professoru Maria de Andres Herrero, “Daşı ilk dəfə görəndə bütün komanda və tələbələr ona baxdı və onun üzə bənzədiyini düşündük”,- deyə bildirib. O, Neandertal kontekstində belə bir tapıntının gözlənilməz olduğunu da vurğulayıb.
Çınqıl daşının çay yatağından sığınacağa daşındığı düşünülür
Herrero və komandası barmaq izinin yaşını radiokarbon metodu ilə müəyyən edərək onun təxminən 43 min il əvvələ aid olduğunu təsdiqləyib. Araşdırmaçılar, daşın çayın kənarında tapıldığını və məqsədli şəkildə qayalıq sığınacağa gətirildiyini ehtimal edirlər.
Sığınacaqda tapılan digər əşyalardan fərqli olaraq, bu çınqıl daş unikaldır. Hər hansı praktik istifadəsi olmadığı düşünülür və üzərindəki qırmızı nöqtə alimləri çətin vəziyyətdə qoyub.
Madrid Ədliyyə-Tibb Laboratoriyasından mütəxəssislərin köməyi ilə nöqtənin içində barmaq izi olduğu təsdiqlənib. Ədliyyə texnikaları və multispektral analiz vasitəsilə araşdırmaçılar izləri aydınlaşdırmağa nail olublar.
Ədliyyə ekspertlərinin görüntü analizi nəticəsində bu izin insan barmağı ilə birbaşa təmas nəticəsində yarandığı təsdiqlənib və müasir tədqiqatçılardan heç birinə aid olmadığı müəyyən edilib. Polis bölməsi izlərin çox güman ki, yetkin bir Neandertal kişisinə aid olduğunu bildirib.
Durham Universitetinin paleolit arxeologiyası professoru Paul Petit qeyd edib: “Ədliyyə mütəxəssislərinin təsdiqi bu izlərin birbaşa insan barmağı ilə təmas nəticəsində yarandığını dəqiq şəkildə sübut edir”.
Herreroya görə, bu iz indiyə qədər tapılmış ən qədim insan barmaq izi ola bilər. 1963-cü ildə Almaniyanın Kenigsawe şəhərində tapılan daha qədim olduğu düşünülən bir iz yalnız qismən bir ayaq izi idi. Tədqiqatda qeyd olunur ki, San Lazaro barmaq izi eyni zamanda piqmentlə əlaqəli ən qədim barmaq izi ola bilər.
Mədinə Cəlilova
23:00 02.06.2025
Oxunuş sayı: 8697
