Azərbaycan poeziyasının günəşi: Mikayıl Müşfiq
Bu gün böyük Azərbaycan şairi Mikayıl Müşfiqin anım günüdür. Hər dəfə onun adını xatırlayanda, ürəyimizdə həm qürur, həm də sonsuz bir kədər hissi doğur. O, sözün əsl mənasında Azərbaycan poeziyasının günəşi idi, tez parlayıb tez də sönən Günəşimiz.
Mirzə Əbdülqadir oğlu İsmayılzadə (Mikayıl Müşfiq) 1908-ci il iyun ayının 5-də Bakı şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Atası Mirzə Əbdülqadir İsmayılzadə dövrünün tanınmış ziyalılarından idi. O, müəllimlik fəaliyyəti ilə yanaşı, yaradıcılıqla məşğul olmuş, şeirlər yazmışdır. Uşaq ikən valideynlərini itirən Müşfiq yaxın qohumlarının himayəsində böyüyür. Ağır və fərəhsiz uşaqlıq illəri keçirən şair həyatının o illərini xatırlayaraq yazırdı:
"Hələ atamın sağlığında güzaranımız ağır keçdiyi halda, lap uşaqkən anam və atam vəfat etdi. Mən bir yetim halında daşkəsən əmim və bibimin yanında qaldım. Ac, yalavac, çılpaq bir uşaqlıq keçirdim".
Müşfiqin böyüyüb boya-başa çatmasında, şair kimi yetişməsində nənəsi Qızqayıt xanımın böyük zəhməti olmuşdur. Nənəsinin söylədiyi nağıllar, atalar sözləri, bayatılar gələcək şairin zəngin xalq yaradıcılığı ilə tanış olmasında mühüm rol oynamışdır.
İbtidai təhsilini rus-Azərbaycan məktəbində alan Müşfiq humanitar elmlərə böyük maraq göstərməklə yanaşı, rus dilini də mükəmməl öyrənmişdir.1920–1927-ci illərdə əvvəlcə Bakı darülmüəllimində, sonra 12 nömrəli II dərəcəli məktəbdə təhsil almış, 1927–1931-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Darülfünunun (indiki Bakı Dövlət Universiteti) dil və ədəbiyyat fakültəsini bitirərək Bakı məktəblərində müəllimlik etmişdir.
Mikayıl Müşfiq Azərbaycan poeziyasına yenilik, təbiət sevgisi və insan duyğularının dərinliyini gətirən şairlərdən biri idi. Onun misralarında azadlıq həsrəti, saf sevgi və bəşəri dəyərlər öz əksini tapırdı. Lakin bu gün biz onun yaradıcılığını anarkən, yalnızca şeirə olan sevgisini deyil, həm də gənc yaşında üzləşdiyi böyük ədalətsizliyi xatırlayırıq.
1937-ci ilin repressiya dalğasında Mikayıl Müşfiq də haqsız yerə xalq düşməni elan edilərək, həyatından məhrum edildi. Onun gənc ömrü amansızcasına yarımçıq qoyuldu. Lakin Müşfiq ölümü ilə yox, əbədi poeziyası ilə yaşadı. O, milyonların ürəyində yaşamağa davam edir.
“Yenə o bağ olaydı, yenə o yar...” deyə başlayan şeiri sanki bizi onun o zamansız dünyasına çəkir. Bu misralar sadəcə sevgi deyil, həm də itirilmiş gəncliyin həsrətidir. Müşfiq, sadəcə şair deyildi, o, azad ruhun təcəssümü idi.
Bu gün biz onun xatirəsini anarkən, yalnız kədər deyil, eyni zamanda, onun kimi dəyərlərin daşıyıcısı olan insanlara ehtiyacımızın nə qədər böyük olduğunu düşünürük. Mikayıl Müşfiq ruhunda olan insanlar heç vaxt ölmür, çünki onların izləri tarixdə, ürəklərdə əbədi qalır.
Ayhan Ağarzayev
09:45 06.01.2025
Oxunuş sayı: 5135
