Akademik sərt danışdı: Məhsəti Gəncəviyə mahiyyəti bulaşıqların çirkab atması o möhtəşəm çayı əsla bulaya bilməz
Böyük Səlcuqlar dönəminin ən qüdrətli mütəfəkkir şairlərindən olan Fəridəddin ibn Məhəmməd Əttar Nişapuri (1145-1221) müsəlman şərqində təsəvvüf ədəbiyyatının ən misilsiz örnəklərindən sayılan 6500 beytlik "İlahinamə" məsnəvisində Məhsətidən söz açarkən onu "Pak Cövhər" deyə təqdim edib. Sultan Səncər sarayında yüksək ehtirama malik olmasını, "dəbir" məqamına ucaldığını xəbər verib (Məhsəti-ye Dəbir, an pak couhər, Müqərrər bud piş-e təxt-e Səncər).
Bu sözləri Milli Məclisin sədr müavini, Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin direktoru, akademik Rafael Hüseynov Crossmedia.az-a açıqlamasında Məhsəti Gəncəvi haqqında çəkilən film ətrafında aparılan müzakirələrə münasibət bildirərkən deyib.
Onun sözlərinə görə, Nizami Gəncəvi yaşca böyük müasiri və həmşəhərlisi Məhsətinin dərbardakı şeir məclislərinə dəvət edilərkən yazdığı "Hər qəzəlinə xəzinələr bağışlandığını" (Səti yo Məhsəti ra bər ğəzəlha, Şəbi səd gənci bəxşi əz məsəlha) təsdiqləyirdi.
Akademik Rafael Hüseynov bildirib ki, "Məhsətinin əri Pur-e Xətib - Xətiboğlu təxəllüslü Tacəddin Əmir Əhməd də zamanının ən güclü və nüfuz sahibi şairlərindən olub. Xətiboğlunin böyüklüyünün, şöhrətinin sübutu üçün farsdilli fəlsəfi şeirin mərkəz simalarından olan Sənai Qəznəvinin (1080–1131) onun şeirlərinə nəzirələr yazmasını göstərmək ola: İn həmin vəznəst ke Pur-e Xətib-e Gənce qoft, "Noubəhar aməd, neqara, bade-ye qolnar ku. (Köhnə və sınanmış həqiqətdir - Axar su murdar götürməz).
"Məhsəti necə varsa", “Ay xanım - Məhsəti Gəncəvi” kitablarının müəllifi olan Rafael Hüseynov vurğulayıb ki, doqquz əsrdir Məhsəti və onun söz dünyası bizimlədir, saf mənəviyyat çayı kimi Şərqin ruhundan axıb keçir.
Alim qeyd edib ki, 2013-cü ildə "Azərbaycantelefilm"də ilk dəfə olaraq Məhsəti Gəncəvinin macəralı həyat yolu və rəngarəng yaradıcılığını əks etdirən iki hissəli film-esse çəkilib. "Məhsəti zirvəsi" adlanan bu filmin "Rübai sultanı" adlı birinci və "Qocalmaz sevgi" adlı ikinci hissələri Azərbaycan Televiziyasının “Mədəniyyət” kanalında nümayiş etdirilib. Müəllifi olduğu filmin çəkilişləri Bakı və Gəncədə aparılıb.
"Müasirlərinin müqəddəs hesab etdikləri, sayğı ilə "şeyx", "mövlana", "həkim" adlandırdıqları, tarixdə ədalətli münsiflər kimi qalan zirvə şəxsiyyətlərin "pak", "üstün mənəviyyat və zəka sahibi", "zahiri və batini gözəlliklərin məcmusu" saydıqları Məhsəti Gəncəviyə mahiyyəti bulaşıqların çirkab atması 9 əsrdən bəri axıb gələn saflıq çayına neylər?! Əlbəttə ki, o möhtəşəm çayı əsla bulaya bilməz, yalnız ürək bulandırar. Ürəyini bulandıran nələrinsə millətə zərəri olduğunu sezincə isə heç vaxt laqeyd qalmaq olmaz", - deyə akademik Rafael Hüseynov əlavə edb.
O, millətin, əsrlərin sınağından keçərək dəyərə çevrilmiş şəxsiyyətlərin və irsin yalnız sərvətimiz deyil, milli namusumuz olduğunu bildirib. Vurğulayıb ki, qeyrətli vətəndaş namusuna kəc baxılmasına susmamalıdır: “Susarsan, yenə edərlər, susdurarsan yerlərini anlayar və sonra qımıldanmağa cürət etməzlər. "Müzəffər xalq" adını başacan daşımaq istəyiriksə, gərək beləcə barışmaz, bizə qarşı haqsızlıqlara və həqarətlərə səbretməz olaq”.
Qeyd edək ki, sabiq mədəniyyət naziri Əbülfəs Qarayevin qızı Suad Qaranın rejissor və ssenari müəllifi olduğu "Məhsəti” qısametrajlı bədii filmi ətrafında tənqidi fikirlər səslənir, gərgin ictimai müzakirələr aparılır. Mədəniyyət Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən Bədii Şura filmin Bakı Beynəlxalq Film Festivalında nümayişinə rəsmi şəkildə qadağa qoyduqdan sonra mövzu daha da böyüyərək ölkə miqyasında geniş rezonans doğurub.
11:59 11.12.2025
Oxunuş sayı: 1756
